Τα στοιχεία που είχαν παρουσιαστεί το 2012 σε συνεδρίαση της κοινοβουλευτικής επιτροπής για την οπλοφορία στο πλαίσιο συζήτησης σχετικού νομοσχεδίου του υπουργείου εσωτερικών της Τουρκίας ήταν άκρως αποκαλυπτικά. Μέχρι εκείνο το έτος στην Τουρκία 17.000.000 όπλα, εκ των οποίων μόνο το 15%νόμιμα, βρίσκονταν στην κατοχή πολιτών. Υπολογίζεται πως το 2016 ο αριθμός αυτός έφτασε τα 22.000.000! Σύμφωνα με στοιχεία του τουρκικού ιδρύματος Ουμούτ (Ελπίδα) που κάνει εκστρατεία κατά της οπλοφορίας, στην Τουρκία κάθε χρόνο δολοφονούνται κατά μέσο όρο περίπου πέντε χιλιάδες άνθρωποι με τη χρήση όπλων.
Οι εξελίξεις αυτές έχουν θορυβήσει αρκετούς βουλευτές μιας πτέρυγας της αντιπολίτευσης. Μάλιστα ένας εξ αυτών, ο Γκιουρσέλ Τεκίν, βουλευτής Κωνσταντινούπολης του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος(CHP), σε πρόσφατη δημόσια παρέμβασή του κάλεσε τη σουνιτική κυβέρνηση της χώρας να πάρει μέτρα κατά της αυξανόμενης ατομικής οπλοφορίας, προειδοποιώντας πως σε αντίθετη περίπτωση ο εμφύλιος πόλεμος στην Τουρκία θα είναι δύσκολο να αποφευχθεί. Επιπλέον επέκρινε τους πολιτικούς που με τις δηλώσεις τους οξύνουν την πόλωση και καλούν τους πολίτες να οπλιστούν.
Ένας εξ αυτών είναι και ο Σερέφ Μάλκοτς, στενός συνεργάτης και βασικός σύμβουλος του Ρ.Τ Ερντογάν. Σε μιααποκαλυπτική δήλωση του, η οποία πέρασε απαρατήρητη στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ, λίγες μέρες μετά την απόπειρα ανατροπής του ισλαμιστή πολιτικού τον περασμένο Ιούλιο, ο κ. Μάλκοτςανακοίνωσε δημόσια ότι η κυβέρνηση, προκειμένου να αντιμετωπίσει τις μελλοντικές απόπειρες πραξικοπήματος, προτίθεται να διευκολύνει και να παροτρύνει την απόκτηση αδειών νόμιμης οπλοφορίας για τους πολίτες. Η εξαγγελία άρχισε ήδη να τίθεται σε εφαρμογή. Σε παρόμοιο πνεύμα ο ισλαμιστής δήμαρχος της Άγκυρας Μελίχ Γκιοκτσέ παραδέχθηκε δημοσίως σε τηλεοπτική εκπομπή πως κατά τη διάρκεια αλλά και μετά την απόπειρα πραξικοπήματος πραγματοποιήθηκε εκτεταμένη διανομή όπλων σε μέλη του ισλαμικού κόμματος ΑΚΡ, τονίζοντας παράλληλα πως αυτό είναι σε όλους γνωστό, πως δεν έχει νόημα να αποκρύπτεται και πως θα πρέπει το κράτος να νομιμοποιήσει αυτή την de facto κατάσταση οπλοφορίας. Προειδοποίησε μάλιστα τους όποιους επίδοξους πραξικοπηματίες πως θα βρουν μπροστά τους ένοπλους πολίτες!
Επιπλέον σε πρόσφατες δηλώσεις τους οι νομάρχες Ανδριανούπολης και Ριζούντος αποκάλυψαν πως τους τελευταίους τρεις μήνες υπήρξε μια έκρηξη αιτήσεων προς τις υπηρεσίες τους από πολίτες για απόκτηση άδειας οπλοφορίας. Προκειμένου να αποκτηθεί η πολυπόθητη άδεια οι ενδιαφερόμενοι υποχρεούνται να κάνουν δωρεά το ποσό των περίπου τριών χιλιάδων ευρώ σε διάφορα ιδρύματα που υποδεικνύουν οι νομαρχίες, λαμβάνοντας σχετική έγγραφη απόδειξη. Στη συνέχεια, με την επίδειξη αυτής της απόδειξης, αποκτούν την άδεια οπλοφορίας. Τα υπόλοιπα είναι πολύ απλά. Έτσι η σουνιτική κυβέρνηση του ΑΚΡ διασφαλίζει επιπλέον χρηματοδότηση απευθείας από τους πολίτες για ισλαμιστικά ιδρύματα της αρεσκείας της ενώ παράλληλαοπλίζει νομιμοφανώς και εμμέσως σημαντικά τμήματα των υποστηρικτών της.Από την άλλη δε η παράνομη οπλοφορία και το εμπόριο όπλων στη χώρα αυτή συνιστά ένα ακόμη επικίνδυνο φαινόμενο που χρήζει σοβαρής ανάλυσης και κατανόησης.
Ποιοι όμως είναι αυτοί που οπλίζονται τους τελευταίους μήνες και τι επιδιώκουν; Υπάρχουν ενδείξεις ότι πρόκειται για μέλη ακροδεξιών, φασιστικών και ισλαμιστικών οργανώσεων που φέρουν χαρακτηριστικές ονομασίες όπως για παράδειγμα “οθωμανικές εστίες 1453”, “οι απόγονοι των οθωμανών” και “πολιτοφυλακή ΑΚΡ”.Επιπλέον οι εν λόγω οργανώσεις ξεκίνησαν πρόσφατα εκστρατεία στρατολόγησης στα κοινωνικά δίκτυα κάνοντας έκκληση στους πιστούς σουνίτες μουσουλμάνους Τούρκους να οπλιστούν και να προετοιμαστούν να δώσουν τη ζωή τους για τον Ρ.Τ Ερντογάν και για το κράτος. Έφτασαν μάλιστα στο σημείο να επικρίνουν την ηγεσία του τουρκικού στρατούγια την διστακτική του συμπεριφορά έναντι των πρόσφατων εξελίξεων στη Μέση Ανατολή, διακηρύττοντας επιπλέον πωςοι δικές τους ένοπλες ομάδες είναι έτοιμες και πρόθυμες να εισβάλουν στο Ιράκ και στη Συρία αλλά και όπου αλλού τους ζητηθεί από τον “αρχηγό Ερντογάν”. Η ρητορική και τα σύμβολά τους θυμίζουν επίσης έντονα πρακτικές τουρκικής μαφίας, η οποία άρχισε να κάνει την επανεμφάνισή της και είναι διασυνδεδεμένη με το βαθύ κράτος και τις ακροδεξιές σοβινιστικές οργανώσεις. Μέχρι στιγμής δεν έχει υπάρξει καμιά επίσημη κυβερνητική διάψευση σχετικά με τις πληροφορίες που διακινούνται. Στελέχη αντιπολιτευόμενων οργανώσεων έφτασαν στο σημείο να κατηγορήσουν το ΑΚΡ ότι προχωρά σταδιακά στην ίδρυση δικών του πολιτοφυλακών, γεγονός που θα αποσταθεροποιήσει πλήρως την χώρα και την κοινωνία.
Εταιρείες στρατιωτικών συμβούλων, εκπαίδευσης και ασφαλείας
Στην Τουρκία υπάρχουν περίπου ένα εκατομμύριο πολίτες που έχουν περάσει από σχετική εκπαίδευση και έλαβαν το δίπλωμα που τους επιτρέπει να εργαστούν σε ιδιωτικές εταιρείες ασφάλειας και φύλαξης. Εξ αυτών ενεργοί είναι μόνο το ¼ δηλαδή περίπου 250.000 διπλωματούχοι πολίτες. Σύμφωνα με επίσημες στατιστικές του 2013, στην Τουρκία υπάρχουν 1.497 νόμιμες ιδιωτικές εταιρείες ασφαλείας, ενώ οι εταιρείες που παρέχουν την σχετική εκπαίδευση είναι 743. Κυβερνητικοί δημοσιογράφοι έχουν υποστηρίξει πως οι εν λόγω εταιρείες δεν έχουν περάσει από εξονυχιστικό κρατικό έλεγχο και πως πολλές εξ αυτών ελέγχονται ακόμα από τα δίκτυα του Φετουλάχ Γκιουλέν, προειδοποιώντας πως θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως παράλληλος στρατός.Όμως παρά την προπαγάνδα κατά του Γκιουλενικού δικτύου και των δυνατοτήτων του, είναι κοινά παραδεκτό στην Τουρκία πως η ισχυρότερη και με μεγαλύτερη επιρροή ιδιωτική εταιρεία στρατιωτικών συμβούλων και εκπαίδευσης είναι η SADAT η οποία είναι πιστή στον πρόεδρο Ρ.Τ Ερντογάν. Ποια είναι και τι ακριβώς κάνει αυτή η εταιρεία;
Η SADATέγινε γνωστή στην τουρκική κοινή γνώμη το 2012 όταν άρχισαν να βγαίνουν στον τύπο αναλύσεις, εκτιμήσεις και ρεπορτάζ σχετικά με τη δομή, τη δράση και τους σχεδιασμούς της. Ιδρυτής της είναι ο απόστρατος ταξίαρχος του τουρκικού στρατού Αντνάν Τανρίβερντι. Ο ίδιος δήλωσε τα εξής ενδιαφέροντα σχετικά με τη δράση και τους σκοπούς της εταιρείας του: “Οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις παρέχουν υπηρεσίες εκπαίδευσης και στρατιωτικών συμβούλων καθώς και εξοπλισμό σε 22 τουρκικά και μουσουλμανικά κράτη. Δεν είναι όμως δυνατόν να μπορούν να καλύψουν τις σχετικές ανάγκες και των 60 μουσουλμανικών κρατών του κόσμου. Αυτή την ανάγκη θα την καλύψει η εταιρεία μας με τους 64 απόστρατους αξιωματικούς όλων των ειδικοτήτων, λαμβάνοντας υπόψη τις ισλαμικές ευαισθησίες αυτών των χωρών”. Μεταξύ των ιδρυτικών στελεχών της εταιρείας βρίσκονται πρώην αξιωματικοί των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων οι οποίοι αποστρατεύθηκαν το 2000 με την κατηγορία της διασύνδεσης με ισλαμιστικές οργανώσεις. Ήταν ακόμα η περίοδος που οι Κεμαλικοί ήλεγχαν πλήρως το στράτευμα. Οι αποστρατευθέντες αξιωματικοί ίδρυσαν στη συνέχεια μια οργάνωση με το όνομα “σύλλογος υπερμάχων της δικαιοσύνης” η οποία δραστηριοποιείται ιδεολογικά και πολιτικά μέχρι σήμερα. Φημολογείταιότι ο σύλλογος αυτός συνέχισε να διατηρεί επαφές με τμήματα του στρατού και να συλλέγει και να διοχετεύει πληροφορίες σχετικές με το στράτευμα προς την κυβέρνηση Ερντογάν, παρέχοντας σημαντικές υπηρεσίες στον τελευταίο και στην κυβέρνησή του.
Όπως η ίδια υποστηρίζει στην ιστοσελίδα της, στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων της η SADAT παρέχει εκπαίδευση ανορθόδοξου πολέμου σε αστικό περιβάλλον, καθώς και εκπαίδευση σε τεχνικές συλλογής πληροφοριών, ψυχολογικού πολέμου, σαμποτάζ, επιδρομών, παγίδευσης καθώς και πολιτικών δολοφονιών! Η εταιρεία έχει κατηγορηθεί από στελέχη και σχολιαστές της φιλοκουρδικής και φιλελεύθερης αντιπολίτευσης ότι παρέχει στρατιωτική εκπαίδευση σε τρομοκράτες του ΙΣΙΣ και σε άλλες τζιχαντιστικές οργανώσεις καθώς και ότι στρατολόγησε και εκπαίδευσε πολλούς σουνίτες Τούρκους πολίτες, υποστηρικτές του ισλαμικού κόμματος ΑΚΡ και της παντουρκιστικής ακροδεξιάς. Και όλα αυτά με την υποστήριξη του βαθέως κράτους το οποίο λέγεται ότι ελέγχει και άλλες παρόμοιες ιδιωτικές εταιρείες στρατιωτικής εκπαίδευσης! Επιπλέον η SADAT θεωρείται ότι θα διαδραματίσει κεντρικό ρόλο στην περίπτωση που η κατάσταση στη χώρα οδηγηθεί σε ανοιχτήεμφύλια σύγκρουση.
Το θέμα συνεχίζει να απασχολεί έντονα αρκετά στελέχη της αντιπολίτευσης. Μάλιστα τις προηγούμενες ημέρες ο βουλευτής του CHP Φικρί Σαγλάρ κατέθεσε σχετική επερώτηση στην τουρκική εθνοσυνέλευση ζητώντας απάντηση από τον ίδιο τον πρωθυπουργό. Αναρωτήθηκε μάλιστα μήπως η εν λόγω εταιρεία αποτελεί τον προσωπικό στρατό-πολιτοφυλακή του Ρ.Τ Ερντογάν! Παρόμοια ερωτήματα τέθηκαν αρκετές φορές στη δημόσια συζήτηση και στο άμεσο παρελθόν αλλά ποτέ δεν έλαβαν ικανοποιητική απάντηση, αυξάνοντας την καχυποψία και τον φόβο απέναντι στο καθεστώς Ερντογάν και στις προθέσεις του. Το θέμα επομένως είναι κρίσιμο. Έχει ο Ρ.Τ Έρντογάν συγκροτήσει έναν ιδιωτικό, παράνομο και σκοτεινό στρατό, μια σουνιτική, κομματική πολιτοφυλακή;Οδηγείται η Τουρκία σε μεγάλο στρατιωτικό σχίσμα, όπως έχουν προειδοποιήσει Τούρκοι φιλελεύθεροι σχολιαστές; Δημιουργούνται στη γειτονική χώρα παραστρατιωτικές ομάδες και πολιτοφυλακές; Όποια και να είναι η απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα, το γεγονός της κατακόρυφης αύξησης οπλοφορίας μετά την απόπειρα πραξικοπήματος είναι σημάδι φόβου, ανασφάλειας και έλλειψης εμπιστοσύνης προς το τουρκικό κράτος. Όλα αυτά σε συνδυασμό με τον ανοικτά πλέον εκφραζόμενο παρανοϊκό μεγαλοϊδεατισμό του σουνιτικού καθεστώτος Ερντογάν αποτελούν ένα εκρηκτικό μείγμα που δεν επιτρέπει καμιά αισιοδοξία για τη σταθερότητα, την ειρήνη και τη δημοκρατία στη σημερινή “Μικρά Ασία της καρδιάς μας…”
Ο κ.Νίκος Μιχαηλίδης είναι διδάκτωρ Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Princeton και έχει διεξάγει πολυετή επιτόπια έρευνα στην Τουρκία.
