Φόβος

Ολη η εβδομάδα συνοψίζεται σε μία εικόνα: την εικόνα μιας εγκύου κρεμασμένης από ένα παράθυρο. Ακούγεται δραματικό, αλλά στην πραγματικότητα είναι πρακτικό: Πώς αντιμετωπίζεις μια έγκυο που κρέμεται ουρλιάζοντας από ένα παράθυρο, οκτώ μέτρα πάνω από το έδαφος; Θα την έσωζες ή θα έτρεχες μακριά για να σωθείς, ασφαλής αλλά ντροπιασμένος;

Ολη η εβδομάδα συνοψίζεται στις μικρές ιστορίες που σιγά σιγά αναδύονται πάνω από το μακελειό στο Παρίσι. Οι εικόνες των θυμάτων, οι καλύτερες φωτογραφίες που θα μπορούσαν να επιλέξουν οι ίδιοι, αυτές που είχαν στα social media τους. Ηταν όλοι κοντά στα 30, λίγο πάνω, λίγο κάτω. Ηταν όλοι τους κάπως εναλλακτικοί, κάπως μπλαζέ, είναι η «γενιά Bataclan» όπως την ονόμασε η«Libération», εμπνευσμένη από το θέατρο του θανάτου τους. Πήγαν την προηγούμενη Παρασκευή να ακούσουν ένα συγκρότημα που με ματσό αυτοπεποίθηση έχει ονομαστεί Eagles of Death Metal, ενώ η μουσική τους είναι πολύ πιο ήπια, σχεδόν ειρωνική.

Τα θύματα ήταν κοντά σε αυτόν τον παγκόσμιο χυλό των νέων που για λόγους ομοιογένειας και κατηγοριοποίησης αποκαλούμε κάπως ειρωνικά hipsters. Ανθρωποι που αρνούνται να μεγαλώσουν και πολύ, με αδιαφορία για τα στεγανά των παλαιότερων γενεών, ανοιχτόμυαλοι αλλά και απολιτίκ. Φαινομενικά πρόωρα κουρασμένοι, αλλά στην πραγματικότητα αισιόδοξοι. Πολλοί από αυτούς βλέπουν και ποδόσφαιρο.

Αν η επίθεση στο Stade de France είχε επιτευχθεί, θα είχε σχηματοποιηθεί ακόμη καλύτερα η πρόθεση του σκότους. Θα είχε χτυπηθεί άλλη μια χαρά της ζωής, το ποδόσφαιρο. Μουσική, καφέ, κρασί, μπάλα. Μονό το σεξ λείπει για να ολοκληρωθούν τα όμορφα πράγματα της ζωής. Αλλά το σεξ στους hipsters εννοείται, δεν λέγεται.

Παλιότερα, όταν μεγάλωνε αυτή η γενιά, το να πει κάποιος πως φοβάται ήταν ταμπού. Δεν μπορούσες να το παραδεχθείς, ειδικά αν ήσουν άνδρας, ήταν αδυναμία. Τώρα πια, είναι κανόνας, σχεδόν μόδα. Ειδικά αν ταξιδεύεις με τους ήχους των εκρήξεων στο πίσω μέρος του μυαλού σου σε έναν κόσμο που ανατινάζει αεροπλάνα, μπαρ, γήπεδα, ανθρώπους που έχουν στην κοιλιά τους άλλους ανθρώπους.

Μέσα στο αεροπλάνο ο σύγχρονος άνθρωπος μπορεί να βιώσει ένα μικρό σοκ. Να ζήσει μία από τις λίγες –ευλογημένες –στιγμές του χωρίς Internet, χωρίς το μυαλό να μουδιάζει από τη βουλιμική κατανάλωση εικόνων και ειδήσεων. Τότε, μπορεί να επεξεργαστεί ιδέες όπως οι παραπάνω, ανερμάτιστες και παράλογες. Τότε, μπορεί να πολλαπλασιάσει τον φόβο.

Είμαι ένας άνθρωπος που ζει στις παρυφές του φόβου, σε μια χώρα που έχει συνηθίσει να ζει με άλλους τρόμους. Την προηγούμενη εβδομάδα έπρεπε να πάρω το αεροπλάνο για να πάω σε μια ευρωπαϊκή πρωτεύουσα. Επρεπε να περάσω όλους τους ελέγχους που έχουμε συνηθίσει ως κανονικότητα, έπρεπε να περιμένω σε άβολες ουρές, να παλέψω με την προοδευτικότητά μου προσπαθώντας να μην κρίνω κανέναν από την εμφάνισή του, από το πόσο φουσκωμένο φαίνεται το μπουφάν του, από το αν το βλέμμα του είναι σκοτεινό ή απλά αφηρημένο. Μήπως είναι μελλοθάνατος αποφασισμένος να επιτεθεί σε αυτό που τον ενοχλεί; Μήπως απλά κρυώνει; Μήπως είμαι απλά ένας φοβισμένος ρατσιστής;

Ο ρόλος του φόβου στη ζωή είναι ο λόγος για τον οποίο κάνουμε όλα όσα δεν θέλουμε να κάνουμε. Ο λόγος που μένουμε σε δουλειές που δεν θέλουμε, σε σχέσεις που βαριόμαστε, ο λόγος που νομίζουμε πως «τι να κάνουμε, έτσι είναι η ζωή».

Ο λόγος που καταλήγουμε να τη μισούμε.

Ο σκοπός των επιθέσεων στο Παρίσι ήταν αυτός ακριβώς –να νικήσουν το μυαλό και να το κάνουν, μέσα σε ένα αεροπλάνο, πάνω σε μια πλατεία μιας κεντροευρωπαϊκής χώρας, έξω από ένα ξενοδοχείο, μέσα σε ένα γήπεδο, να αναρωτιέται ποιος είναι ο κακός της υπόθεσης –γιατί όλοι είναι σίγουροι, κάπου υπάρχει ένας κακός.

Ομως η ζωή δεν είναι αυτό. Και γι’ αυτό είναι υποχρέωση για τον κόσμο που θέλουμε να ζήσουμε, από τις όχθες της Μυτιλήνης μέχρι το 10ο διαμέρισμα του Παρισιού, να μετατρέψουμε τον φόβο σε πράξη. Την απαισιοδοξία σε αλληλεγγύη. Τον τρόμο σε βοήθεια. Μόνο έτσι θα έχουμε νικήσει· ακόμη και αν φαίνεται πως χάνουμε.

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 22 Νοεμβρίου 2015