Ατακτη τηλεοπτική χρεοκοπία

Οι περισσότερες ελληνικές τηλεοπτικές σειρές που, κατά τη γνώμη μου, άξιζαν τον κόπο τα τελευταία χρόνια βασίζονταν σε ξένες παραγωγές. Οι αμιγώς δικές μας ή ήταν πολύ σαχλές ή πολύ αμήχανες, ή και τα δύο μαζί. Σίριαλ με υποθέσεις τραβηγμένες από τα μαλλιά, με ήρωες-καρικατούρες, κακογραμμένα, κακοσκηνοθετημένα και κακοπαιγμένα. Βεβαίως, τι να σου κάνει και ο καλύτερος ηθοποιός του κόσμου, όταν το σενάριο που του δίνουν δεν είναι πειστικό; Αλλά και στις περιπτώσεις που το ζητούμενο ήταν ο σουρεαλισμός, πάλι η βλακεία, ενίοτε και η χυδαιότητα, επικρατούσε.

Κοντολογίς, η εν Ελλάδι μυθοπλασία, κολλημένη στην εποχή του «Ρετιρέ», παραμένει σε μεγάλο βαθμό ερασιτεχνική και μάλιστα σε μια περίοδο που τα σίριαλ των αμερικανικών και των βρετανικών στούντιο (αλλά και γαλλικές, ιταλικές, σκανδιναβικές παραγωγές) είναι πολύ ανώτερα από τις πιο διαφημισμένες κινηματογραφικές ταινίες. Εξαιρετικά σενάρια, αριστοτεχνικές σκηνοθεσίες και ερμηνείες επιπέδου Μέριλ Στριπ συνθέτουν ένα νέο, λαμπρό τηλεοπτικό σύμπαν από το οποίο απέχει η ελληνική τηλεόραση. Σειρές μυστηρίου και δράσης, όπως τα «Breaking Βad» (φωτό), «True Detective» και «How to Get Away with Murder», κοινωνικά-ερωτικά δράματα, όπως τα «Rectify» και «The Affair» (που θα μπορούσε να τα έχει γράψει-γυρίσει ένας σύγχρονος Μπέργκμαν), σειρές τρόμου στις οποίες κάθε πλάνο είναι έργο τέχνης, όπως το «American Horror Story», ανατρεπτικές κωμωδίες όπως τα «The Last Μan οn Εarth» και «Vicious», νεανικές κομεντί που εξελίσσουν το είδος όπως το «Girls» της Λένα Ντάναμ, απολαυστικές σαπουνόπερες α λα «Devious Maids» και πολλές άλλες παραγωγές έρχονται να επιβεβαιώσουν ότι η μικρή οθόνη έχει πραγματικά τεράστιες δυνατότητες –και δεν αναφερόμαστε μόνο στις τεχνικές.

Διάβασα πως οι περικοπές που έγιναν στα στούντιο του Χόλιγουντ λόγω της οικονομικής κρίσης οδήγησαν πολλούς άξιους επαγγελματίες στα στούντιο της τηλεόρασης που, λόγω διαφήμισης, μπορούν ακόμη να πληρώνουν καλύτερα. Οποιος και αν είναι ο λόγος στον οποίο οφείλεται, η άνοιξη της τηλεοπτικής μυθοπλασίας είναι δεδομένη: οι αξιοπρόσεκτες παραγωγές γίνονται χρόνο με τον χρόνο περισσότερες, όλο και πιο πολλοί ηθοποιοί και σκηνοθέτες του κινηματογράφου χτίζουν νέες καριέρες στο «χαζοκούτι», που μόνο τέτοιο δεν είναι όπως επιβεβαιώνει η εξέλιξή του.

Αυτά στη Δύση. Ομως και οι εξ Ανατολών κατάφεραν να μας βάλουν τα γυαλιά: Μπορεί να μην τις βλέπουμε με τον φανατισμό που τις παρακολουθούσαμε μερικά χρόνια πριν, όταν ήταν «καινούργιο κοσκινάκι» για τον μέσο έλληνα τηλεθεατή, όμως οι σύγχρονες τουρκικές σαπουνόπερες παραμένουν υποδειγματικές. Ποιος θα το φανταζόταν ότι και τα στούντιο της γείτονος θα μας άφησαν πίσω! Και όχι, δεν φταίει η οικονομική κρίση, προϋπήρχε των capital controls η τηλεοπτική ένδεια. Είναι, φοβάμαι, κυρίως θέμα αντίληψης. Του πώς βλέπουν το προϊόν εκείνοι που το παράγουν. Ως μια ξεπέτα. Ως κάτι γρήγορο και εύκολο που μέχρι πρότινος έφερνε στην τσέπη τους και εύκολο χρήμα. Τα σίριαλ στην Ελλάδα γυρίστηκαν σχεδόν με όρους μπουλουκιού: πρόχειρα σκηνικά, πρόχειροι φωτισμοί, πρόχειρα κείμενα και πρόχειρες ερμηνείες. Γι’ αυτό και δεχτήκαμε με έκπληξη εκείνα που σχεδιάστηκαν με μεγαλύτερη προσοχή και έκαναν τη διαφορά, όπως «Το νησί», την αρτιότερη παραγωγή που έχει δει η ελληνική τηλεόραση τα τελευταία χρόνια και μία από τις αρτιότερες στην ιστορία της.

Ομως ένα «Νησί» δεν φέρνει την άνοιξη, ειδικά όταν ο ανταγωνισμός γίνεται όλο και πιο άγριος. Και τηλεόραση χωρίς αξιοπρεπές ψυχαγωγικό προϊόν δεν νοείται. Η αναβάθμιση της μυθοπλασίας δεν είναι απλώς ανάγκη, είναι ο ένας από τους δύο δρόμους (έτερος, η αναβάθμιση του τομέα της ενημέρωσης) που θα επιτρέψουν και στα εγχώρια κανάλια να έχουν μέλλον, να απευθυνθούν στο νέο κοινό. Στο κοινό που, έχοντας διά του Διαδικτύου πρόσβαση σε όλες τις διεθνείς παραγωγές, γυρίζει την πλάτη στο μπαγιάτικο και παρωχημένο προϊόν το οποίο ορισμένοι εξακολουθούν να του σερβίρουν.

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 11 Οκτωβρίου 2015