Πρόσφατα η γενική διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Κριστίν Λαγκάρντ περιέγραψε με μελανά χρώματα τις αναπτυξιακές προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας.
Προέβλεψε χαμηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης το 2015 από εκείνους του 2014, επισημαίνοντας κυρίως τους κινδύνους από την υποχώρηση της μεγέθυνσης στην Κίνα, την Βραζιλία και σε άλλες αναπτυσσόμενες οικονομίες.
Αντιστοίχως αναιμική χαρακτηρίζεται η ανάκαμψη της Ευρώπης και επισφαλής εκείνη των ΗΠΑ.
Την ίδια στιγμή στους διεθνείς οικονομικούς κύκλους κυριαρχούν τούτο τον καιρό αμφισβητήσεις για τις αντοχές και τις δυνατότητες της νομισματικής πολιτικής. Τα τελευταία χρόνια η νομισματική πολιτική έχει αναλάβει δυσανάλογο βάρος και πολλοί είναι εκείνοι που πιστεύουν ότι εξαντλούνται οι δυνατότητές της.
Ο επεκτατικός χαρακτήρας της νομισματικής πολιτικής, όπως εκφράσθηκε με τα σχεδόν μηδενικά επιτόκια και τις συνεχείς παρεμβάσεις στις αναξιόπιστες λόγω των πανύψηλων χρεών αγορές κρατικών και εταιρικών ομολόγων, εκτιμάται ότι τείνει να εξαντλήσει την εξισορροπητική του δράση και ότι θα χρειασθεί υποβοήθηση από την πλευρά της δημοσιονομικής πολιτικής.
Ήδη εδώ και καιρό η FED, η ομοσπονδιακή κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ, αντιμετωπίζει το ενδεχόμενο να αυξήσει έπειτα από πολλά εξάμηνα συνεχών μειώσεων, τα επιτόκια.
Δεν το έπραξε επειδή θεωρεί ότι οι συνέπειες θα είναι σοβαρές, στο βαθμό που δεν υπάρχουν ισχυρά αντισταθμίσματα από την πλευρά άλλων πλευρών της οικονομικής πολιτικής.
Πολλοί είναι εκείνοι που θεωρούν ότι είναι απαραίτητο πια να μεταφερθεί βάρος στη δημοσιονομική πολιτική, η οποία σχεδόν παντού στον κόσμο, σε Ευρώπη και Αμερική, διατηρείται αυστηρά περιοριστική και δεν επιτρέπει οποιαδήποτε χαλάρωση, μεταφέροντας αντίστοιχη πίεση και στις επιχειρήσεις παντού στον κόσμο, οι οποίες στο όνομα της ανταγωνιστικότητας κόβουν χωρίς δεύτερες σκέψεις θέσεις εργασίας και αμοιβές.
Ωστόσο, αυτή η ζητούμενη μεταφορά βάρους από τη νομισματική στη δημοσιονομική πολιτική αναπόφευκτα θα αυξήσει τα ελλείμματα και κατ’ επέκταση τα κρατικά χρέη, επαναφέροντας και πάλι στο προσκήνιο την ξεχασμένη, αλλά πάντα καιροφυλακτούσα, κρίση χρέους. Τα χρέη, κρατικά και εταιρικά, παραμένουν υψηλά και απειλούν την υγεία των τραπεζικών ιδρυμάτων, τα οποία κάθε τόσο υπόκεινται σε δοκιμασίες, προκειμένου να διαπιστωθούν οι αντοχές και η επάρκεια των κεφαλαίων τους.
Με άλλα λόγια ο διεθνής οικονομικός φαύλος κύκλος παραμένει ενεργός και απόλυτα απειλητικός. Τα μηδενικά επιτόκια δεν αντέχονται επί μακρόν, συνδυαζόμενα με περιοριστικές δημοσιονομικές πολιτικές οδηγούν σε αποπληθωρισμό και στασιμότητα, με αποτέλεσμα να ζητούνται δημοσιονομικά αντισταθμίσματα, τα οποία όμως γεννούν ελλείμματα και ενεργοποιούν την απειλή της υπερχρέωσης, υπονομεύοντας την υγεία των Τραπεζών κ.ο.κ.
Τα χθεσινά γεγονότα της Air France, τα ξεβρακώματα στελεχών της διοίκησής της όχι στην Αθήνα του Κολλά και του Μαρκάκη, αλλά στο Παρίσι του φωτός και του πολιτισμού, δηλώνουν ακριβώς την προβληματικότητα του διεθνούς φαύλου οικονομικού κύκλου, ο οποίος αφετηρία έχει την υπερχρέωση.
Χωρίς έλεγχο, ρύθμιση ή ενεργό διαχείριση και περικοπή των χρεών, δεν πρόκειται να ισορροπήσει ο κόσμος.
Θα γεννά συνεχώς ανισότητες, εντάσεις, συγκρούσεις, κρίσεις και αδιέξοδα μοναδικά.
Το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα χρειάζεται επειγόντως επαναρρύθμιση, αλλιώς θα πνιγεί στο φαύλο κύκλο που το ίδιο γεννά.
