Πολλοί το έλεγαν, αλλά επάνω τους έπεφτε το ανάθεμα και περιθωριοποιούνταν. Η φράση «τα μνημόνια απέτυχαν» ήταν απαγορευτική για πολλούς στην Ελλάδα. Από την άλλη πλευρά, αρκετοί έλεγαν, αυτό που επεσήμανε και το ίδιο το ΔΝΤ, ότι το πρώτο ελληνικό πρόγραμμα στηρίχτηκε σε λανθασμένους πολλαπλασιαστές.

Η συνταγή ήταν λάθος εξ αρχής και το γνωρίζανε όλοι. Και στα τρία μνημόνια λείπει το βασικό στοιχείο που είναι η ανάπτυξη. Και αυτό δεν το λένε τίποτα γραφικοί, αλλά οι ίδιοι οι θεσμοί με τις εκθέσεις τους. Μόλις την περασμένη Πέμπτη, ήρθε το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο και με την έκθεσή του, η οποία είναι προϊόν κοπιαστικής και ουσιαστικής εργασίας, επιβεβαίωσε αυτό που γνωρίζαμε. Η συνταγή των μνημονίων, όπως αυτή δόθηκε, ήταν εξ αρχής αποτυχημένη.

«Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, δεν διέθετε προηγούμενη πείρα στη διαχείριση ενός τέτοιου εγχειρήματος καιοι όροι των προγραμμάτων δεν είχαν ιεραρχηθεί σωστά με βάση τη σημασία τους, ούτε εντάχθηκαν σε κάποια ευρύτερη στρατηγική για τη χώρα» σημειώνει μεταξύ άλλων το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο. Για το ΔΝΤ δεν τίθεται θέμα, καθώς ως δογματικό που είναι σε πολλά ζητήματα, ακολουθεί μια νεοφιλελεύθερη συνταγή και άρα δεν ανέμενε κανείς διαφορετική στάση.

Από την ειδική έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου με τίτλο, «Η Παρέμβαση της Επιτροπής στην Ελληνική Χρηματοπιστωτική Κρίση» θα διαπιστώσει κανείς ότι οι συγγραφείς της, υψηλόβαθμοι κοινοτικοί παράγοντες, αναγνωρίζουν πως τα μνημόνια στερούνταν συνολικής αναπτυξιακής στρατηγικής. Και όχι μόνο απέτυχαν να επαναφέρουν την Ελλάδα σε αναπτυξιακή τροχιά, αλλά η χώρα καθηλώθηκε και απώλεσε περίπου το 25% του ΑΕΠ της.

Χαρακτηριστική είναι η αναφορά της έκθεσης ότι «τα προγράμματα δεν υποστηρίζονταν από συνολική αναπτυξιακή στρατηγική με πρωτοβουλία της ίδιας της χώρας, η οποία θα μπορούσε να καλύπτει και την μετά τη λήξη των προγραμμάτων περίοδο. Μια τέτοια μακροπρόθεσμη στρατηγική θα μπορούσε να αποδειχθεί αποτελεσματικότερη για τον συντονισμό της διαδικασίας προσαρμογής και τον σχεδιασμό μέτρων στους διάφορους σχετικούς τομείς πολιτικής».

Ως εκ τούτου και με δεδομένο ότι η Ελλάδα προχωρεί στην μετάβασή της στην μεταμνημονιακή εποχή και με βάση την συγκεκριμένη έκθεση καθίσταται σαφές ότι ο βασικός στόχος είναι να υπάρξει σαφής αναπτυξιακή πολιτική.

Μια διατηρήσιμη, σταθερή και υγιής ανάπτυξη που θα βασίζεται σε ένα διαφορετικό μοντέλο από αυτό που είχαμε δει στο παρελθόν, με γνήσιες μεταρρυθμίσεις που δεν θα τρομάζουν με κύρια την αναμόρφωση του ευρύτερου μηχανισμού της δημόσιας διοίκησης, αλλά και με τη διαμόρφωση ευνοϊκού καθεστώτος για την επιχειρηματικότητα, την φιλική προσέγγιση των επενδυτικών σχεδίων, την κατάργηση των πολυποίκιλων εμποδίων (γραφειοκρατία, καθυστερήσεις, αμοιβές κάτω από το τραπέζι κλπ.).

Ήρθε η ώρα μέσα από συναινέσεις, συνθέσεις και συνεννοήσεις, που υπερβαίνουν κόμματα και παρατάξεις, προσωπικές φιλοδοξίες και αγωνίες, να σχεδιαστεί ένας εθνικός οδικός χάρτης ανάπτυξης για τη δημιουργία ενός μακροχρόνιου νέου παραγωγικού μοντέλου.

Η χώρα έχει τις δυνατότητες. Εξάλλου τα μνημόνια απέτυχαν σε μεγάλο βαθμό.