Η ειδησεογραφία της τελευταίας πενταετίας αναδεικνύει σωρεία τοπικών αντιδράσεων κατά του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων και παραχωρήσεων που υλοποιεί η ελληνική κυβέρνηση.
Δημοτικοί σύμβουλοι, δήμαρχοι και περιφερειάρχες προωθούσαν την εκλογή τους προσεταιριζόμενοι τη συνδικαλιστική υποστήριξη τοπικών, υπό δημόσιο έλεγχο επιχειρήσεων (π.χ. λιμένες). Δήμοι εξαργύρωναν το πολιτικό τους βάρος χρησιμοποιώντας δημόσιες επιχειρήσεις κοινής ωφελείας ως έμμεσους χρηματοδότες τους, μέσω του μηχανισμού των μη εξυπηρετούμενων οφειλών (π.χ. ΕΥΑΘ, ΕΥΔΑΠ και ΔΕΗ). Τοπικοί επιχειρηματίες, προμηθευτές και ανάδοχοι έργων των επιχειρήσεων αυτών υποστήριζαν τον δημόσιο έλεγχό τους. Καταπατητές προσέφεραν την υποστήριξή τους σε τοπικούς πολιτικούς εκπροσώπους που επέτρεπαν την οικειοποίηση της δημόσιας περιουσίας και αντιστέκονταν στην έλευση ανταγωνιστικών, κυρίως αλλοδαπών, συμφερόντων στις ολοκληρωμένες τουριστικές επενδύσεις.
Οι σχέσεις ήταν τόσο πυραμιδικές όσο και παλινδρομικές. Πυραμιδικές διότι οι πολιτικές σταδιοδρομίες που υποστήριζε η κομματικοποιημένη διαχείριση των δημόσιων περιουσιακών στοιχείων άρχιζαν με την Τοπική Αυτοδιοίκηση και οι πιο επιτυχείς κατέληγαν στην κυβέρνηση. Παλινδρομικές διότι oι τοπικές κινητοποιήσεις κατά μιας ιδιωτικοποίησης ή παραχώρησης δημιουργούσαν κομματικές ταυτίσεις που χρησιμοποιούνταν σε δημοτικές, περιφερειακές και εθνικές προεκλογικές μάχες.
Οι συνέπειες της διακυβέρνησης δημόσιων περιουσιακών στοιχείων από αυτές τις συμπράξεις σε τοπικό και εθνικό επίπεδο υπήρξαν οι εξής:
1. Ασυνέχεια διοίκησης. Υπάρχει αλλαγή διοικήσεως κάθε φορά που αλλάζει η κυβέρνηση ή ο εποπτεύων υπουργός.
2. Απώθηση των εισροών κεφαλαίων και τεχνογνωσίας που μπορούν να αναδείξουν την αξία του δημόσιου περιουσιακού στοιχείου.
3. Κίνητρο σε σημαντικούς τοπικούς παίκτες –αυτοδιοικητικούς, συνδικαλιστικούς και επιχειρηματικούς –αντί να επενδύσουν συνεργατικά στη μακροχρόνια επιτυχία και ανάδειξη της αξίας του δημόσιου περιουσιακού στοιχείου να επενδύσουν στον εκλογικό κύκλο.
Αυτό το καθεστώς διακυβέρνησης απειλείται διότι οι πιστωτές στο πλαίσιο αναδιάρθρωσης του χρέους πιέζουν για να μεγιστοποιήσουμε τις αποδόσεις των περιουσιακών στοιχείων του Δημοσίου. Τα συμφέροντα των δήμων και των περιφερειών ταυτίζονται πλέον με τις επιδιώξεις των πιστωτών, αφού η μεγιστοποίηση της αξίας των δημόσιων περιουσιακών στοιχείων που θα προκύψει από την εκχώρησή τους είναι ένα από τα σημαντικότερα μέσα αποκατάστασης της μειωμένης τοπικής ζήτησης που προήλθε από τις μειωμένες δημόσιες δαπάνες.
Η διαπίστωση αυτής της ταύτισης συμφερόντων, όπως στην περίπτωση του Δήμου Θεσσαλονίκης για τον ΟΛΘ και στην περίπτωση του Δήμου Ελληνικού-Αργυρούπολης για την επένδυση στο Ελληνικό, θα συντελέσει στην αλλαγή διακυβέρνησης αυτών των περιουσιακών στοιχείων με τα εξής χαρακτηριστικά:
1. Μετάβαση του ελέγχου από τοπικούς παίκτες, συνδεδεμένους με το τοπικό και εθνικό πολιτικό σύστημα, σε διεθνείς παίκτες συνδεδεμένους με το διεθνές οικονομικό γίγνεσθαι.
2. Μεγέθυνση και διεθνοποίηση της επιχειρηματικής δράσης.
3. Σταθερότητα διοίκησης, σε βάθος χρόνου, των εν λόγω περιουσιακών στοιχείων.
Οι τοπικές και περιφερειακές κοινωνίες και πολιτικές αρχές που θα υποστηρίξουν την αλλαγή διακυβέρνησης των κατά τόπους δημόσιων περιουσιακών στοιχείων θα κληθούν να υποστηρίξουν και να βοηθήσουν στην υλοποίηση όλων των συμπληρωματικών ενεργειών (νομοθετικών, πολεοδομικών, εργασιακών κ.τ.λ.) που εξυπηρετούν τις στρατηγικές επιδιώξεις του παραχωρησιούχου ή νέου ιδιοκτήτη.
Το τοπικό και περιφερειακό στοιχείο θα ποντάρει όχι σε μικρότερα ή μεγαλύτερα πολιτικά συμφέροντα αλλά στη μακροχρόνια συνεργασία με τους στρατηγικούς επενδυτές.
Αυτός ο τρόπος δράσης δεν είναι ο «νεοφιλελευθερισμός» αλλά ο συνεργατικός καπιταλισμός, που χαρακτηρίζει τους πιστωτές μας, χώρες όπως η Ολλανδία και η Γερμανία, και πόλεις όπως το Ρότερνταμ και το Αμβούργο. Αυτός ο συνεργατικός καπιταλισμός αποτελεί επίτευγμα τόσο σοσιαλδημοκρατικών όσο και κεντροδεξιών κυβερνήσεων, εθνικών και τοπικών, της Ευρώπης στην οποία ανήκουμε.
Ο κ. Αντώνης Καμάρας έχει διατελέσει σύμβουλος του δημάρχου Θεσσαλονίκης Γιάννη Μπουτάρη και του υπουργού Οικονομικών Γκίκα Χαρδούβελη.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
