Τα «κόκκινα» δάνεια στην Ευρώπη και στην Ελλάδα είναι η κρίσιμη παράμετρος για την ανάκαμψη. Στην ευρωπαϊκή οικονομία 1 τρισ. ευρώ και στην Ελλάδα 108 δισ. ευρώ βαραίνουν το ενεργητικό των ισολογισμών του τραπεζικού συστήματος αλλά και το παθητικό της πραγματικής παραγωγικής οικονομίας. Ετσι η οικονομία καταδικάζεται σε μία αργή ανάκαμψη. Η κρίση απομακρύνεται με πολύ πιο αργό ρυθμό στην Ευρώπη από ό,τι στις ΗΠΑ. Σημειωτέον δε ότι στην Ευρώπη οι οικονομίες εξαρτώνται πολύ περισσότερο από τις τράπεζες απ’ ό,τι στις ΗΠΑ όπου οι τράπεζες υποχρεώθηκαν να ανακεφαλαιοποιηθούν ταχύτατα, αντίθετα με ό,τι συνέβη στις ευρωπαικές χώρες.
Μετά απ’ όλα αυτά στην Ευρώπη και στην Ελλάδα βιώνουμε μια ανάκαμψη που χαρακτηρίζεται από την ουσιαστική απουσία του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Ομως για κάθε 1% αύξηση στον τραπεζικό δανεισμό το ΑΕΠ ανέρχεται αργότερα 0,35%. Προς το παρόν η ελληνική οικονομία βρίσκεται ακόμη σε διαδικασία απομόχλευσης. Δηλαδή μειώνονται οι υποχρεώσεις των επιχειρήσεων, μειώνοντας όμως τη ρευστότητα της οικονομίας.
Μπορεί βεβαίως να αυξάνονται με ευρωπαϊκά κεφάλαια οι επενδύσεις και να εμφανίσουμε στο άμεσο μέλλον θετικούς ρυθμούς, αλλά αυτό δεν έχει να κάνει με την επαναδραστηριοποίηση του ιδιωτικού τομέα που είναι το μεγάλο ζητούμενο.
Είναι όμως χρόνιο χαρακτηριστικό της ελληνικής οικονομίας ότι ο βαθύτερος στάσιμος χαρακτήρας του αναπτυξιακού προτύπου της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας βρίσκει την έκφρασή του στην επιβολή βραδύτατων διαδικασιών παραγωγικής αναδιάρθρωσης και Σουμπερτεριανής δημιουργικής καταστροφής. Ετσι το παλιό δεν φεύγει εύκολα για να αντικατασταθεί από ένα καινούριο παραγωγικό πρότυπο.
Είναι έντονη η καθυστέρηση στην υλοποίηση της νέας νομοθεσίας για τα «κόκκινα» δάνεια, αλλά ακόμη πιο εντυπωσιακή είναι η ανάμειξη εξαιρετικά βραδυκίνητων διαδικασιών που από τη μια μεριά μπορεί να εξασφαλίζουν μεγαλύτερη διαφάνεια (δικαστική ανάμειξη) αλλά από την άλλη εγκαινιάζουν μια μακρόσυρτη διαδικασία εκκαθάρισης.
Παράλληλα η γραφειοκρατική επιλογή της επίλυσης των «κόκκινων» δανείων εξασφαλίζει την πολυπόθητη δυνατότητα: τη δυνατότητα ανάμειξης του πολιτικού παράγοντα.
Στις προηγούμενες δεκαετίες το Δημόσιο έδινε την ευκαιρία αυτή στη δημιουργία πελατειακών σχέσεων. Υπάρχει λοιπόν ο κίνδυνος αυτός ο δημόσιος μηχανισμός εξάρτησης να αντικατασταθεί από έναν νέο τραπεζικό μηχανισμό εξάρτησης και αναπαραγωγής παρόμοιων σχέσεων αφού η πολυπλοκότητα θα καλεί συνεχώς για εξωθεσμικές παρεμβάσεις.
Ως κοινωνία καλούμεθα να αποφασίσουμε μεταξύ της αυστηρής ρύθμισης και της αποτελεσματικότητας. Ας το κάνουμε υπέρ της αποτελεσματικότητας.
Ο κ. Παναγιώτης Ε. Πετράκης είναι καθηγητής ΕΚΠΑ.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
