Δανείζομαι

Η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδας οργανώνει το δανειστικό τμήμα της για το γενικό κοινό που θα λειτουργεί στον νέο χώρο της, στο Κέντρο Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Χιλιάδες βιβλία –μαθαίνω για περισσότερα από 40.000 –που θα είναι ορατά στα εξωτερικά ράφια του λεγόμενου πύργου των βιβλίων.

Πώς επιλέγονται βιβλία για ένα δανειστικό τμήμα βιβλιοθήκης, πολύ περισσότερο μιας εθνικής βιβλιοθήκης; Τι κριτήρια κυριαρχούν; Νομίζω ότι δεν υπάρχουν γενικοί κανόνες, παρά μόνο η πρόνοια να «καλυφθούν» όσο το δυνατόν περισσότερο οι αναγνωστικές συμπεριφορές και τα αναγνωστικά γούστα.

Κυρίως αυτό το κριτήριο κυριαρχεί στην οργάνωση των δανειστικών τμημάτων των λεγόμενων δημόσιων βιβλιοθηκών, των public και city libraries. Ελαβα αυτές τις ημέρες μέιλ από τη Δημόσια Βιβλιοθήκη της Νέας Υόρκης (NYPL) με τις συστάσεις της για καλοκαιρινά αναγνώσματα (summer readings). Είναι βιβλία που έχει επιλέξει μια ειδική επιτροπή της βιβλιοθήκης (Summer Reading Selection Committee) αλλά και ατομικά βιβλιοθηκάριοι και μέλη του προσωπικού της, τα οποία οι αναγνώστες μπορούν να δανειστούν απευθείας από τα ράφια του δανειστικού τμήματος ή ως e-books για τις ταμπλέτες τους και τις μηχανές ανάγνωσης. (Μου κάνει εντύπωση ότι στον κατάλογο αυτόν αρκετά βιβλία προσφέρονται μόνο ως έντυπα.)

Η κατηγοριοποίηση των βιβλίων είναι εξαιρετικά σοφιστικέ και πρωτότυπη, έτσι ώστε να καλύπτεται κάθε γούστο. Οχι μόνο η κλασική διάκριση (λογοτεχνία, δοκίμιο, ιστορία κ.λπ.) αλλά μια περιγραφική και ίσως ανορθόδοξη κατάταξη. Για παράδειγμα Atmospheric, Character-driven, Haunting, Multiple perspectives κ.λπ.

Για παράδειγμα, το μυθιστόρημα που συζητήθηκε πολύ εφέτος στην Αμερική, το «Exit West» του Μοσίν Χαμίντ ( βλέπε την παρουσίασή μας στο «Βήμα», https://www.tovima.gr/opinions/article/?aid=868496), με ήρωες ένα ζευγάρι από κάποια χώρα που δεν κατονομάζεται, προφανώς της Εγγύς ή της Μέσης Ανατολής, που αναζητεί τη σωτηρία φεύγοντας προς τη Δύση όχι με μια βάρκα ευκαιρίας αλλά μέσα από μια μαγική πόρτα, μπορείς να το βρεις στις εξής κατηγορίες: character-driven, love story, tales from around the world, seriously good writing κ.λπ. Ισως όλο αυτό να μοιάζει πολύ αμερικανικό. Δεν πειράζει. Είναι ιδέες οργάνωσης που δοκιμάζονται και πετυχαίνουν.