Στις δυτικές φιλελεύθερες αστικές κοινωνίες η σύνδεση των κομματικών σχηματισμών με τις ταξικές συσσωματώσεις αποτελεί κλειδί για οποιαδήποτε πολιτική ερμηνεία. Στην Ελλάδα δεν συμβαίνει κάτι ανάλογο.
Παρόλα αυτά η εκλογή Κυριάκου Μητσοτάκη διαμορφώνει νέα πολιτική ατζέντα. Επιβάλλει σ’ όλα τα κόμματα του συνταγματικού τόξου να συζητήσουν σοβαρά το τι σημαίνει Πολιτικό Κέντρο και τι πολιτικές στο κέντρο. Αυτά τα δυο είναι πολύ διαφορετικά πράγματα. Το Πολιτικό Κέντρο υπάρχει εκεί όπου υπάρχει πόλωση, χωρίς ενδιάμεσα στρώματα,μεταξύ δυο πολωμένων τάξεων, όπως είναι το δίπολο ευγενείς- αστική τάξη, ή το εργατική – αστική τάξη. Η ύπαρξη του Πολιτικού Κέντρου στις ταξικά πολωμένες κοινωνίες φέρνει τη διάσταση της μετριοπάθειας, ανεξάρτητα από το πρόσημο των πολιτικών. Αυτή η μετριοπάθεια,πολλές φορές, σώζει τα κράτη και τις κοινωνίες από μεγάλα δεινά, γιατί οδηγεί σε αμοιβαίους συμβιβασμούς.
Το Πολιτικό Κέντρο μετριάζοντας τις διαφορές ευγενών και αστών έσωσε την Ένδοξη Αγγλική Επανάσταση του 1688 από το να μετατραπεί σε καταστροφική. Στην περίοδο 1898-1914 της Γ΄ Γαλλικής Δημοκρατίας, όπου ακόμη δεν είχε σταθεροποιηθεί η Δημοκρατία, όπου το ζήτημα του κοσμικού κράτους δίχαζε την κοινωνία και τις ελίτ και όπου τα μεσοστρώματα ήσαν αδύναμα, η ισχυρή παρουσία του Πολιτικού Κέντρου με τη μορφή του Ριζοσπαστικού Κόμματος, έφερε τους αναγκαίους για κάθε δημοκρατία συμβιβασμούς. Το ίδιο, με τις ελληνικές του ιδιαιτερότητες, συνέβη και με το Πολιτικό Φιλελεύθερο Κέντρο του Ελευθέριου Βενιζέλου.
Από την άλλη είναι η ανυπαρξία αυτού του Πολιτικού Κέντρου που οδήγησε την Τρίτη Τάξη σε εμφύλιο πόλεμο με την αριστοκρατία κατά την Γαλλική Επανάσταση, εκατόν ένα χρόνια μετά την αναίμακτη Ένδοξη Αγγλική Επανάσταση. Επίσης η αδυναμία του Πολιτικού Κέντρου οδήγησε τη Δεύτερη Γαλλική Δημοκρατία (1848-1852) σε ξαφνικό θάνατο. Η δε αδυναμία του Κόμματος του Κέντρου στη Βαϊμάρη οδήγησε την μεγάλη ταξική πόλωση στον ναζισμό.
Το Πολιτικό Κέντρο, όπως ήδη ανέφερα, υπάρχει εκεί όπου τα μεσοστρώματα παίζουν δευτερεύοντες ρόλους και η πόλωση των δυο ταξικών άκρων είναι μεγάλη. Όταν όμως αυξάνει ο ρόλος των μεσοστρωμάτων και αμβλύνεται η πόλωση των δυο ταξικών άκρων- όποια και αν είναι αυτά- εκεί για να εκφραστεί είτε η αριστερή είτε η δεξιά μετριοπάθεια χρειάζονται πολιτικές στο κέντρο και όχι το Πολιτικό Κέντρο. Η ενδυνάμωση των μεσοστρωμάτων, αντίθετα από ότι πιστεύεται, αποδυναμώνει το Πολιτικό Κέντρο, αλλά στρέφει την Αριστερά και την Δεξιά σε πολιτικές που συγκεντρώνονται στο κέντρο. Φυσικά η άνοδος των μεσοστρωμάτων σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει ενδιάμεσος πόλος και άλλες τέτοιες πολιτικά δυσλειτουργικές έννοιες.
Πολιτικό Κέντρο σημαίνει πολιτικές συμβιβασμού μεταξύ των δυο ταξικών άκρων, ενώ πολιτικές μετριοπάθειας στο κέντρο σημαίνει διακυβέρνηση που βασίζεται στις συμμαχίες του ενός ή του άλλου ταξικού «άκρου» με τα μεσαία στρώματα. Αυτό είναι κάτι πολύ διαφορετικό από τις απολίτικεςλογικές του μεσαίου ή ενδιάμεσου χώρου. Πολιτικές στο κέντρο σημαίνει μετριοπαθείς πολιτικές,από τα αριστερά και τα δεξιά, προάσπισης της Δημοκρατίας από τους εξτρεμισμούς. Η Μετριοπάθεια όμως είναι η μαγική λέξη που εντέχνως όλα τα ελληνικά κόμματα αποσύρουν από τις διακηρύξεις τους. Γι’ αυτό και ακούμε τα διάφορα περί Προοδευτικού, Μεταρρυθμιστικού, Ριζοσπαστικού, και εγώ δεν ξέρω τι άλλο Κέντρου, αλλά δεν ακούμε τίποτα για μετριοπαθείς πολιτικές στο κέντρο ή έστω και για Μετριοπαθές Πολιτικό Κέντρο.
Η είσοδος,μετά το 1980, των μεσοστρωμάτων σ’ Ευρώπη και Ελλάδα,άμβλυνε τις ταξικέςπολώσειςαναγκάζοντας τα πολιτικά συστήματα να συγκλίνουν στο Κέντρο. Όταν αυξάνει ο ρόλος των μεσοστρωμάτων,εξαφανίζεται το Κέντρο ως κόμμα, αλλά η πολιτική στο κέντρο αποκτά μείζονα σημασία.Αυτό είναι το παράδοξο του Πολιτικού Κέντρου, την ώρα πουεπιβάλλονται οι πολιτικές του, αυτό εξαφανίζεται ή μάλλον «κολλάει» στον φιλελεύθερο δεξιό ή στον σοσιαλδημοκρατικό άξονα. Τότε ανάλογα με τον με ποιον συμμαχούν τα μεσοστρώματα επιβάλλονται πολιτικές που συγκλίνουν στο κέντρο, είτεαπό κεντρο-δεξιές δυνάμεις(συμμαχία των μεσοστρωμάτων με τα αστικά στρώματα), είτε από σοσιαλδημοκρατικέςδυνάμεις(συμμαχία των μεσοστρωμάτων με τα εργατικά στρώματα).
Η συγκρότηση του ελληνικού σοσιαλδημοκρατικού πόλου μπορεί να επιτευχθεί μόνο με πολιτικές που οδηγούν σε συγκεκριμένες κοινωνικές συμμαχίες με μετριοπαθή πολιτικά προγράμματα. Και αυτό πρέπει να γίνει άμεσα. Η σύναξη των σοσιαλδημοκρατών στο κέντρο πρέπει να έχει ξεκινήσει ως την Άνοιξη. Το ζητούμενο δεν είναι μια κεντρώα σοσιαλδημοκρατία, αλλά μια σοσιαλδημοκρατία με πολιτικές που θα εκφράζουν ταξικές και κοινωνικές συμμαχίες στο κέντρο.
Το ίδιο ισχύει και για τη κεντροδεξιά. Χρειάζεται μια ΝΔ στο κέντρο και όχι μια Κεντρώα ΝΔ.Γιατί όχι και ένα Ποτάμι με πολιτικές στο κέντρο και όχι ένα Κεντρώο Ποτάμι;Για ευνόητους λόγους που αφορούν τη φυσιογνωμία του Κόμματος των Κεντρώων του κ. Λεβέντη,δεν συμπεριλαμβάνω καθόλου αυτό το κόμμα στο παραπάνω πλαίσιο. Ο «διάλογος» με αυτό το κόμμα παράγωγο του ευτελισμού της πολιτικής, την ευτελίζει ακόμη περισσότερο. Για τον ΣΥΡΙΖΑ δεν το συζητάω, ακόμα και τώρα που είναι «μνημονιακό» κόμμα, βρίσκεται μακριά από τις μετριοπαθείς (αριστερές ή δεξιές) πολιτικές στο κέντρο.
