Διερεύνηση ή ξεκαθάρισμα λογαριασμών;

Η ποινική διερεύνηση της υπόθεσης που αφορά τη φαρμακευτική εταιρεία Novartis είναι αναγκαίο να γίνει πολύ σοβαρά. Ηδη όμως κάποιοι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ υιοθετούν στη δημόσια σφαίρα μια έξαλλη ρητορική ηθικολογικού τύπου, λέγοντας, με άλλα λόγια, ότι αυτοί εκπροσωπούν την «αυτοκρατορία του καλού», ενώ όλοι οι άλλοι είναι οι «κακοί», θυμίζοντας τη συντηρητική φιλοσοφία του Τζορτζ Μπους στην Αμερική.

Ωστόσο, θα ήθελα για την υπόθεση αυτή να διατυπώσω τις ακόλουθες σύντομες παρατηρήσεις:

1 Η «αμελλητί» αποστολή της δικογραφίας στη Βουλή. Αυτό επιτάσσει το άρθρο 4 του ν. 3126/ 2003 για την «Ποινική Ευθύνη των Υπουργών», όταν προκύπτουν οποιαδήποτε στοιχεία τα οποία έχουν σχέση με αξιόποινες πράξεις πολιτικών προσώπων. Ομως η προκείμενη επιταγή του νόμου έχει ήδη καταρρακωθεί από τον υπουργό Δικαιοσύνης Σταύρο Κοντονή ο οποίος –προτού ακόμη αποσταλεί η δικογραφία στη Βουλή –αξιολόγησε εντελώς αυθαίρετα ότι έχουμε να κάνουμε με ένα «μέγιστο πολιτικό σκάνδαλο»! Πώς διαμόρφωσε αυτή την αξιολόγηση; Είχε «διαβάσει» τη δικογραφία παράνομα;

2 «Προστατευόμενοι μάρτυρες». Ο διεθνής τούτος δικονομικός θεσμός χρησιμοποιείται σε όλες τις πολιτισμένες χώρες κυρίως στο πεδίο της οργανωμένης εγκληματικότητας (λευκής σαρκός κ.λπ.) και δίνει τη δυνατότητα στους μάρτυρες να καταγγέλλουν τα αφεντικά τους, συμβάλλοντας στην καταπολέμηση του εγκλήματος.

Μάλιστα, για την αποφυγή αντεκδικήσεων παρέχεται η δυνατότητα να καταθέτουν με «αλλοιωμένη φωνή» ή με ψευδώνυμο ή και μέσα σε «γυάλινο κιγκλίδωμα» (όπως γίνεται στις δίκες της Μαφίας στην Ιταλία).

Ωστόσο, ο χρήσιμος τούτος δικονομικός θεσμός δεν θα έπρεπε να χρησιμοποιηθεί σε υποθέσεις στις οποίες εμπλέκονται υπουργοί και πρώην πρωθυπουργοί, γιατί μπορεί να οδηγήσει άμεσα ή έμμεσα στην ανυπόφορη υπαρξιακή τους σπίλωση!

Και μέσα σε αυτό το πλαίσιο θα διατυπώσω μία μόνο παρατήρηση. Οι παραπάνω νομικές προβλέψεις δίνουν τη δυνατότητα στο αρμόδιο ποινικό δικαστήριο να διατάξει την αποκάλυψη της ταυτότητας του μάρτυρα μόνο στην ακροαματική διαδικασία.

Πράγμα το οποίο σημαίνει, δυστυχώς, ότι τα εμπλεκόμενα στην υπόθεση Novartis πολιτικά πρόσωπα θα εξετάσουν τους ανωτέρω «αόρατους μάρτυρες» –τουλάχιστον στην αρχική φάση –χωρίς να τους «έχουν μπροστά τους», ώστε να φιλτράρουν την αξιοπιστία της κατάθεσής τους (και «κοιτάζοντάς τους στα μάτια»)!

Και αυτό είναι άκρως προβληματικό για την αρχή της δίκαιης δίκης, αν λάβει κανείς υπόψη του επιπλέον ότι κάποιοι «ακραίοι» κυβερνητικοί κύκλοι εκμεταλλεύονται ασύστολα τις αντιφατικές καταθέσεις αυτών των αόρατων μαρτύρων!

Συμπέρασμα; Η φαρμακευτική δαπάνη στην Ελλάδα κάποια χρόνια εκτοξεύθηκε απαράδεκτα και ύποπτα! Αρα η υπόθεση Novartis πρέπει να εξεταστεί σοβαρά! Δεν πρέπει όμως να χρησιμοποιηθεί ως ανήθικο εφαλτήριο για την εξόντωση πολιτικών αντιπάλων!

Ο κ. Γρηγόρης Καλφέλης είναι καθηγητής της Νομικής Σχολής του ΑΠΘ.