Μια διαμάχη για τη διδασκαλία της Ιστορίας δεν είναι ασυνήθιστη, ούτε αποτελεί ελληνική παραξενιά.
Ασυνήθιστη δεν είναι καν μια διαμάχη για το περιεχόμενο της Ιστορίας. Κάθε χώρα έχει ανοιχτούς λογαριασμούς με το παρελθόν της.
Είναι συνεπώς κατανοητό ότι η πρόθεση του υπουργείου Παιδείας να αλλάξει τη διδασκαλία της Ιστορίας στα σχολεία πυροδότησε συζητήσεις και αντιδράσεις.
Καλοδεχούμενος ο διάλογος. Καταγράφω ήδη μια εποικοδομητική παρέμβαση της Πανελλήνιας Ενωσης Φιλολόγων.
Το πράγμα μπερδεύεται επειδή ο αρμόδιος σύμβουλος του υπουργού Πολυμέρης Βόγλης είναι ο ίδιος ένας ιδιαιτέρως αξιόλογος ιστορικός, με ειδίκευση στην περίοδο του Εμφυλίου και συγκεκριμένες απόψεις για ιστορικά ζητήματα.
Κανονικά, ούτε αυτό είναι πρόβλημα. Τα σχολικά εγχειρίδια Ιστορίας δεν υποχρεούνται να καταγράφουν την άποψη του εκάστοτε συμβούλου του εκάστοτε υπουργού –έγκυρη ή όχι…
Aπό εκεί και πέρα όμως αρχίζει μια δίκη προθέσεων.
Πολλοί υποψιάζονται πως η Αριστερά δεν επιχειρεί απλώς να αλλάξει τα εγχειρίδια της Ιστορίας αλλά να ξαναγράψει την Ιστορία –ιδίως τα κεφάλαια που την εμπλέκουν άμεσα, όπως ο 20ός αιώνας και ο Εμφύλιος, για τα οποία η Αριστερά έχει μια δική της ανάγνωση των συμβάντων.
Ο ίδιος ο σύμβουλος του υπουργού έχει κατά καιρούς αντιμετωπίσει σκωπτικά τον διαχωρισμό μεταξύ «ιστορικών» και «αριστερών ιστορικών».
Ο οποίος είναι τελικά πολύ απλός.
Ενας ιστορικός καταγράφει ότι στον Εμφύλιο ηττήθηκαν οι κομμουνιστές. Ενας αριστερός ιστορικός θεωρεί ότι στον Εμφύλιο ηττήθηκαν οι καλοί.
Ο πρώτος θα εξηγήσει τι συνέβη και έχασαν όποιοι έχασαν. Ο δεύτερος θα αναρωτηθεί γιατί ηττήθηκαν εκείνοι που είχαν δίκιο.
Ασφαλώς οι εμφύλιες πληγές αργούν συνήθως να κλείσουν.
Οποιος ταξιδέψει στον αμερικανικό Νότο θα συναντήσει παντού την «κουλτούρα της Συνομοσπονδίας» και τη δική της εκδοχή ενός εμφυλίου που έληξε πριν από ενάμιση αιώνα.
Το ερώτημα εδώ είναι αν αυτή η συζήτηση μπορεί και πρέπει να μεταφερθεί σε σχολικά εγχειρίδια. Βροντάει ο Ολυμπος; Βροντάει, κυρία!
Ο Τόινμπι έλεγε ότι την ιστορία την γράφουν οι νικητές. Σωστό. Να ακούσουμε και τους ηττημένους; Χρήσιμο.
Υποθέτω όμως ότι ουδείς προτείνει να διδάσκεται στα σχολεία η εκδοχή του ηττημένου Γιόζεφ Γκέμπελς για το Ολοκαύτωμα.
Να εμπλουτίσουμε λοιπόν την αφήγηση. Αλλά χωρίς να μετατραπεί σε δικαίωση των ηττημένων. Τουλάχιστον όχι σε σχολικές τάξεις και από σχολικά εγχειρίδια.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ