Το 2015 τσακωθήκαμε. Για το «Ναι» που έγινε «Οχι», για την Ευρώπη, για τα Εξάρχεια, για το σύμφωνο συμβίωσης, για τη διαπραγμάτευση, για τη Ζωή και τη ζωή, για τη Βουλή που ήταν άβολη. Γενικώς τσακωθήκαμε. Επίσης, το 2015 φοβηθήκαμε. Βριστήκαμε. Απελπιστήκαμε. Και μετά το συνηθίσαμε και αυτό.
Το 2015 ψηφίσαμε, όχι μία και δύο, αλλά τρεις πολωμένες φορές. Ζήσαμε το δράμα μας, για να δεχθούμε ένα χαστούκι υπόμνησης από τη ζωή, καθώς υποδεχόμαστε το μεγαλύτερο κύμα προσφύγων στη σύγχρονη ευρωπαϊκή Ιστορία –μια μόνιμη υπενθύμιση πως το δράμα έχει και άλλες διαβαθμίσεις.
Το 2015 αποθεώσαμε και απαξιώσαμε. Αποθεώσαμε όσους υποσχέθηκαν πως θα αλλάξουν τον κόσμο επειδή είναι άδικος και όταν συμβιβάστηκαν και αυτοί με αυτόν απαξιώσαμε απογοητευμένοι οποιονδήποτε μπαίνει στο Κοινοβούλιο (από 27% η εμπιστοσύνη στη Βουλή τον Μάρτιο, έφτασε στο 6% σήμερα). Το 2015 γυρίσαμε στο κουκούλι της συντήρησης, όπως κάνει ενστικτωδώς κάθε κοινωνία που νομίζει πως δέχεται επίθεση: γίνεται εχθρική σε οτιδήποτε δεν της μοιάζει. Οι ιερείς χτυπούν πένθιμα τις καμπάνες της συντήρησης, αλλά ο κόσμος προοδεύει αγνοώντας τους θεατρινισμούς.
Το 2015 νοσταλγήσαμε. Οπως όλοι όσοι μεγαλώνουν, ζορίζονται και θυμούνται «τότε που όλα ήταν καλύτερα». Κάποιοι εξακολουθούν να θεωρούν πως η ζωή το 1960 –όπως έχει αποτυπωθεί από μια φωτογραφία του Κώστα Μπαλάφα –ήταν πιο κοσμοπολίτικη και γλυκιά. Στην πραγματικότητα η Αθήνα τότε ήταν σκονισμένη, άδικη, έστελνε εξορία όποιον την ενοχλούσε και δίπλα από τα εορταστικά Χαυτεία η φτώχεια διέλυε τις ζωές.
Το 2015 φτάσαμε τα social media στα όριά τους. Περισσότερο από ποτέ, ναρκισσευτήκαμε, μαλώσαμε, διαμορφώσαμε άποψη, κάναμε μάταιο ακτιβισμό –Hacktivism, ο ακτιβισμός των hashtag, του #thisisacoup –και παράλληλα κλείσαμε την προοπτική μας. Γιατί το 2015 μπορεί να ήταν άσχημη χρονιά, αλλά, μακριά από τη γειτονιά μας, ο κόσμος φαίνεται να πηγαίνει καλύτερα από ποτέ.
Ορίστε; Μισό λεπτό να εξηγηθούμε: Οπως ανέλυσε επιστημονικά το περιοδικό «The Atlantic» το 2015 σημειώθηκε πρόοδος προς τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής για το μεγαλύτερο μέρος της ανθρωπότητας. Το λένε οι αριθμοί: Το 2015 πέθαναν οι λιγότεροι άνθρωποι παγκοσμίως από πείνα. Ο αριθμός των υποσιτισμένων ανθρώπων έπεσε από το 19% του πληθυσμού που ήταν το 1990, στο 11% εφέτος. Ο ιός Εμπολα σκότωσε 11.315 ανθρώπους το 2014, αλλά το 2015 μόλις τέσσερις. Τους τελευταίους μήνες δεν ανιχνεύτηκε ούτε ένας θάνατος από πολιομυελίτιδα –το 1988 350.000 άνθρωποι είχαν πεθάνει από την ασθένεια. Από το 2000, οι θάνατοι από ιλαρά έχουν μειωθεί σημαντικά, σώζοντας 17 εκατομμύρια ζωές. Η παιδική θνησιμότητα έχει μειωθεί κατά το μισό σε σχέση με το 1990. Αυτό σημαίνει πως 6,7 εκατομμύρια λιγότερα παιδιά πεθαίνουν κάθε χρονιά. Με άλλα λόγια: Ενα παιδί που γεννιόταν στη Γη το 1960 είχε 18% πιθανότητες να πεθάνει προτού φτάσει το πέμπτο έτος της ζωής του. Το ποσοστό σήμερα έχει μειωθεί στο 5%.
Οι εκλεγμένες δημοκρατίες στον κόσμο είναι 125, ενώ το 1990 ήταν μόλις 69 –αν και εδώ υπάρχει πολύς δρόμος να διανυθεί. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, λιγότερο από 10% του παγκόσμιου πληθυσμού ζει σε συνθήκες εξαθλίωσης –με λιγότερο από 1,90 δολάρια την ημέρα. Αυτό σημαίνει μείωση του ποσοστού κατά 37% σε σχέση με το 1990. Μέχρι το 2035, σύμφωνα και με τον Μπιλ Γκέιτς, δεν θα υπάρχουν φτωχές χώρες στη Γη.
Με λίγα λόγια: Σε πείσμα του timeline μας, ο κόσμος αποδεδειγμένα προοδεύει –χωρίς να ξεχνάει και να οπισθοδρομεί ενίοτε. Γενικά προοδεύει.
Το 2015 ζοριστήκαμε. Και πάλι, όμως, ζούμε σε μία από τις πλουσιότερες χώρες στη Γη και ανήκουμε –όσο και αν δεν το θέλουμε πάντα –στον προηγμένο δυτικό πρώτο κόσμο. Την επόμενη χρονιά μπορούμε να μαλώσουμε και πάλι, και μετά να συνειδητοποιήσουμε πως υπάρχουν καραβάνια που προχωρούν και άλλα που πεθαίνουν από υπερβολική δόση νοσταλγίας. Το 2016 ας αποφασίσουμε πού θέλουμε να ανήκουμε.

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Παρασκευή 25 Δεκεμβρίου 2015

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ