«Δείτε το πριν το κατεβάσουν»

Πρόσφατα ένας φίλος ένιωσε έναν πόνο στα πλευρά. Καθισμένος στον καναπέ του, εξήγησε τι ακριβώς ένιωσε στη φίλη του. Αυτή, σαν τυπική εκπρόσωπος της γενιάς που όταν δεν έχει απαντήσεις ρωτάει το Google, μπήκε στο Ιnternet και άρχισε να τον ρωτάει τα συμπτώματα. Δέκα λεπτά και δεκάδες παραϊατρικές σελίδες αργότερα, είχαν δακρύσει, είχαν αποχαιρετιστεί, εκείνος είχε γράψει τη σύντομη διαθήκη του και είχε αποφασίσει πως ήταν έτοιμος να παραδώσει την ψυχή του. Τελικά, είχε απλώς μια ψύξη.

Το Internet είναι ένας ενδιαφέρων τόπος. Εχει απαντήσεις, έχει ερωτήσεις, έχει και «λόχους ηλιθίων οι οποίοι προηγουμένως δεν μιλούσαν παρά σε μπαρ. Τώρα έχουν το ίδιο δικαίωμα να μιλούν όσο και ένας κάτοχος βραβείου Νομπέλ», όπως είχε πει ο Ουμπέρτο Εκο. Πάνω απ’ όλα, όμως, είναι ένα προνομιακό πεδίο διασποράς ψεμάτων.

Κάποια από αυτά είναι διασκεδαστικά, όπως διάφορες ανοησίες που μιλούν για εξωγήινους, για συνωμοσίες, για αεροψεκασμούς –αν και το τελευταίο δεν είναι και τόσο διασκεδαστικό όταν οδηγεί στην κυβέρνηση. Κάποια, όμως, είναι επικίνδυνα. Είναι αυτά που έχουν να κάνουν με την υγεία.

Παραδόξως, για τη χώρα που ζούµε, όπου ο ορθός λόγος θεωρείται ξεπερασμένος και η εικόνα της Παναγίας Σουμελά γίνεται δεκτή με τιμές αρχηγού κράτους σε ένα υπουργείο μιας κυβέρνησης που δηλώνει αριστερή, πρόσφατα, το Μονομελές Πλημμελειοδικείο Βέροιας καταδίκασε ιδιοκτήτη ιστοσελίδας για τη δημοσίευση άρθρου με τίτλο «ΣΟΚ: Δείτε πώς οι εταιρείες εξαπλώνουν τον καρκίνο μέσω εμβολίων». Η δημοσίευση ήταν μία από τις χιλιάδες που κυκλοφορούν σε λαθρόβια sites με τρομακτικά ονόματα. Κρίθηκε ότι συνιστά διασπορά ψευδών ειδήσεων. Στον ιδιοκτήτη της σελίδας επιβλήθηκε ποινή φυλάκισης έξι μηνών, με αναστολή τριών ετών, και χρηματικό πρόστιμο 500 ευρώ.

Η τιμωρία είναι συμβολική, αλλά σημαντική. Κάποιος πρέπει να σταματήσει όλα αυτά τα ψέματα, τα οποία συνήθως πλασάρονται με την «αντισυστημική» πρόταση που δίνει το απαραίτητο σασπένς «Δείτε το πριν το κατεβάσουν». Ορισμένοι άνθρωποι το προσπαθούν, όπως το site «Ελληνικά Ηoaxes», το οποίο με σοβαρό, έγκυρο, μετρημένο τρόπο, παίρνει τις ιστορίες και τις αποδομεί επιστημονικά. «Οι μετανάστες που σούβλισαν σκυλί», «Οι Εβραίοι που δεν έχουν καρκίνο», «Ο ομαδικός γάμος παιδόφιλων», «Η επιγραφή που αποκαλύπτει γιατί οι Ελληνες ήρθαν από τα άστρα», «Το φάρμακο του καρκίνου που μας κρύβουν», όλα αυτά τα παρανοϊκά, καταρρίπτονται με αξιοθαύμαστη ψυχραιμία –ένας κανονικός άνθρωπος θα εγκατέλειπε την προσπάθεια και θα αυτοεξοριζόταν.

Είναι εύκολο να περιηγηθείς στο site ellinikahoaxes.gr. Απλώς απαιτεί χρόνο, συγκριτική σκέψη και τη βαθιά συνειδητοποίηση ότι η ζωή είναι περίπλοκη, δεν χωρίζεται σε άσπρο και μαύρο. Μάλλον γι’ αυτό ο σύμβουλος Στρατηγικού Σχεδιασμού της Γενικής Γραμματείας του Πρωθυπουργού, ο γνωστός Νίκος Καρανίκας, την προηγούμενη εβδομάδα έκανε μια ανάρτηση που έλεγε «Του είπαν ότι του απέμεναν 18 μήνες ζωής –Να πώς γιάτρεψε παράνομα τον καρκίνο του». Το συγκεκριμένο δημοσίευμα ανέφερε την ιστορία ενός 33χρονου Αγγλου, ο οποίος είχε διαγνωστεί με καρκίνο, σταμάτησε τις χημειοθεραπείες και ακολούθησε μια θεραπεία με έλαιο κάνναβης που τελικά τον γιάτρεψε. Με ελάχιστη έρευνα μπορεί να βρει κανείς πως η είδηση είναι ψεύτικη, πως ο συγκεκριμένος Αγγλος έχει ακόμη καρκίνο, πως κάνει χημειοθεραπείες και δηλώνει έτοιμος να πολεμήσει.

Θα ήταν απλά αστείο, αν μετά την ανάρτηση ο κ. Καρανίκας δεν χαρακτήριζε «διαπλεκόμενους» και «Κατίνες» όσους απαντούσαν με ορθό λόγο. Θα ήταν ανούσιο, αν ο εκκεντρικός αυτός τύπος δεν συμβούλευε τον Πρωθυπουργό. Θα ήταν απλά γραφικό, αλλά η κουβέντα για την ιατρική κάνναβη (που είναι νόμιμη σε 14 χώρες στην Ευρώπη) έχει ανοίξει στην Ελλάδα και τέτοιες αναρτήσεις όχι μόνο δεν βοηθούν, αλλά διακωμωδούν τον αγώνα ανθρώπων που έχουν πραγματικά ανάγκη θεραπείας –όχι εύκολης επανάστασης.

Στο τέλος, ο ορθός λόγος θα νικήσει. Το Ιnternet θα τιθασευτεί και όλη αυτή η καθολική έννοια αμφισβήτησης που μπορεί να οδηγήσει σε θανάτους, είτε από έλλειψη εμβολίων είτε από έλλειψη θεραπείας, θα εκλογικευτεί. Γιατί, αλίμονο αν περιμέναμε από τον Καρανίκα να μας μιλήσει για ιατρική. Θα ήταν σαν να του εμπιστευόμασταν τις τύχες της χώρας…

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 29 Μαΐου 2016