Το κάδρο της διαπλοκής

Ο Αλέξης Τσίπρας έχει ένα βασικό πρόβλημα. Δεν εστιάζει στην ουσία. Δεν ασχολείται με το πρόβλημα, αλλά με την επικάλυψη του προβλήματος ή με την πρόσληψη του προβλήματος. Το μείζον, το μέγιστο αυτή τη στιγμή είναι το δημοσιονομικό. Σε μια φράση: η χώρα ξοδεύει περισσότερα από όσα παράγει. Αυτό που κατάφερε, λοιπόν, είναι να ψηφίσει σε μία βραδιά διάφορα μέτρα που περιορίζουν τις δαπάνες. Δεν εξετάζουμε αν ήταν η σωστή επιλογή, αν είχε εναλλακτικές, αλλά ότι τα ψηφισθέντα πρακτικά συμμαζεύουν τα έξοδα.

Εχει ενδιαφέρον η παρατήρηση του Πρωθυπουργού κατά την πρώτη συνάντηση με τους υπουργούς του, μετά την ψήφιση των μέτρων. Είπε ότι η κυβέρνηση νίκησε τη διαπλοκή. «Η διαπλοκή έπαιξε κι ευτυχώς για τον ελληνικό λαό, η διαπλοκή έχασε». Υπάρχει άραγε άλλος που με αφορμή την ψήφιση των αναγκαίων μέτρων να σκέφτηκε ότι νικήθηκε η διαπλοκή; Η κυβέρνηση, λέει, στάθηκε όρθια. Η διαπλοκή, λέει, εκλιπαρούσε να σκληρύνει η στάση των δανειστών.

Τυπική εμμονή. Ο,τι και να γίνει, ο Αλέξης Τσίπρας λέει κάτι για τη διαπλοκή. Σαν το ψυχαναγκαστικό άτομο που ισιώνει το κάδρο είκοσι φορές την ημέρα. Αυξάνεται ο ΦΠΑ; Φταίει η διαπλοκή. Φορολογείται το like στο Facebook; Φταίει η διαπλοκή. Διατηρείται ο ληστρικός φόρος ακινήτων; Φταίει η διαπλοκή. Αυξάνεται ο φόρος στα καύσιμα; Φταίει η διαπλοκή. Δεν πάμε χρονικά πιο πίσω, να βρούμε τις δηλώσεις για το λαθρεμπόριο καυσίμων και την κατάργηση φόρων. Αυτά τα καταπίνουμε για να πάει η χώρα μπροστά. Η διαπλοκή όμως; Πού κολλάει η διαπλοκή σε όλα αυτά; Πώς θεωρείται ότι νικήθηκε η διαπλοκή από τις αλλαγές στο ασφαλιστικό;

Να το δούμε, όμως, από άλλη πλευρά. Πόσο λυπάται η διαπλοκή για τα νέα μέτρα; Γιατί η διαπλοκή θα είχε ταραχτεί από την προοπτική ενός νέου μνημονίου; Η διαπλοκή ήθελε μια καλή σχέση με τους θεσμούς, ήθελε μνημόνιο. Ξεχάσαμε, όμως, ότι η καινούργια αύξηση της φορολογίας, η νέα περικοπή μισθών και συντάξεων δεν είναι μνημόνιο, είναι κάτι άλλο. Απολαύστε: «Ο μηχανισμός δημοσιονομικής προσαρμογής δεν είναι μέτρα ούτε μνημόνιο. Πρόκειται για έναν θεσμό που προβλέπεται ήδη στην Ελλάδα και στην Ευρώπη, εμείς προσθέσαμε συγκεκριμένες εγγυήσεις για την αυτόματη εφαρμογή σε περίπτωση απόκλισης από τους στόχους της συμφωνίας». Δεν είναι μνημόνιο, είναι μηχανισμός, και η διαπλοκή νικήθηκε επειδή είναι μηχανισμός.

Ο Αλέξης Τσίπρας, λοιπόν, συνεχίζει να ισιώνει το κάδρο επειδή όσο και να το ισιώσει, εξακολουθεί να το βλέπει στραβό. Το μυαλό του είναι καρφωμένο εκεί και είναι αδύνατον να ασχοληθεί με κάτι άλλο απερίσπαστος. Ας μην μπούμε σε πεδίο κομπογιαννίτικης ψυχανάλυσης, αλλά ας αναγνωρίσουμε ότι υπάρχει ένα σοβαρό πρόβλημα ανάλυσης όταν κάποιος ασχολείται μονίμως με το δευτερεύον. Οσο και αν συνέβαλε η «διαπλοκή» στην καταστροφή της χώρας, ακόμη κι αν αποδεχτούμε ότι υπάρχει πλέγμα τραπεζών, εργολάβων και καναλαρχών, δεν μπορεί να αποδοθεί ρόλος στην παρούσα ιστορική στιγμή.

Θα μπορούσαμε να υποθέσουμε ότι ο Αλέξης Τσίπρας προσπαθεί να ωφεληθεί από την ενασχόληση των πολιτών με τη διαπλοκή. Στρέφει αλλού το ενδιαφέρον, καταδεικνύει αντίπαλο και δηλώνει ότι νικά τον αντίπαλο. Θα ήταν τεράστιο λάθος. Οι πολίτες μετρούν τα ρέστα τους, όσα περισσεύουν από την πληρωμή των υποχρεώσεών τους. Μετρούν τα αληθινά ρέστα και όχι τα ρέστα της μάγκικης έκφρασης που χρησιμοποιεί ο Πρωθυπουργός στον δημόσιο λόγο του.

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 15 Μαΐου 2016