Συμμετοχική εκπαίδευση

Το έχω στα χέρια μου κάποιους μήνες. Και ανακαταρτίζομαι με αυτό. Στην κυριολεξία μαθαίνω για όσα έπρεπε έγκαιρα να ξέρω. Πρόκειται για ένα βιβλίο. Χρήσιμο για τον κάθε εκπαιδευτικό.

Το συμπέρασμά του –είναι αναγκαίο από εκεί να αρχίσω, όπως το υπογραμμίζουν η Αννα Φραγκουδάκη και η Θάλεια Δραγώνα, πρωτεργάτριες για μια άλλη σχεδίαση της εκπαιδευτικής πράξης –είναι η αξία μιας παιδαγωγικής «που καλλιεργεί στα παιδιά την περιέργεια για τη γνώση και τα κίνητρα για την απόκτησή της. Που μετατρέπει τα παιδιά από παθητικούς δέκτες σε ενεργά υποκείμενα που ερευνούν και δημιουργούν…».

Στο πλαίσιο του «Προγράμματος για την εκπαίδευση των παιδιών της μουσουλμανικής μειονότητας της Θράκης» προέκυψε μια γνώση που η χρησιμότητά της ξεπερνά τον χώρο και την αφορμή που προκάλεσαν και το πρόγραμμα και το βιβλίο.

Με αφορμή τη μειονοτική διάσταση –ως ακραία δυσκολία –για έναν συνολικό και ελεύθερο εγκοινωνισμό σε μια πολιτεία, δηλαδή με σεβασμό στην αρχή της θετικής διάκρισης, της discrimination positive, μια ομάδα εκπαιδευτικών σε συνεργασία με τους εκπαιδευομένους παρήγαγε ένα έργο αναφοράς.

Επιλέγοντας τη λογοτεχνία ως συζητητική αφετηρία –απέναντι στην οποία η περιέργεια και η απόλαυση παρακάμπτουν σε μεγάλο βαθμό το «roman national» –οι ερευνητές εφάρμοσαν τη συλλογική συμμετοχή στη διαδικασία της μάθησης και, κυρίως, προκάλεσαν την παραγωγή μοιραζόμενης ευτυχίας με όσα διεξάγονταν εντός αλλά και εκτός του σχολείου.

Πολλές ειδικότητες ενεπλάκησαν εδώ. Αλλοτε σε διακλαδικό και άλλοτε σε διεπιστημονικό επίπεδο –ακριβέστερα, σε μια ανοικτή συνάντηση –ώστε ό,τι θα προέκυπτε να είναι κοινωνιολογικά σε επαφή με την πραγματικότητα και επιστημολογικά ελέγξιμο.

Δεν έχω τον χώρο για να αναφέρω τα «πολύτιμα» ονόματα που συγκροτούν την ομάδα με την οποία μια άλλη ουμανιστική εκπαιδευτική πολιτική εφαρμόστηκε. Και με κύριο χαρακτηριστικό την σε κάθε επόμενη φάση αυτοδιόρθωση της προσέγγισης.

Το βιβλίο στις εκδόσεις Τόπος με τίτλο «Προσεχώς Εμείς Μεγαλώνουμε», τολμώ να πω πως θα πρέπει να θεωρηθεί διεθνές πρότυπο. Σε κάθε περίπτωση, το μοντέλο εκμοντερνίζει και την πρόθεση και τη σχεδίαση.