Στα τέλη της δεκαετίας του ’90 υπήρχε μια σούπερ κιτς διαφήμιση του ΕΟΤ: «Ως το ομορφότερο γυμναστήριο του κόσμου ψήφισαν την Ελλάδα οι 300 μύες του ανθρώπινου σώματος». Ευτυχώς διοχετεύτηκε μόνο στον ξένο Τύπο, αλλά η αισθητική και η σημειολογία της είναι, νομίζω, ενδεικτική της αμφιθυμίας που διακατέχει τον Ελληνα σε σχέση με την άσκηση, την υγιεινή διατροφή κ.ο.κ. Από τη μία πλευρά μια (παροδική) υστερία (την εκμεταλλεύονται δεόντως τα γυμναστήρια της ύφεσης κάνοντας αυτό το φθινόπωρο προσφορές που δημιουργούν ουρές μεγαλύτερες και από αυτές στα ΑΤΜ στις απαρχές των capital controls). Από την άλλη πλευρά μια (μόνιμη) αδιαφορία για κάτι που τα οφέλη του είναι αδιαμφισβήτητα (ακόμη και στον πόλεμο κατά της κατάθλιψης). Το γυμναστήριο υπάρχει, όλοι ανεξαιρέτως οι μύες το ψηφίζουν, αλλά κάποιοι εξ αυτών έχουν το προνόμιο να εξασκούνται καθ’ έξιν στο διπλανό σουβλατζίδικο.

Οσοι σε αυτή τη χώρα αποστρέφονται τη σωματική άσκηση (ήτοι το 69% του πληθυσμού) έχουν πλέον στη διάθεσή τους την απόλυτη επιστημονική έρευνα-άλλοθι: τελικά ήταν πολύ ευκολότερο να είσαι αδύνατος και fit τη δεκαετία του ’80. Δεν ήταν ασφαλώς τα ασκησιολόγια στις κασέτες της Τζέιν Φόντα, οι γκέτες, οι πετσετέ μπαντάνες και τα λίκρα κορμάκια με δερμάτινη ζώνη (με αγκράφα) που έκαναν την ειδοποιό διαφορά. Σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου Γιορκ στον Καναδά που δημοσιεύτηκε μόλις πρoσφάτως στην επιθεώρηση «Obesity Research & Clinical Practice», οι ενήλικοι σήμερα έχουν μεγαλύτερο σωματικό βάρος από τους ενηλίκους που κατανάλωναν τις ίδιες ποσότητες φαγητού και επιδίδονταν στην ίδια ποσότητα σωματικής άσκησης είκοσι χρόνια πριν. Αλλως ειπείν, όσο τζόγκινγκ ή hot yoga και αν κάνεις σήμερα, όσα κιλά μπρόκολο ή γκότζι μπέρι και αν καταναλώνεις ετησίως στην Ελλάδα της παρατεταμένης ύφεσης, θα είσαι πάντα παχύτερος από τον Ελληνα που πρόσεχε τη διατροφή του και έτρεχε στα γυμναστήρια την εποχή που κυβερνούσε το βαθύ ΠαΣοΚ.
Οι συντάκτες της ανωτέρω έρευνας έφτασαν σε αυτό το ανατριχιαστικό συμπέρασμα αφού εξέτασαν τις διατροφικές συνήθειες 36.400 ενηλίκων στις ΗΠΑ στο διάστημα μεταξύ 1971 και 2008, καθώς και τη σωματική δραστηριότητα 14.419 ενηλίκων στο διάστημα μεταξύ 1988 και 2008. Εν συνεχεία τούς ταξινόμησαν (βάσει διατροφής, φυσικής δραστηριότητας, ηλικίας και δείκτη μάζας σώματος). Τι προέκυψε; Ενας ενήλικος που ζει το 2006 και καταναλώνει την ίδια ποσότητα θερμίδων (λαμβάνοντας τις ίδιες ποσότητες μακροθρεπτικών συστατικών όπως είναι οι πρωτεΐνες και το λίπος) και ασκούμενος το ίδιο με έναν συνομήλικο που ζούσε το 1988 θα έχει δείκτη μάζας σώματος 2,3 υψηλότερο!

Οι λόγοι αυτής της επαίσχυντης αδικίας; Σύμφωνα πάντα με την ίδια έρευνα, πρώτον, η έκθεση σήμερα σε περισσότερα χημικά (π.χ. φυτοφάρμακα, ουσίες στις συσκευασίες των τροφίμων). Δεύτερον, η αλματώδης αύξηση από τη δεκαετία του ’70 της χρήσης συνταγoγραφούμενων φαρμάκων που μπορεί να σχετίζονται με την αύξηση του σωματικού βάρους (όπως, για παράδειγμα, οι «καραμέλες» της σημερινής Ελλάδας: τα αντικαταθλιπτικά). Και, τρίτον, η αυξημένη κατανάλωση κόκκινου κρέατος που αλλάζει την ισορροπία των βακτηρίων του εντέρου, καθιστώντας μας πιο επιρρεπείς στην αύξηση βάρους και την παχυσαρκία.
Κεντρικό δίδαγμα της έρευνας; Η διατήρηση ενός σταθερού σωματικού βάρους είναι μεγαλύτερη πρόκληση, θέλει περισσότερη αφοσίωση, πειθαρχία, άσκηση, καλή διατροφή κ.ο.κ. από παλιά. Οπως θα δηλώσει χαρακτηριστικά στο περιοδικό «The Atlantic» η Τζένιφερ Κουκ, καθηγήτρια Κινησιολογίας και Επιστήμης της Υγείας στο Πανεπιστήμιο Γιορκ του Τορόντο: «(…) Πρέπει να τρως λιγότερο και να ασκείσαι περισσότερο για να διατηρήσεις το βάρος που είχαν οι γονείς σου στην ηλικία σου». Τα πράγματα είναι δύσκολα. Ιδιαίτερα όταν ζεις στο «ομορφότερο γυμναστήριο» του κόσμου και ο στατικός διάδρομος είναι εκτός λειτουργίας, οι μπάλες του πιλάτες ξεφούσκωτες και κάποιος πέρασε και έκοψε με μαχαίρι τους ιμάντες για το μάθημα TRX.

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 11 Οκτωβρίου 2015

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ