Ο τίτλος αναφέρεται σε ένα τραγούδι του Νιόνιου από το 1981, όμως αφορμή για το πιο κάτω κείμενο αποτέλεσε η ανάγκη να μοιραστώ τις σκέψεις μερικών συζητήσεων που είχα το τελευταίο τετραήμερο με παρέες της γενιάς μου, της προηγούμενης γενιάς και φυσικά με την επόμενη γενιά.
Η γενιά μετά τον πόλεμο, θεωρώ και την ονομάζω γενιά της ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑΣ ολοκληρώνεται κάπου εκεί στις αρχές της δεκαετίας του ‘70. Η γενιά αυτή έζησε την καταστροφή του πολέμου και ξεκίνησε μέσα από ιδεολογικές αντιπαραθέσεις με την ανάγκη να φτιάξει ένα καινούργιο κόσμο με όνειρα κοινωνικού μετασχηματισμού, με προσήλωση σε ιδεολογικά μοντέλα αλλά και ανάγκη για ειρηνική συνύπαρξη.
Υπήρξαν στη γενιά της ιστορικής αναγκαιότητας ηγέτες που…αγιοποιήθηκαν…από τις κοινωνικές συνθήκες αλλά η ιστορική αλήθεια «κόντυνε » τον μύθο τους, όπως J.F.Kένεντι, Νικήτα Χρουστσόφ, Φιντέλ Κάστρο, Κόνραντ Αντενάουερ, Σαρλ ντε Γκωλ.
Τα κοινωνικά κινήματα εκείνης της γενιάς εκφράστηκαν με τον καλύτερο τρόπο και σε μια παράξενη… παγκοσμιοποίηση… μέσα από τις αναζητήσεις για ΨΩΜΙ, ΠΑΙΔΕΙΑ, ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ και ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ.
Όλα αυτά στην χώρα μας τα ζήτησε η γενιά του 114 αλλά παράλληλα ήταν και παγκόσμια απαίτηση. Την προσπάθεια και τα όνειρα αυτής της γενιάς θα τα συνθλίψουν οι περιφερειακές συγκρούσεις στην Κορέα, Ινδοκίνα και Βιετνάμ, και μέσα από την καταστολή κάτω από τις ερπύστριες των σοβιετικών τανκς στην Πράγα το 68, και από τα καουτσουκένια γκλομπς των γαλλικών ματ τον Μάιο του ‘68 στο Παρίσι. Η λεπτομέρεια του υλικού των γκλομπς, έχει ιστορική αξία γιατί πριν ήταν ξύλινα και με δέκα, δεκαπέντε χτυπήματα έσπαγαν…..
Η επόμενη γενιά που παίρνει την σκυτάλη, η δική μου γενιά, την ονομάζω γενιά της ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΣΥΓΚΥΡΙΑΣ.
Δομείται πάνω στην αμφισβήτηση, στο ΕΑΝ και το ΙΣΩΣ και αναιρεί τα πρέπει της αναγκαιότητας, ζητά την απελευθέρωση από τα πρότυπα, σεξουαλικά, φυλετικά, παραδοσιακά μοντέλα οικογενειακών σχέσεων και προοπτικών, άθελα της χάνει αργά τη συλλογικότητα στην δράση και σιγά σιγά υφέρπει προς τον ατομισμό.
Η γενιά αυτή της ιστορικής συγκυρίας ζει δύο σημαντικά γεγονότα που ενισχύουν την λογική του ΕΑΝ. Το πρώτο είναι η φοβική νεύρωση του ψυχρού πολέμου και του πυρηνικού ολοκαυτώματος.
Το δεύτερο σοκ αυτής της γενιάς είναι η πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού στις αρχές της δεκαετίας του 90 ενώ η πτώση του τείχους ολοκληρώνει την ανατροπή. Η γενιά αυτή θα βιώσει επίσης, ως κοινωνική και ιστορική συγκυρία, το ξύπνημα της Αφρικής, την πτώση του ρατσιστικού καθεστώτος στην Ν. Αφρική, τη Λατινική εξέγερση στη Ν.Αμερική και την ανάφλεξη στην Μέση Ανατολή με την Αίγυπτο – Ισραηλινή διένεξη και την πρώτη πετρελαϊκή κρίση του ‘73.
Τα πολλαπλά ΕΑΝ της αμφισβήτησης γεννούν μια νέα αστική τάξη, και παράλληλα ένα νέο προλεταριάτο, το ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ, που εκφράζεται βίαια στις δυτικές κοινωνίες με την εμφάνιση του Αντάρτικου των πόλεων και την τρομοκρατία.
Τυπική..ψευδοεπαναστατική…προσπάθεια που λόγω της ανυπαρξίας ιδεολογικής καθοδήγησης και συλλογικότητας θνήσκει εύκολα, αν και για μια δεκαετία ο κρατικός μηχανισμός καταστολής είχε αργήσει να το κατανοήσει και να αντιδράσει. Η γενιά αυτή λοιπόν ολοκληρώνεται με την κατάρρευση των ιδεολογικών αντιπαραθέσεων κάπου στο τέλος της δεκαετίας του ’90.
Η επόμενη γενιά είναι η γενιά της ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΚΥΒΙΣΤΗΣΗΣ.
Έχει κυρίαρχο στοιχείο την ατομική προσέγγιση των προβλημάτων, ζώντας σε μια κοινωνία που κυριαρχεί το lifestyle, και ο συβαριτισμός, δεν υπάρχουν αξιακές προσεγγίσεις στον πολιτισμό, στην τέχνη και στις ανθρώπινες σχέσεις.
Υπάρχει ιδεολογική αντιπαράθεση με αρνητικό πρόσημο και φασιστικά αντανακλαστικά. Γιατί όμως; Η γενιά αυτή βρέθηκε αντιμέτωπη με την έλλειψη ιδεολογίας, και το κενό αυτό ΔΥΣΤΥΧΩΣ, καλύφθηκε πάλι με ευθύνη της Δύσης με τις «ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΕΣ» της Μ. Ανατολής για το άγιο δισκοπότηρο του πετρελαίου.
Τα γεγονότα αυτά δημιούργησαν ένα φαινόμενο θρησκευτικής αντιπαράθεσης με κυρία έκφραση πια την ισλαμική τρομοκρατία. Την κληρονομιά αυτή η γενιά της κυβίστησης την παραλαμβάνει, και εγκλωβισμένη στην οικονομική συγκυρία που δημιουργείται για να κάνει επανεκκίνηση ο καπιταλισμός, αποχαυνωμένη από τον ατομισμό και τον τρόπο ζωής αδυνατεί να απαντήσει ΑΚΟΜΑ ως γενιά στα διλήμματα της εποχής.
Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός κοινωνικού ΕΚΚΡΕΜΟΥΣ μεταξύ των δυο γενιών για την ανάληψη ευθυνών και επίλυση των αδιεξόδων.
Σ’αυτό το προφανές αδιέξοδο η επιλογή να ενδοσκοπούμε τα δικά μας ΕΑΝ είναι το ίδιο επικίνδυνα με το ΘΑ ΔΟΥΜΕ της νέας γενιάς.
Χρειαζόμαστε νέα κοινωνικά αντανακλαστικά και αντιδράσεις όχι απλά μιας μεταρρύθμισης αλλά μιας ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ.
Ο κ. Ιωάννης Δ. Σπηλιώτης MD, PhD είναι Συντονιστής Δ/ντής Α’ Χειρουργικού Τμήματος ΕΑΝΠ ΜΕΤΑΞΑ, Visit Scientist Washington Cancer Institute USA, Ass. Professor Montpellier Cancer Institute, France
