«Αγαπώ την ανθρωπότητα, αλλά, για μεγάλη μου έκπληξη, όσο περισσότερο αγαπώ την ανθρωπότητα στο σύνολό της, τόσο λιγότερο αγαπώ τους ανθρώπους ως μεμονωμένα άτομα…».
Φ. Ντοστογέφσκι
Είναι τουλάχιστον υποκριτικό να αγνοούμε ότι μετά το νέο τυφλό τρομοκρατικό χτύπημα στις Βρυξέλλες έχουμε μπει σε μια εποχή φόβου. Οι ανοιχτές κοινωνίες, η μεγάλη δημοκρατική μας κατάκτηση, συνδέονται αναπόσπαστα με δύο θεμελιώδη αγαθά: την ελευθερία και την ασφάλεια. Την ελεύθερη διακίνηση ιδεών, ανθρώπων, τον πολιτικό πλουραλισμό αλλά και το κράτος δικαίου, στο οποίο έχουμε εκχωρήσει συνειδητά τη συλλογική μας ασφάλεια.
Τα αλλεπάλληλα τρομοκρατικά χτυπήματα στην καρδιά της Ευρώπης αποσκοπούν στο να υπονομεύσουν αυτόν τον τρόπο ζωής, αυτό το πρότυπο συμβίωσης. Δεν έχουν στόχο ούτε την αποικιοκρατία, ούτε τον ιμπεριαλισμό, ούτε κάποια άρχουσα τάξη που λεηλατεί τον πλούτο τους, όπως προσπαθούν να μας πείσουν κάποιοι αφελείς (;) ιδεολόγοι και επιλεκτικοί ανθρωπιστές. Είναι καιρός να συνειδητοποιήσουμε ότι καμιά θρησκεία, καμιά ιδεολογία δεν αποκτά ελαφρυντικά, ούτε δικαιώνεται, επειδή κάποιοι πεθαίνουν για αυτήν, σκορπώντας παράλληλα τον θάνατο σε όσους θεωρούν εχθρούς.
Ο φόβος και η ανασφάλεια που πλανιόνται αυτή την ώρα πάνω από την Ευρώπη είναι πολλαπλά ανησυχητικές. Γιατί συνδυάζονται με την οικονομική κρίση, το τεράστιο προσφυγικό κύμα, την αίσθηση ότι δεν μπορούμε να ελέγξουμε τη ζωή μας, αλλά και μια διάχυτη αντίληψη ότι οι κυβερνήσεις έχουν χάσει τον έλεγχο, από δυνάμεις που τις υπερβαίνουν.
Ετοιμες συνταγές και μαγικές λύσεις δεν υπάρχουν, δυστυχώς. Υπάρχει όμως μια ιστορική παρακαταθήκη που πρέπει να διαφυλάξουμε και να υπερασπιστούμε. Τους θεσμούς, τους νόμους, τα δικαιώματα, το κράτος δικαίου που διαμορφώσαμε στον αιματηρό 20ό αιώνα. Οι φιλελεύθερες δημοκρατίες δεν υποσχέθηκαν ποτέ παραδείσους επί της Γης. Με τις αντιφάσεις τους, με τα προβλήματά τους, παραμένουν μια όαση ελευθερίας και προόδου σε ένα ταραγμένο και αντιφατικό κόσμο.
Το σύγχρονο δημοκρατικό συμβόλαιο που έχουμε αποδεχθεί προϋποθέτει τον συμβιβασμό, τη δύσκολη αλλά αναγκαία ισορροπία μεταξύ δημόσιας εξουσίας, λαϊκής κυριαρχίας και ατομικών δικαιωμάτων. Είναι μια σχέση αμοιβαίου περιορισμού ανάμεσα στις υποχρεώσεις της εξουσίας, όπως είναι η ασφάλεια, και των δικαιωμάτων των πολιτών. Αυτή τη δύσκολη αλλά απολύτως αναγκαία στις σημερινές συνθήκες συνύπαρξη έχουμε όλοι την ευθύνη, και πρωτίστως οι κυβερνήσεις, να τη διαφυλάξουμε και να την προασπίσουμε απέναντι στις οποιεσδήποτε απειλές.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
