Η εκλογή του Τζέρεμι Κόρμπιν στην ηγεσία του Εργατικού Κόμματος της Βρετανίας τάραξε τα λιμνάζοντα νερά της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας. Οι προωθημένες ριζοσπαστικές θέσεις του τρόμαξαν ακόμη και πολλά στελέχη του ίδιου του Εργατικού Κόμματος και προφανώς δημιούργησαν νέα δεδομένα στην ευρωπαϊκή Αριστερά.
Είναι χαρακτηριστικό της νέας πνοής που φαίνεται να φύσηξε στη «νεοφιλελευθερίζουσα» σοσιαλδημοκρατική σκέψη των τελευταίων δεκαετιών το γεγονός ότι σημαντικοί καθηγητές της Πολιτικής Οικονομίας, όπως η διάσημος Γάλλος Τομά Πικετί και ο αμερικανός νομπελίστας Τζόζεφ Στίγκλιτζ, έσπευσαν να ενταχθούν στο επιτελείο του νέου ηγέτη των Εργατικών.
Μαζί με πολλούς άλλους διανοουμένους από τον χώρο της οικονομίας φιλοδοξούν να επεξεργαστούν μια νέα οικονομική πολιτική που να ανταποκρίνεται στη σημερινή πραγματικότητα της κρίσης και της παγκοσμιοποίησης και να απαντά στην κυρίαρχη άποψη της νομισματικής και δημοσιονομικής ορθοδοξίας στην οικονομία.
Η άποψη ότι δεν υπάρχει εναλλακτική λύση απέναντι στα προβλήματα της κρίσης παρά μόνο η ενίσχυση της πλευράς της προσφοράς, δηλαδή η υποβοήθηση των επιχειρήσεων με κατάλληλες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, μπορεί να τεθεί σε αμφισβήτηση ίσως για πρώτη φορά από τόσο σημαντικούς οικονομολόγους σε διεθνές επίπεδο.
Αν θα παραχθεί μια νέα πολιτική οικονομία που θα ξεπερνά τη σημερινή, η οποία διαπερνά ολόκληρο το πολιτικό φάσμα από τους συντηρητικούς μέχρι τους σοσιαλδημοκράτες στην Ευρώπη, χωρίς να επιστρέψουμε στον παρωχημένο κρατισμό, είναι πρόωρο να λεχθεί. Ομως και μόνο το γεγονός ότι σε μια χώρα του ώριμου καπιταλισμού που γέννησε την Πολιτική Οικονομία και όπου το Εργατικό Κόμμα πρώτο άφησε χώρο στη «νεοφιλελεύθερη» σκέψη με τον Τόνι Μπλερ φαίνεται να δημιουργείται ένας νέος πόλος σκέψης για μια διαφορετική Αριστερά αποτελεί μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα εξέλιξη.
Στη χώρα μας, όπου η συζήτηση έχει επικεντρωθεί στα πλεονεκτήματα ή στα μειονεκτήματα της συμμετοχής της ελληνικής οικονομίας στην ευρωζώνη και στο αν η κρίση έφερε τα μνημόνια ή αν τα μνημόνια έφεραν την κρίση, η εκλογή του Τζέρεμι Κόρμπιν ίσως αποτελέσει ευκαιρία για μια γόνιμη συζήτηση μεταξύ των φιλοευρωπαϊκών κομμάτων της Αριστεράς και της Κεντροαριστεράς.
Βέβαια, η κατασκευή μιας ολοκληρωμένης διαφορετικής άποψης από αυτήν που επικρατεί είναι ένα μεγάλο εγχείρημα. Απαιτεί μια πλήρη αναδιατύπωση της «κατεστημένης» πολιτικής οικονομίας και όχι απλώς μια ριζοσπαστική κριτική της, η οποία δημιουργεί την ψευδαίσθηση μιας εναλλακτικής λύσης.
Επιπλέον, η οικονομική πολιτική που θα προκύψει από μια «νέα πολιτική οικονομία» πρέπει να είναι εφαρμόσιμη και να παράγει άμεσα αποτελέσματα στο επίπεδο της ανάπτυξης και τη βελτίωση της θέσης των χαμηλότερων κοινωνικών στρωμάτων με ριζική μείωση της ανεργίας και διατήρηση του κοινωνικού κράτους.
Ομως, παρά τις δυσκολίες του εγχειρήματος, ο νέος πόλος σκέψης γύρω από τον Τζέρεμι Κόμπιν, μπορεί να ανανεώσει, έστω θεωρητικά, την αποστεωμένη και ανίκανη να απαντήσει ικανοποιητικά στα σημερινά προβλήματα σοσιαλδημοκρατική σκέψη που κυριαρχεί σήμερα στην ευρωπαϊκή Αριστερά, χωρίς να ξαναφέρνει στο προσκήνιο με νέο περιτύλιγμα αποτυχημένες κρατικιστικές απόψεις.
Ο κ. Ναπολέων Μαραβέγιας είναι αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών.
