Η παγκοσμιοποίηση των αγορών, που συνδέθηκε με απώλειες θέσεων εργασίας και μείωση του κόστους τους στον αναπτυγμένο κόσμο, αλλά και με εξωχώρια μεταφορά τους στον αναπτυσσόμενο κόσμο, θεωρήθηκε η θρυαλλίδα για τη μεταστροφή των «χαμένων του εκσυγχρονισμού» (H.-G. Betz) από την Αριστερά στη λαϊκιστική Ακροδεξιά.
Ο «εργατολεπενισμός» (P. Perrineau, Ν. Μayer) υπήρξε ένα φαινόμενο που αναδείχθηκε στη δεκαετία του 1990, όταν ο αριθμός των «μπλε κολάρων» στη Γαλλία που ψήφιζε το Εθνικό Μέτωπο αυξανόταν δραματικά σε βάρος του Κομμουνιστικού και του Σοσιαλιστικού Κόμματος. Η τάση αυτή κάθε άλλο παρά έχει αντιστραφεί, όπως έδειξαν και οι πρόσφατες κρατιδιακές εκλογές στη Γερμανία, οι προεδρικές εκλογές στην Αυστρία (2016) και οι περιφερειακές εκλογές στη Γαλλία (2015), στις οποίες το 34%, το 86% και το 43% των εργατών αντιστοίχως ψήφισε ένα κόμμα ή έναν υποψήφιο της εθνικολαϊκιστικής Ακροδεξιάς.
Η οικονομική κρίση και οι πολιτικές λιτότητας που εφαρμόζονται στην Ευρώπη αυξάνουν τη διασύνδεση της οικονομικο-κοινωνικής μεταβλητής με την εκλογική επιλογή· ωστόσο, αν κάτι γίνεται διακριτό στην κοινωνικο-δημογραφική ανάλυση της ψήφου είναι ότι η εκλογική επιρροή των ακροδεξιών κομμάτων διαχέεται –με εξαίρεση τις ισχυρότερες διαφοροποιήσεις βάσει του φύλου και του επιπέδου εκπαίδευσης των εκλογέων –αρκετά ισόρροπα στις επί μέρους κατηγορίες ψηφοφόρων.
Τα τελευταία επιδίδονται σε μια έντονη αντιμεταναστευτική και ξενοφοβική ρητορική. Να σημειωθεί ωστόσο ότι η εκλογική τους απογείωση ήδη από τη δεκαετία του 1970/1980 προηγήθηκε της εγκατάστασης του μεταναστευτικού ζητήματος στις πρώτες θέσεις των διακυβευμάτων που συνθέτουν τη δημόσια ατζέντα. Επιπλέον, παρά την επικαιρότητα του μεταναστευτικού και προσφυγικού ζητήματος, τα εθνικολαϊκιστικά κόμματα δεν ψηφίζονται πρωτίστως για τις θέσεις τους στα ζητήματα πολιτικής που προβάλλουν.
Για να αναφερθούμε στο πλέον πρόσφατο παράδειγμα από την εκλογική ανάλυση, μόλις το1/4 των εκλογέων του AfD στο Μεκλεμβούργο-Πομερανία δηλώνει ότι το ψήφισε για τις θέσεις που το κόμμα αυτό ανέδειξε προεκλογικά. Για να παραμείνουμε στη Γερμανία, παρότι ανοικτά ξενοφοβικές απόψεις είναι ανιχνεύσιμες στο 30% των εκλογέων της κυρίως στις περιοχές της Ανατολικής Γερμανίας, αυτοί εντοπίζονται στους ψηφοφόρους όλων των κομμάτων, ενώ ένα σημαντικό τμήμα εκλογέων με ακροδεξιές αντιλήψεις έχει πάψει πια να μετέχει στις εκλογές.
Αν κάτι διακρίνει τον χώρο του εθνικολαϊκισμού είναι η προσπάθεια να υπερθεματίζει στους φόβους και στην ανασφάλεια των πολιτών, να δικαιώνει αισθήματα απογοήτευσης και απειλής, να επιτείνει την αίσθηση αποξένωσης από την πολιτική σκηνή. Δεν είναι τυχαίο ότι η κατ’ εξοχήν κατηγορία πολιτών στην οποία τα ακροδεξιά κόμματα έχουν ιδιαίτερη απήχηση είναι εκείνη όσων απέχουν από το εκλογικό γίγνεσθαι αλλά και όσων χρησιμοποιούν την ψήφο τους ως έκφραση διαμαρτυρίας: στις πρόσφατες κρατιδιακές εκλογές στη Γερμανία το 1/3 των εκλογέων του AfD προήλθε από τους συστηματικά απέχοντες, ενώ τα 2/3 των ψηφοφόρων του το επέλεξαν ως καθαρή έκφραση διαμαρτυρίας.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ