Χαρούμενο διαζύγιο

Τον περασµένο Αύγουστο, μια γυναίκα που γνώριζα μόλις 10 λεπτά άρχισε να μου αφηγείται, χωρίς την προτροπή ή τη συγκατάθεσή μου, την ιστορία του à l’américaine διαζυγίου της. Οχι «φλώρικα» πράγματα, αλλά μια σκληροπυρηνική σάγκα, με «λίγο απ’ όλα»: ερωμένη από το πρώην ανατολικό μπλοκ, επαύλεις «γραμμένες» στα παιδιά, αλλά όχι στην ίδια, κακεντρεχή σχόλια από «μοιρασμένους» φίλους μέσα από Facebook και Τwitter, ψευδομάρτυρες κ.ο.κ. Ενιωσα μια κάποια ανακούφιση. Η άνθηση του πολιτισμένου διαζυγίου (του τύπου «είμαστε χωρισμένοι, αλλά διαλέγουμε πάντα μαζί την décoration στα γενέθλια του παιδιού») έχει καταντήσει εξουθενωτική.

Τη βιομηχανία του αφόρητα αναίμακτου διαζυγίου εγκαινίασε ως γνωστόν πέρυσι η Γκουίνεθ Πάλτρoου μέσα από την προσωπική ιστοσελίδα της, www.goop.com. Εκεί όπου δίπλα στα «εστιατόρια με τα καλύτερα σεπαρέ», τις «δέκα κουπ για τα μαλλιά που θα σου αλλάξουν τη ζωή» και ακραία soup cleanses (αποτοξίνωση με σούπες) επέλεξε να ανακοινώσει, με την «καρδιά γεμάτη θλίψη», «το «conscious uncoupling» (συνειδητό ξεζευγάρωμα) από τον Κρις Μάρτιν των Coldplay. Eπειτα από δέκα χρόνια γάμου, χιλιάδες εξώφυλλα και δύο παιδιά. Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι ο νεολογισμός δεν ήταν επινόηση της Πάλτροου, αλλά της 57χρονης celebrity ψυχοθεραπεύτριας (πρώην χορεύτριας σε καμπαρέ) Κάθριν Γούντγουορντ Τόμας, η οποία, ήδη από το 2011, πραγματοποιεί «conscious uncoupling» εργαστήρια, ενώ η ιστοσελίδα της σου παρέχει τη δυνατότητα, μόλις με 297 δολάρια, να εγγραφείς σε ένα online σεμινάριο πέντε εβδομάδων με πολλές ασκήσεις αναπνοής και μπόλικη ενδοσκόπηση για «το σπάσιμο της θυματοποίησης».

H ανακοίνωση στο goop συνοδεύτηκε από το ποστάρισμα ενός μακροσκελούς «επιστημονικού» κειμένου από δύο ειδικούς: τον δόκτορα Χαμπίμπ Σαντέγκι (που τυγχάνει να είναι ο ολιστικός γιατρός της Πάλτροου) και τη δόκτορα Σέρι Σάμι. Λίαν ενδεικτικό (του new age αυτού παραληρήματος) το ακόλουθο απόσπασμα: «Ακούγεται ειρωνικό να περιγράφεις έναν υπό διάλυση γάμο σαν κάτι που ενώνει δύο ανθρώπους, αλλά είναι η αλήθεια. Το «conscious uncoupling» χαρίζει την ολότητα στο πνεύμα δύο ανθρώπων που επιλέγουν να βλέπουν ο ένας τον άλλον σαν δάσκαλο. (…) Αν επιτρέψουμε στον εαυτό μας αυτό το δώρο, ο εξωσκελετός της προστασίας και της φυλάκισής μας θα πέσει και θα μας δώσει την ευκαιρία να αρχίσουμε να χτίζουμε έναν ενδοσκελετό, έναν εσώτερο καθεδρικό ναό με πνευματικά ορυκτά όπως είναι η αγάπη, η αποδοχή και η συγχώρεση του εαυτού». Διαβάζοντας αυτά, σχεδόν φτάνεις στο σημείο να νοσταλγείς τα παραδοσιακά, αιματηρά διαζύγια, όταν απολάμβανες να ξεστομίζεις έμπλεος αηδίας στο μισητό έτερον ήμισυ (όπως ο Μάικλ Ντάγκλας στην Κάθλιν Τέρνερ στον κινηματογραφικό «Πόλεμο των Ρόουζ», του 1989): «Εχεις πέσει πιο χαμηλά και από το βαθύτερο στρώμα προϊστορικής βατραχοκουράδας στον πάτο της γλίτσας του βάλτου του Νιου Τζέρσι».

Το «συνειδητό ξεζευγάρωµα» είναι δίχως καμιά αμφιβολία απότοκο του νεοαναδυόμενου ΗIP (High Investment Parenting) γάμου. Που δεν είναι τίποτε άλλο από ένα παιδοκεντρικό συμβόλαιο μεταξύ δύο ανθρώπων (συνήθως από ανώτερα κοινωνικά στρώματα, με ανώτατη μόρφωση και «χτισμένες» καριέρες) οι οποίοι έχουν ζήσει τη ζωή τους και τώρα επιλέγουν να επενδύσουν χρήμα και χρόνο στην ανατροφή των παιδιών τους. Αν η «συνταγή» δεν πετύχει, οι δύο συμβαλλόμενοι χωρίζουν, αλλά το συμβόλαιο παραμένει ως έχει. Γι’ αυτό η Γκουίνεθ πηγαίνει με τον Κρις Μάρτιν και τα παιδιά τους (την εντεκάχρονη Απλ και τον εννιάχρονο Μόουζες) για brunch. Γι’ αυτό η Τζένιφερ Γκάρνερ και ο Μπεν Αφλεκ ανακοίνωσαν τον περασμένο Ιούνιο το τέλος του γάμου τους, αλλά όχι και της «φιλίας» τους και της δέσμευσής τους απέναντι στα τρία παιδιά τους. Πήγαν μάλιστα όλοι μαζί διακοπές στις Μπαχάμες (στο πλαίσιο ενός «divorce-moon», ήτοι «μήνα του διαζυγίου»).

Η βιομηχανία συνεχίζει να ανθεί, π.χ. με divorce coaches ή divorce doulas, που αναλαμβάνουν να σε «κοουτσάρουν» όταν καταποντίζεται μια σχέση που ήταν «για πάντα». Το βασικό οχυρό του χαρούμενου διαζυγίου είναι το ίδιο με αυτό του κοινού γάμου του 21ου αιώνα: τα παιδιά. Χωρίς αυτά, υποθέτω, σε κανένα από τα συμβαλλόμενα μέρη δεν θα καιγόταν καρφί.

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 18 Οκτωβρίου 2015