Κάθε φορά που ένα πολιτικό σύστημα βρίσκεται σε κρίση, κυρίως γιατί οι κυβερνώντες θέλουν να στρέψουν αλλού την προσοχή της κοινωνίας, για να κερδίσουν χρόνο περιμένοντας κάποια καλύτερη συγκυρία, ανασύρεται από κάποιους και εμφανίζεται με τυμπανοκρουσίες η ανάγκη για αναθεώρηση του Συντάγματος.
Η Ελλάδα, από την Εθνοσυνέλευση του Aστρους και μετά, είναι στην πρωτοπορία των συνταγματικών ρυθμίσεων.
Στα σημεία που αναθεωρήθηκαν, με την πρωτοβουλία λαϊκών οργανώσεων, των κομμάτων που εναλλάσσονταν στην κυβέρνηση και μεμονωμένων μελών της Βουλής, έχουν γίνει ριζοσπαστικές τομές.
Αυτό οφειλόταν και στην ύπαρξη μιας πλειάδας συνταγματολόγων, που είχαν κατακτήσει περίοπτη θέση στην Ευρώπη.
Θυμάμαι ότι στα πρώτα βήματα μετά την ανατροπή του κομμουνισμού στη γειτονική χώρα, που δεν είχε Σύνταγμα, ζήτησε επίσημα έλληνας συνταγματολόγος και η ομάδα του να εγκατασταθούν στην πρωτεύουσά τους και να διαμορφώσουν το νέο πλαίσιο βασικών θεσμικών κανόνων για τη λειτουργία της νέας κοινωνίας που έπρεπε να οικοδομήσουν.
Τι χρησιμότητα όμως μπορεί να έχουν προτάσεις όπως εκείνη της δημιουργίας Γερουσίας όταν στην Ελλάδα δεν υπάρχουν οι δύο ιστορικά καθιερωμένες αιτίες για έναν τέτοιο θεσμό;
Η Γερουσία, όπου υπάρχει, ή διαιωνίζει την εκπροσώπηση, παράλληλα με τη Βουλή που εκφράζει τη λαϊκή κυριαρχία, προϋφιστάμενων ταξικών και οικονομικών διακρίσεων (πρόκριτοι στη Γαλλία, λόρδοι στην Αγγλία κ.ο.κ.) ή εξασφαλίζει την ισότητα αντιπροσώπευσης αποκεντρωμένων και ιστορικά καθιερωμένων διοικητικών διαιρέσεων, που προϋποθέτουν, βέβαια, ή κάποιο μέγεθος ή ετερογενείς εθνικές και γλωσσικές ομάδες (ΗΠΑ, Γερμανία, Ελβετία).
Εκτός αν οι προτάσεις αυτές, που κατά κόρον είχαν υπάρξει στο πλαίσιο του πάλαι ποτέ ΠαΣοΚ, είχαν ως αποκλειστικό σκοπό το λάκτισμα προς τα επάνω (kick up) διαφόρων, ώστε να εξασφαλιστεί η αντικατάστασή τους από διάφορους άλλους νεότερους.
Το Σύνταγμα από τη φύση του πρέπει να έχει μια σταθερότητα και επομένως να μην αναθεωρείται για ψύλλου πήδημα.
Τελευταία ο ΣΥΡΙΖΑ, που έχει ζοριστεί και έχει πάρει την κατηφόρα, αφήνει να ακουστούν κάποιες σκέψεις αναθεώρησης.
Για να μην είναι ακόμη μια φορά, μετά την τελευταία απόλυτα αποτυχημένη απόπειρα συνεργασίας ΠαΣοΚ και ΝΔ, η οποία έγινε αντικείμενο θρασύτατης οικειοποίησης από τους, συμπαθείς κατά τα άλλα, κ.κ. Προκόπη Παυλόπουλο και Ευάγγελο Βενιζέλο, πρέπει να λεχθεί έγκαιρα ότι η αναθεώρηση θα έχει νόημα μόνο αν αντιμετωπίσει ριζοσπαστικά θέματα που δεν είναι δυνατόν να ρυθμιστούν χωρίς να υπάρξει πολιτικό κόστος και σύγκρουση.
Και επειδή κάτι τέτοιο –δηλαδή η προσθήκη και άλλων αιτιών διαίρεσης της κοινωνίας, όπως οι σχέσεις Εκκλησίας και Κράτους και τα ιδρύματα ιδιωτικής ανωτάτης εκπαίδευσης –δεν είναι σκόπιμο, αυτή τη στιγμή, σε όσα ήδη μας διαιρούν και μας φέρνουν σε αντίθεση, θα προτείναμε η πληθώρα των συνταγματολόγων να ασχοληθεί με την υπεράσπιση του Συντάγματος από τους κινδύνους που δημιουργούν οι εχθροί της «αστικής δημοκρατίας».
Βλέπετε, είμαστε από αυτούς που θεωρούν ότι η δημοκρατία ή είναι αστική ή δεν υπάρχει.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ