Μέσα στο υπουργείο Υγείας, κάτω από την ταμπέλα του υπουργείου Υγείας, μπροστά στις κάμερες, ώστε να γίνει πιο θεαματικό, ο αναπληρωτής υπουργός ανάβει την τσιγαρούμπα του. Δημόσια, σε δημόσιο χώρο. Βρήκαμε να ασχοληθούμε, θα πουν ορισμένοι, δεν βλέπουμε τους φόρους, δεν βλέπουμε τις περικοπές, βλέπουμε μόνο τον καπνό. Στο ίδιο πνεύμα θα πουν ότι τα μικρά, όσα βρίσκονται στο περιθώριο της αληθινής πολιτικής, χρησιμοποιούνται για να αποπροσανατολίσουν.
Με αυτή τη λογική θα μπορούσε να πει κανείς ότι διάφοροι σχολιαστές μιλάνε για το τσιγάρο όπως μιλούσαν για τα πουκάμισα του Βαρουφάκη και για το μουστάκι του Γιώργου Παπανδρέου. Ναι, ξυρίστηκε ο πρώην πρωθυπουργός, έγινε θέμα στα μέσα ενημέρωσης, αναλύθηκε το απόφθεγμα «άνδρας χωρίς μουστάκι, αβγό χωρίς τσόφλι», όπως είχε πει ο Κομφούκιος ή ο Οσκαρ Ουάιλντ, ένας από τους δύο ίσως.
Υπάρχει κάποια σημαντική διαφορά μεταξύ των μικρών αυτών ειδήσεων με την ελαφρά προσέγγιση. Ο Παύλος Πολάκης είναι επικεφαλής, έστω αναπληρωτής, στο υπουργείο που συνέταξε τον αντικαπνιστικό νόμο. Γνωρίζει ότι είναι παράνομο να καπνίζει σε δημόσιο χώρο, αλλά δεν έχει πρόβλημα να παραβεί τον νόμο της υπευθυνότητάς του. Ο Πολάκης θα κάνει αυτό που γουστάρει, θα πει και μια μαντινάδα και τέλος. Καταργεί τον νόμο. Αυτή είναι η νοοτροπία. Είναι το αφεντικό εκεί μέσα, το υπουργείο είναι δικό του μαγαζί και δεν σηκώνει πολλά πολλά.

Κανονικά, σε ένα κανονικό κράτος, ο σεκιούριτι θα τον είχε πετάξει έξω. Ναι, κανονικά έπρεπε να τον διώξουν ή να καλέσουν την αστυνομία για πρόστιμο. Κανονικά έπρεπε να του πει κάποιος κάτι. Δεν είναι υστερική αυτή η απαίτηση. Η παρεμπόδιση της παρανομίας στο μικρό καλλιεργεί την κουλτούρα της ευνομίας. Κάπως έτσι είχε καθαρίσει τη Νέα Υόρκη ο Τζουλιάνι, όταν ανέλαβε δήμαρχος, είπε ότι θα βάλει τάξη στα μικρά, στις ασήμαντες παρανομίες. Ηταν δύσκολο να τα βάλει με τα κυκλώματα της πορνείας και των ναρκωτικών, οπότε αποφάσισε να εφαρμόσει το αντίθετο, να επιβάλει τη νομιμότητα από το μικρό προς το μεγάλο, ώστε η πόλη να μη δημιουργεί αίσθηση ασυδοσίας.
Η νοοτροπία Πολάκη είναι η νοοτροπία τού «ξέρεις ποιος είμαι εγώ;» και «θα μου πεις εσύ εμένα;». Προφανώς είχε αυτόν τον χαρακτήρα και πέρυσι και πρόπερσι, δεν χάλασε ξαφνικά επειδή ανέλαβε θέση. Απλώς η θέση, η εξουσία, γίνεται ευεπίφορο περιβάλλον για κάθε ελάττωμα που είναι έτοιμο να φουσκώσει. Μη νομίσει, δηλαδή, κανείς ότι ο Ακης Τσοχατζόπουλος ξύπνησε μια μέρα, πεθύμησε το γλυκό που είναι γνωστό ως «υποβρύχιο» και από παρανόηση έμπλεξε στα εξοπλιστικά. Το ένα φέρνει το άλλο βαθμιαία και η έπαρση φέρνει δεινά.

Θα είχε μεγάλο ενδιαφέρον να ταξιδέψει ο Παύλος Πολάκης στις Βρυξέλλες, να πάει για κάποιο θέμα στο ευρωκοινοβούλιο και σε κάποια επιτροπή να νιώσει χαρμάνης. Ας κάνουμε υπόθεση εργασίας. Θα το άναβε μέσα στην αίθουσα το ρημάδι; Τι ποσοστό θα του δίναμε για πιθανή επίδειξη μαγκιάς; Μάλλον μηδέν τοις εκατό. Δεν θα άναβε τσιγάρο στο ευρωκοινοβούλιο επειδή ξέρει ότι εκεί ο νόμος εφαρμόζεται κι ότι θα βρισκόταν μπουζουριασμένος. Θα το άναβε μέσα σε ευρωπαϊκό αεροδρόμιο το ρημάδι; Σιγά μην το άναβε.
Ζουν και άλλοι φανατικοί καπνιστές στον πλανήτη, πολλοί στον χώρο της πολιτικής, ορισμένοι στο υπουργείο Υγείας. Αυτή η εικόνα, μέσα στο υπουργείο, δημόσια και προκλητικά, είναι πρωτόγνωρη και δείχνει πολλά. Δείχνει πολύ περισσότερα από όσα θα περίμενε κανείς από ένα πακέτο αποτσίγαρα.

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 5 Ιουνίου 2016

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ