Από τη Ρίγα του Βαρουφάκη στο Αμστερνταμ του Τσακαλώτου

Κατάκοπος και απογοητευμένος εμφανίστηκε ενώπιον των δημοσιογράφων το απόγευμα της Μεγάλης Τρίτης ο Ευκλείδης Τσακαλώτος έπειτα από έναν μήνα αϋπνίας και εξαντλητικών διαπραγματεύσεων που δεν οδήγησαν τελικά πουθενά. Ορισμένοι «είδαν» στην εικόνα αυτή το «ρέκβιεμ» Τσακαλώτου έπειτα από 12 μήνες προσπάθειας. Το παιχνίδι κατ’ άλλους είχε κριθεί ήδη από τις 2 Απριλίου, όταν η υπόθεση των WikiLeaks ισχυροποίησε τον βασικό του αντίπαλο στο παιχνίδι της διαπραγμάτευσης, τον επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Τμήματος του ΔΝΤ Πόουλ Τόμσεν, ο οποίος βρήκε ευκαιρία να ανανεώσει τη στήριξη του Βερολίνου και της Ανγκελα Μέρκελ.

Ο υπουργός δεν επέστρεψε ποτέ στο «Χίλτον», την επόμενη ημέρα εμφανίστηκε εκεί ο αναπληρωτής Γιώργος Χουλιαράκης, τυπικώς για να εξεταστούν νομικά ζητήματα, αλλά αποχώρησε πολύ γρήγορα προσέχοντας να μη γίνει αντιληπτός από τους δημοσιογράφους. Ακολούθησε τη Μεγάλη Πέμπτη η ανακοίνωση-«επικήδειος» της διαπραγμάτευσης την οποία εξέδωσε έπειτα από δύο ημέρες γράψε-σβήσε το κουαρτέτο:

«Οι θεσμοί και οι ελληνικές αρχές πέτυχαν σημαντική πρόοδο στο πακέτο των πολιτικών που θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο για τις συζητήσεις για τη βιωσιμότητα του χρέους και για την ολοκλήρωση του πρώτου ελέγχου του τρίτου ελληνικού προγράμματος. Ολοι οι θεσμοί θα συνεχίσουν να εργάζονται από τα κεντρικά τους γραφεία με τις Αρχές και με τα κράτη-μέλη για τα τελικά στοιχεία ενός συνολικού πακέτου πολιτικών».

Ουσιαστικά, παρά τις διπλωματικές διατυπώσεις, επισημαίνει ότι δεν υπάρχει συμφωνία και ότι το όποιο «ντιλ» μπορεί να υπάρξει μόνο στο συνολικό πακέτο που περιλαμβάνει και τα έξτρα μέτρα 3,6 δισ. –αν ικανοποιηθεί, δηλαδή, το ΔΝΤ με λεπτομερή νομοθέτηση και ψήφιση των μέτρων «υπό αίρεση».

H «κατάρα» του Απριλίου

Αν το Eurogroup της 24ης Απριλίου 2015 στη Ρίγα ήταν η αρχή του τέλους για τον Γιάνη Βαρουφάκη, το Eurogroup του Αμστερνταμ της 22ας Απριλίου 2016 αποτελεί σίγουρα σημείο καμπής για τον σημερινό υπουργό Οικονομικών. Είπε και λέει ακόμη «όχι» στην ψήφιση «έξτρα μέτρων», αλλά η πλειοψηφία των εταίρων στοιχήθηκε πίσω από τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και την Κριστίν Λαγκάρντ.

Σε συνεννόηση με τον κ. Τσίπρα, ο κ. Τσακαλώτος έκανε μια ύστατη προσπάθεια να εισηγηθεί έναν αυτόματο μηχανισμό περικοπών στο κουαρτέτο αλλά προσέκρουσε στον «τοίχο» του ενιαίου μετώπου που είχε συγκροτηθεί. Κάπως έτσι η φράση ««αν η αξιολόγηση πάει για Μάιο, καήκαμε» που είχε πει ο υπουργός Οικονομικών στις 8 Φεβρουαρίου γίνεται δραματικά επίκαιρη.

Ο κ. Τόμσεν αισθάνεται ισχυροποιημένος μετά τη στήριξη του Βερολίνου αλλά και του υφυπουργού Οικονομικών των ΗΠΑ Νέιθαν Σιτς, ο οποίος ξεκαθάρισε τη Μεγάλη Τετάρτη ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ επιθυμεί συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα. Εχει καταρτίσει μια λίστα περικοπών με στόχο τη μόνιμη μείωση του μεγέθους του κράτους χωρίς καθόλου αυξήσεις φόρων. Ζητεί μειώσεις μισθών στο Δημόσιο και διαρκή αξιολόγηση, μειώσεις υψηλών κύριων συντάξεων, «πάγωμα» προσλήψεων και αναδιάρθρωση των κρατικών επιχειρήσεων.

Σενάρια «γέφυρας» σωτηρίας

Διπλωματικές πηγές με «έφεση» στη σεναριολογία έλεγαν μάλιστα τη Μεγάλη Πέμπτη ότι το τελευταίο «καταφύγιο» για την Ελλάδα αν δεν υπάρξει συμφωνία ούτε στο προγραμματισμένο Eurogroup στις 24 Μαΐου είναι ένα νέο δάνειο-γέφυρα όπως αυτό που ενέκριναν οι 28 της Ευρωπαϊκής Ενωσης πέρυσι τον Ιούλιο από τον «ξεχασμένο» Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας έτσι ώστε η Ελλάδα να μπορέσει να πληρώσει τις υποχρεώσεις ύψους 3,5 δισ. ευρώ που ωριμάζουν εφέτος τον Ιούλιο και να αποφευχθεί ένα πιστωτικό γεγονός.