Εχετε επιχειρήσει ποτέ να προσεγγίσετε με νηφαλιότητα τη σεξουαλικότητα της σύγχρονης έφηβης; Σκέτο ναρκοπέδιο. Ιδιαίτερα αν έχεις κόρη στην προεφηβεία (όπως τυγχάνει να έχω εγώ). Οk, κάποια νέα δεδομένα είναι λίγο-πολύ γνωστά. Η πρώιμη σεξουαλικοποίηση (μέσα από τα media κ.τ.λ.), η πρόωρη εμφάνιση της εμμήνου ρύσεως (ακόμη και από τη Δ’ Δημοτικού), το στενό πλέον μαρκάρισμα των αγοριών από σεξουαλικά «επιθετικά» κορίτσια κ.ο.κ.
Σε αυτό το ναρκοπέδιο αποφάσισε να εισέλθει οικειοθελώς η αμερικανίδα δημοσιογράφος Πέγκι Ορενστάιν (και αυτή μητέρα μιας προέφηβης) στο νέο βιβλίο της με τίτλο «Girls & Sex: Navigating the Complicated New Landscape» («Κορίτσια και σεξ: Πλοήγηση στο πολύπλοκο νέο τοπίο»). Διενεργώντας συνεντεύξεις με 70 κορίτσια (ηλικίας 15-20 ετών), η Ορενστάιν αποτολμά να θέσει λίαν ακανθώδη –για τον γονέα –ζητήματα: την παντοκρατορία της σέξι εικόνας, το στίγμα τού «ακόμη δεν το έχω κάνει» και τα θολά νερά τού «έχω σεξουαλική ζωή επειδή εγώ το επέλεξα». Η Ορενστάιν θα σκοντάψει, είναι η αλήθεια, σε πολλές νάρκες (γιατί ως μητέρα προέφηβης δυσκολεύεται να αποτινάξει τις προκάτ φοβίες της), αλλά θα καταλήξει σε ένα σημαντικό συμπέρασμα. Το πρόβλημα παραμένει εν έτει 2016 ότι οι έφηβες ενθαρρύνονται ελάχιστα να αποκτήσουν γνώση της σεξουαλικότητάς τους, του σώματός τους, των επιθυμιών τους. «Υποβάλλουμε τις κόρες μας στο ψυχολογικό ισοδύναμο της κλειτοριδεκτομής» γράφει χαρακτηριστικά η συγγραφέας του «Girls & Sex».
Στο βιβλίο υπογραµµίζει, μεταξύ άλλων, την ανελέητη επιδρομή της ψηφιακής πορνογραφίας. Εξ αντανακλάσεως, βέβαια, γιατί τα κορίτσια εξακολουθούν να εκτίθενται σε αυτήν σε πολύ μικρότερα ποσοστά. Τα αγόρια, αντιθέτως, εθίζονται εξ απαλών ονύχων στο ΥοuPorn (θυμίζω ότι στην Ελλάδα ο μέσος όρος μύησης για τα αγόρια είναι τα έντεκα έτη). Πολλοί έλληνες γονείς, βέβαια, θεωρούν ότι αποκλείεται, αφού διατηρούν τον απόλυτο έλεγχο των σάιτ που επισκέπτονται τα παιδιά τους. Θα μου επιτρέψετε εδώ να καταθέσω την πρόσφατη μαρτυρία μιας δασκάλας σε δημόσιο λύκειο της Αττικής. Μου εκμυστηρεύτηκε ότι συχνά βλέπει μαθητές της να «σέρνονται» τα πρωινά από την κούραση. Οταν τους ρώτησε μια φορά «Γιατί είστε συνέχεια πτώματα, ρε παιδιά;», πληροφορήθηκε ότι την ώρα που οι γονείς κοιμούνται μακαρίως εκείνα κάθονται στον υπολογιστή μέχρι τις 5 το πρωί.
Οι σηµερινές έφηβες, λοιπόν, έχουν να κονταροχτυπηθούν με πολλά. Το πορνό γίνεται ο (παραμορφωτικός) καθρέφτης της σεξουαλικής εικόνας που πρέπει να υιοθετήσουν εάν θέλουν να είναι επαρκώς «σέξι» (χωρίς ταυτόχρονα να είναι «slutty», σε ελεύθερη απόδοση «εύκολες»), ενώ η τεχνολογία έχει, σύμφωνα πάντα με την Ορενστάιν, συμβάλει ποικιλοτρόπως στη ραγδαία αυτο-αντικειμενοποίηση (self- objectification) των κοριτσιών, με οδυνηρές συχνά συνέπειες, όπως η κατάθλιψη και η ανεξέλεγκτη σεξουαλική συμπεριφορά. Και δεν είναι μόνο η λαίλαπα του sexting αλλά και η «κουλτούρα της selfie», που κάνει μια δεκατετράχρονη να μετράει την αυτοεκτίμηση και τις «μετοχές» της στην αυλή του σχολείου από τα like που μαζεύει ή δεν μαζεύει. Η τέλεια selfie που θα σκηνοθετήσει (για να καμουφλάρει π.χ. την ακμή ή το μικρό της στήθος) είναι αναπόσπαστο κομμάτι αυτής της ανηλεούς ψηφιακής ευγονικής. Οποια δεν το κάνει θα βρεθεί στον Καιάδα (με τα λοιπά «μπάζα», σύμφωνα με τη διαχρονική «αγορίστικη» ιδιόλεκτο) του κυβερνοχώρου.
Και φυσικά, σε αυτό έρχεται να προστεθεί η αδυσώπητη εικόνα των Beyoncé, Rihanna κ.ο.κ. Στις απαρχές της νέας χιλιετίας η σελέμπριτι που πετάει τα ρούχα της εκλαμβάνεται ως το απόλυτο icon της γυναικείας χειραφέτησης. Οπως θα εξομολογηθεί στην Ορενστάιν μια νεαρή Αμερικανίδα: «Λατρεύω την Beyoncé. Μοιάζει με βασίλισσα. Αναρωτιέμαι, όμως, αν δεν ήταν τόσο όμορφη, αν ο κόσμος δεν την έβρισκε τόσο ερωτική, θα μπορούσε να υπερασπίζεται έτσι τις φεμινιστικές θέσεις της;».
Το βιβλίο της Ορενστάιν δεν δίνει απαντήσεις ούτε υπόσχεται στιγμές ξεγνοιασιάς για τους γονείς της σημερινής έφηβης. Ισα ίσα, υπογραμμίζει ότι οι νάρκες δεν έχουν ακόμη εξουδετερωθεί. Οτι ακόμη και οι πιο προοδευτικοί γονείς τα βρίσκουν σκούρα, διότι «από τότε που σταμάτησαν να λένε «Μη», πολλοί δεν ξέρουν τι να πουν».
* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 22 Μαΐου 2016
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
