Διαφωνώ με τις καθηγητικές απεργίες για πολλούς λόγους. Θα καταγράψω λακωνικά τους κυριότερους.


1 Επειδή δεν θέλω να απεργώ εναντίον των φοιτητών· και επειδή ούτε εναντίον του κράτους θα ήθελα να απεργήσω, χρησιμοποιώντας τους φοιτητές ως ομήρους.


2 Επειδή σέβομαι τις διατάξεις του Συντάγματος και των νόμων που με χαρακτηρίζουν δημόσιο λειτουργό και θεωρώ ότι δεν μου επιτρέπουν την απεργία.


3 Επειδή, και αν ακόμη θεωρούσα τις διατάξεις αυτές εσφαλμένες ή άδικες, θα τις σεβόμουν έως ότου τις αλλάξω με νόμιμα μέσα: mala lex sed lex.


4 Επειδή, και αν ακόμη μία διαφορετική ερμηνεία τους μου επέτρεπε την απεργία, δεν θα δεχόμουν να επικαλεστώ μια τέτοια ερμηνεία για προσωπικό όφελος.


5 Επειδή δεν θεωρώ την αποχή από την πανεπιστημιακή διδασκαλία ως απεργία με την κοινωνική και ιστορική έννοια του όρου ­ και, επομένως, ούτε την τιμώ ως κοινωνική κατάκτηση ούτε τη σέβομαι ως πολιτικό δικαίωμα.


6 Επειδή, και αν ακόμη η αποχή μου μπορούσε να θεωρηθεί δικαίωμα, οι ιδιομορφίες του λειτουργήματός μου θα την καθιστούσαν κατάχρηση δικαιώματος ­ και ακόμη μεγαλύτερη κατάχρηση, εάν γινόταν σε εποχή εξετάσεων.


7 Επειδή σε μια Δημοκρατία υπάρχουν και άλλα μέσα προώθησης επαγγελματικών διεκδικήσεων, τα οποία πιστεύω ότι ο κλάδος μου δεν έχει εξαντλήσει.


8 Επειδή νομίζω ότι μπορούσαμε να «απεργήσουμε», ειρωνικότερα και αποτελεσματικότερα, δηλώνοντας απλώς ότι απεργούμε και συνάμα διδάσκοντας μαθήματα, εξετάζοντας τους φοιτητές, συζητώντας μαζί τους τις διεκδικήσεις μας στον φυσικό μας χώρο, στα αμφιθέατρα ­ και παραιτούμενοι των αποδοχών μας κατά τη διάρκεια της «απεργίας».


9 Επειδή, εξ ορισμού, ένας πανεπιστημιακός δάσκαλος και ερευνητής διαλέγεται· δεν μετέρχεται βίαια και παράνομα μέσα για να πειθαναγκάσει· και δεν βλέπω γύρω μου καμιά επανάσταση που να νομιμοποιεί τη βία και να δημιουργεί Δίκαιο ­ εκτός εάν επίκειται η επανάσταση των συντεχνιών, στην οποία δεν θα ήθελα να συμμετάσχω.


10 Επειδή, γνωρίζοντας ότι στη χώρα μου η Δημοκρατία δυσλειτουργεί και συχνότατα αδικεί, και παρά την πικρία μου για όσες αδικίες με αφορούν, πιστεύω ότι τίποτε δεν νομιμοποιεί αντιδημοκρατικές συμπεριφορές.


11 Επειδή, για να βελτιωθεί και να εξελιχθεί μια Δημοκρατία, χρειάζεται πάνω από όλα την παραδειγματική συμπεριφορά των αρχηγεσιών της.


12 Επειδή, για να επιβιώσει μια Δημοκρατία, πρέπει οι αρχηγεσίες της να αισθάνονται ότι έχουν, από την ίδια τους τη θέση, μόνο ειδικές υποχρεώσεις και κανένα ειδικό δικαίωμα.


13 Επειδή έχω υποχρέωση να διδάσκω στους φοιτητές μου, εκτός από την ιστορία και τις πολιτικές επιστήμες, μια στάση ζωής ­ και το ίδιο θα ίσχυε αν ήμουν γιατρός, αρχιτέκτων ή γεωλόγος.


14 Επειδή υπάρχουν συνάδελφοί μου, ελάχιστοι έστω, που συμμερίζονται μαζί μου αυτές τις περίεργες δοξασίες ­ και έτσι αμφιβάλλω λιγότερο για την ορθότητά τους.


15 Επειδή θυμάμαι ακόμη με συγκίνηση, και ας έχουν περάσει τριάντα πέντε χρόνια, τον δάσκαλο που παρόμοιες δοξασίες μού έμαθε· ήταν ο Φαίδων Βεγλερής, καλή του ώρα. Και θα ήθελα κάπως έτσι να θυμάται και τις δικές μου, μετά από τριάντα πέντε χρόνια, έστω και ένας μαθητής μου ­ παρ’ όλο που τότε θα είναι μάλλον απίθανο να το διαπιστώσω.


(*) Το κείμενο αυτό είχα γράψει κατά τη διάρκεια της τελευταίας πανεπιστημιακής «απεργίας», της οποίας περίμενα τη λήξη για να το δημοσιεύσω. Αλλά ακολούθησε αμέσως η απεργία στη μέση εκπαίδευση και αποφάσισα νέα αναβολή. Το κείμενο δόθηκε επιτέλους στο τυπογραφείο την περασμένη εβδομάδα, σε ανύποπτο χρόνο, όταν ξαφνικά δημοσιεύθηκε η είδηση ότι θα «κλείσουν» τα πανεπιστήμια. Κατόπιν αυτού, κατάλαβα ότι το κείμενο δεν θα δημοσιευθεί ποτέ, αν επιμένω να αναβάλλω κάθε φορά που απειλείται κινητοποίηση. Αρα, αυτή τη φορά δεν σταματώ τη δημοσίευση.


Τώρα, άλλωστε, φαίνεται ότι δεν θα έχουμε ακριβώς «απεργία». Ούτε, βεβαίως, κατάληψη. Διότι, ποιοι θα είναι οι καταληψίες; Οι καθηγητές θα καταλάβουν από καθέδρας το πανεπιστήμιο; Ούτε, όμως, για λοκ άουτ θα πρόκειται. Διότι τα κλειδιά δεν τα έχει ο εργοδότης. Αρα, ποιους θα κλειδώσουν απ’ έξω οι κλειδοκράτορες; Τους φοιτητές; Τον σεβαστό εργοδότη και προϊστάμενό μας κύριο υπουργό Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων; Τους καθηγητές πλήρους και αποκλειστικής απασχολήσεως; Τους ταπεινούς λέκτορες μερικής και ευκαιριακής απασχολήσεως; Το πολυπληθές διοικητικό προσωπικό των πανεπιστημίων, πάντοτε πρόθυμο να συμπαρασταθεί στους επικούς αγώνες των διδασκόντων;


Αν δεν είναι, λοιπόν, τίποτε από όλα αυτά, τι θα είναι το «κλείσιμο» των πανεπιστημίων; Θα είναι, προφανώς, ένα υβρίδιο: τερατογέννημα διασταυρώσεων ανάμεσα στην απεργία, στο λοκ άουτ και στην κατάληψη, θα είναι μια νέα «μορφή αγώνα», ελληνική ευρεσιτεχνία χωρίς όνομα ­ ακατονόμαστη.


Ο κ. Γ. Β. Δερτιλής είναι καθηγητής της Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.