Δημήτρης Λαμπράκης

Ο Δημήτρης Λαμπράκης προτού γίνει Λαμπράκης, δηλαδή ο εκδότης που έδωσε σχήμα στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα, παρουσιάζεται στον τόμο «Δημήτρης Λαμπράκης. Τα χρόνια πριν από το Ελεύθερον Βήμα. Ο Δημοσιογράφος στην εφημερίδα Πατρίς» που μόλις κυκλοφόρησε (εκδόσεις Ερμής). Οι συγγραφείς του τόμου Λένα Σαββίδη, κόρη του ιστορικού εκδότη, και Θεώνη Ζερβού συγκεντρώνουν εδώ ό,τι τεκμηριωτικό υλικό μπορεί να δώσει η έρευνα για τον Λαμπράκη (επιστολές, μαρτυρίες κ.λπ.) καθώς και όλα τα ενυπόγραφα άρθρα του που δημοσιεύτηκαν στην εφημερίδα «Πατρίς». Ο τόμος αυτός δημιουργεί τις ερευνητικές προϋποθέσεις για τη βιογραφία του Λαμπράκη.

Ο Λαμπράκης γεννήθηκε στον Βάμο των Χανίων το 1888. Εμεινε ορφανός στα πέντε του χρόνια και από τα οκτώ του ακολούθησε τον θείο και κηδεμόνα του Λεωνίδα Λαμπράκη, γιατρό, σε ορεινά χειρουργεία. Το 1907, 19 ετών, αποφασίζει, μαζί με τον αδελφικό φίλο του Μιχάλη Φραντζεσκάκη, να ενταχθεί στον Μακεδονικό Αγώνα. Οι δύο φίλοι αποστέλλονται την ίδια χρόνια από το Μακεδονικό Κομιτάτο ως δάσκαλοι στην περιοχή της Φλώρινας. Κι εδώ αρχίζει η δημιουργία του μύθου του Λαμπράκη. Συλλαμβάνεται, φυλακίζεται, μένει δυόμισι χρόνια στις φυλακές (όλο το 1910 στη φυλακή του Μοναστηρίου). Αποφυλακίζεται τον Ιούνιο του 1911. Ανθρωπος της εποχής του, και ίσως με τη στόφα του ανθρώπου της περιπέτειας, φεύγει για το Γιοχάνεσμπουργκ. Μπλέκεται με τον συνδικαλισμό των εργατών στα ορυχεία χρυσού και προκειμένου να αποφύγει τη σύλληψη επιστρέφει στην Κρήτη και κατατάσσεται εθελοντής στον Α’ Βαλκανικό. Το 1914, με συστατική επιστολή του Ελευθερίου Βενιζέλου, προσλαμβάνεται στην εφημερίδα «Πατρίς», απ’ όπου ξεκινά και η μεγάλη δημοσιογραφική καριέρα του. Εφημερίδα που εκδιδόταν στο Βουκουρέστι από το 1890 έως το 1905, η «Πατρίς» είχε μεταφέρει την έδρα της στην Αθήνα όπου εξακολουθούσε να εκδίδεται έως το 1936. Σε θέση ευθύνης και ως αρθρογράφος ο Δημήτρης (Μήτσος) Λαμπράκης, φιλελεύθερος και υποστηρικτής του Βενιζέλου, εκσυγχρονιστής –χαρακτηριστικά είναι τα κείμενά του για τη γλώσσα -, δεν παύει ούτε στιγμή να δίνει μάχες για την ελευθερία, την ελευθεροτυπία, ακόμη και να υποστηρίζει αντιπάλους του όταν αυτοί αδικούνται. Ως δημοσιογράφος επανειλημμένα διώκεται, συλλαμβάνεται, φυλακίζεται. Τον Σεπτέμβριο του 1921 αποχωρεί από την «Πατρίδα». Τον Φεβρουάριο του 1922 αρχίζει η μεγάλη ιστορία του «Ελευθέρου Βήματος».