Η πληροφορία είναι μία από εκείνες τις έννοιες που δύσκολα ορίζονται. Όπως, ας πούμε, η Τέχνη ή το χιούμορ. Θα μπορούσαμε, για παράδειγμα, να δώσουμε τον παρακάτω ορισμό:

Πληροφορία είναι κάθε απόκλιση από την ομοιομορφία στο χώρο ή στο χρόνο.

Ας δούμε μερικά παραδείγματα:

Μία απέραντη λευκή επιφάνεια δεν περιέχει πληροφορία. Την ομοιομορφία της επιφάνειας στο χώρο μπορούμε, όμως, να σπάσουμε αν τοποθετήσουμε σε κάποιο σημείο μία μαύρη τελεία. Τώρα, αν η τελεία αυτή μένει ακίνητη για άπειρο χρόνο, το σκηνικό εμφανίζει χρονική ομοιομορφία, έτσι και πάλι δεν προσφέρει αξιόλογη πληροφορία. Το αντίθετο συμβαίνει αν η τελεία μετακινείται πάνω στη λευκή επιφάνεια.

Σαν άλλο παράδειγμα, φανταστείτε την καμπάνα μιας εκκλησίας, η οποία (καμπάνα) χτυπά πάντα την ώρα, κάθε ώρα. Μπορεί προς στιγμή να ενημερώνει κάποιον που ξέχασε το ρολόι του στο σπίτι, αν όμως δει κανείς το φαινόμενο μακροσκοπικά, θα παρατηρήσει μία διαρκώς επαναλαμβανόμενη (άρα χρονικά ομοιόμορφη) ακολουθία καταστάσεων που, σε μεγάλη κλίμακα χρόνου, δεν μαρτυρά την ύπαρξη κάποιου ξεχωριστού γεγονότος. Αυτό που πράγματι θα καταγραφεί ως πληροφορία είναι το υποθετικό γεγονός η καμπάνα για μία και μοναδική φορά να σιγήσει πάνω στην ώρα. Μια πιο δραματική περίπτωση θα ήταν αν ο Ήλιος «ξεχνούσε» κάποια μέρα να ανατείλει!

Στο χώρο της ειδησεογραφίας, πληροφορία είναι εξ ορισμού κάτι το μη προβλέψιμο. Έτσι, πληροφορία δεν συνιστά το αναμενόμενα επαναλαμβανόμενο, όπως, π.χ., οι επετειακές «ειδήσεις» στο ραδιόφωνο σε εθνικές ή θρησκευτικές εορτές, όπου ακούγονται στερεότυπες φράσεις του τύπου «με λαμπρότητα / κατάνυξη γιορτάζεται σήμερα…».

Ανοίγουμε, λοιπόν, το ραδιόφωνο πάνω στην ώρα του δελτίου. Και τι ακούμε ως πρώτη είδηση; Αυτή που ακούσαμε και χθες. Και προχθές. Και αντιπροχθές (και πάει λέγοντας, για να μη σας κουράζω). Δηλαδή; Ρητορικές κοκορομαχίες, συχνά σε ύφος που παραπέμπει σε ποδοσφαιρικά γήπεδα, ανάμεσα σε κατέχοντες την εξουσία και σε φιλοδοξούντες να την κατακτήσουν:

«Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος κατηγόρησε το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης ότι… Απαντώντας ο εκπρόσωπος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι…»

Ο όρος «κατηγόρησε» δεν αντιστοιχεί εδώ σε ανταλλαγή πολιτικών επιχειρημάτων μέσα στο πλαίσιο της λεκτικής ευπρέπειας, αλλά σε αντιπαράθεση χαμηλής ευρηματικότητας κι αισθητικής ευφυολογημάτων, κάποιες φορές δε ακόμα και ύβρεων (ακούσαμε πρόσφατα τον χαρακτηρισμό «πολιτικός απατεώνας»!).

Έτσι, η μόνη «είδηση» – με την έννοια της πληροφορίας – σε ό,τι αφορά τον πολιτικό λόγο στη χώρα είναι η συγκυριακή επιλογή των λέξεων που συνθέτουν την καθημερινή ανταλλαγή ανούσιων, εντυπωσιοθηρικών, πολιτικών κενολογιών ανάμεσα στους πόλους του δικομματισμού. Δεν γνωρίζω πόσους ακροατές, πλέον, ενδιαφέρουν τέτοιες λεπτομέρειες. Η γενική εικόνα, πάντως, μένει θλιβερά αναλλοίωτη – αν δεν επιδεινούται κιόλας εν όψει πιθανολογούμενων πρόωρων εκλογών…

Μία είναι η λύση ώστε οι σταθμοί να προασπίσουν τη σοβαρότητα και την αξιοπιστία τους προσφέροντας ποιοτική ειδησεογραφία, αλλά και να προστατέψουν το λαό από τις δόλιες, δηλητηριώδεις, εθνικά διχαστικές μεθοδεύσεις των «μεγάλων» κομμάτων: Να μη μεταδίδουν κομματικές ανακοινώσεις αν αυτές δεν περιέχουν χρήσιμη πληροφορία για το κοινωνικό σύνολο. Και να μη γίνονται – άθελά τους – διαφημιστικά όργανα κομματικού τσαμπουκά που στοχεύει κατά κύριο λόγο (αν όχι αποκλειστικά) στη συσπείρωση εκλογικής «πελατείας» εκατέρωθεν!

Αν, εν τούτοις, οι ακροατές (ή οι τηλεθεατές) επιμένουν, λόγω εθισμού ή λόγω διαστροφής, να παίρνουν την καθημερινή δόση κομματικών ανακοινώσεων, υπάρχει κι εκεί η λύση. Αμέσως μετά το δελτίο (πραγματικών) ειδήσεων, ας μεταδίδεται και μία σατιρική «ενημερωτική» εκπομπή με όλα τα παραλειπόμενα της πολιτικής. Εξ άλλου, λένε πως το χιούμορ κάνει καλό σε τέτοιους καιρούς. Και κάνει πιο υποφερτό τον καύσωνα της εποχής…