Σε κήπους υπέροχους

Η πρώτη ρέουσα νεοελληνική μετάφραση του έργου Φιλοθέου Πάρεργα του Νικολάου Μαυροκορδάτου, 300 χρόνια μετά τη συγγραφή του, ακολουθεί την υποδειγματική κριτική, σχολιασμένη έκδοση του 1989 που οφείλουμε στον έγκριτο νεοελληνιστή Jacques Bouchard. Η μετάφραση από τα γαλλικά και η μεταγλώττιση του ελληνικού κειμένου υπογράφονται από τον Διονύσιο Χατζόπουλο. Πρόκειται για έκδοση του Δήμου Φιλοθέης-Ψυχικού και της Ενορίας Ιερού Ναού Αγίου Γεωργίου Νέου Ψυχικού.

Το γλωσσικά αρχαΐζον «περιπατητικό, φιλοσοφικό» μυθιστόρημα του φαναριώτη λόγιου ηγεμόνα Νικολάου Μαυροκορδάτου αποτελεί το πρώτο εγχείρημα κατασκευής ενός «είδους μυθιστορήματος» με τη σύγχρονη έννοια. Η νεωτερικότητά του εδράζεται στη μυθιστορηματική δομή και στα πολιτικά, φιλοσοφικά και φιλολογικά ζητήματα που πραγματεύεται: πολιτική ανάλυση της εποχής, «Διαμάχη Αρχαίων και Νεωτέρων», ηθικότητα του θεάματος, ιστορική κριτική, αναφορές σε σύγχρονους στοχαστές (Μακιαβέλι, La Rochefoucauld, Francis Bacon). Αναφέρονται κριτικά αρχές και αξίες του Ισλάμ, ο εγκλεισμός των γυναικών ή η αγιοποίηση της παραφροσύνης, με βάση πλατωνικές αντιλήψεις.

Η δράση εξελίσσεται μέσα σε υπέροχους κήπους. Το μοτίβο οφείλεται κυρίως στη μίμηση της Αρχαιότητας, είναι εμφανής ωστόσο η πραγματική διάσταση.

Αυτό το αποσπασματικό, ημιτελές σαν καλλιτέχνημα έργο, αποτελεί αμάλγαμα επιδράσεων της αρχαίας κλασικής γραμματείας σε συνδυασμό με τη νεωτερικότητα, ιδανική σύζευξη της Ανατολής και της Δύσης, της οθωμανικής «Εποχής των Τουλιπών».