Η Τουρκία δεν δύναται να είναι ο φρουρός της Ευρώπης

Την ερχόμενη εβδομάδα, ο τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα επισκεφθεί τις Βρυξέλλες και θα ζητήσει από την Ευρώπη να δράσει αποφασιστικά αν επιθυμεί να σταματήσει την τεράστια ροή προσφύγων που εγκαταλείπουν την Τουρκία και εισέρχονται στην ΕΕ από ξηράς και θαλάσσης. Η Τουρκία είναι πρόθυμη να βοηθήσει για να σταματήσει η έξοδος αλλά η ΕΕ δεν μπορεί να αναμένει ότι θα το κάνει αν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις δεν της προσφέρουν αρκετά ανταλλάγματα, γράφει ο Σινάν Ουλγκέν, πρόεδρος του θινκ τανκ EDAM της Κωνσταντινούπολης.

Αντίθετα προς την Ευρώπη, η Τουρκία αποφάσισε να εφαρμόσει μια πολιτική ανοιχτών θυρών για τους πρόσφυγες από την αρχή της συριακής κρίσης το 2011. Το έκανε λόγω ανθρωπισμού και άστοχης αισιοδοξίας για την αδυναμία του καθεστώτος Άσαντ. Αλλά σήμερα οι πρόσφυγες στην Τουρκία πλησιάζουν τα δύο εκατομμύρια.

Η Τουρκία δεν μπορεί να είναι η λύση για την ανικανότητα της ΕΕ να δράσει συλλογικά για να αντιμετωπίσει την τεράστια αυτή ανθρωπιστική τραγωδία και να αναπτύξει πολιτικές για να κατανείμει το βάρος. Η Ευρώπη δεν μπορεί να ωφελείται χρησιμοποιώντας την Τουρκία ως ουδέτερη ζώνη ενώ η Άγκυρα θα επωμίζεται το τεράστιο οικονομικό και κοινωνικό κόστος της φιλοξενίας εκατομμυρίων Σύριων.

Την περασμένη εβδομάδα, ο γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ συναντήθηκε με τον ιταλό πρωθυπουργό Ματέο Ρέντσι και δήλωσαν ότι η Ευρώπη πρέπει να συνεργαστεί με την Τουρκία προκειμένου οι πρόσφυγες να παραμείνουν εκεί, να βρουν δουλειά και να περιμένουν να βελτιωθεί η κατάσταση στη Συρία. Πρόκειται περί φαντασίωσης. Οι ευρωπαίοι ηγέτες πρέπει να εγκαταλείψουν αμέσως τέτοιες σκέψεις αν επιθυμούν να συνεργαστούν με την Τουρκία.

Η Τουρκία δεν μπορεί να λειτουργεί για πάντα σαν τον πορτιέρη της Ευρώπης. Πρέπει να αλλάξει η προσέγγιση της Ευρώπης προς την προσφυγική κρίση αλλά και προς την ενδεχόμενη ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ.

Η απάντηση της τουρκικής κυβέρνησης στην προσφυγική κρίση _ και η προθυμία της να απορροφήσει εκατομμύρια πρόσφυγες _ απέδειξαν ότι η Τουρκία είναι πολύτιμη για την Ευρώπη. Η πικρία όμως λόγω της παγωμένης ευρωπαϊκής πορείας της Τουρκίας παραμένει εμπόδιο στη συνεργασία. Όσο η Τουρκία δεν πιστεύει ότι μια μέρα θα μπορέσει να αποτελέσει μέρος της ευρωπαϊκής οικογένειας, η συνεργασία ανάμεσα στην Άγκυρα και τις Βρυξέλλες θα παραμένει ρηχή και ευάλωτη στις πολιτικές εναλλαγές. Το μπαλάκι βρίσκεται πλέον στο γήπεδο της Ευρώπης. Οι ευρωπαίοι ηγέτες πρέπει να αποφασίσουν αν επιθυμούν να άρουν σταδιακά τα εμπόδια προς την ενδεχόμενη ένταξη της Τουρκίας.

Καθώς ο Ερντογάν πηγαίνει στις Βρυξέλλες, το μεγάλο ερώτημα είναι αν οι Τούρκοι θα μπορέσουν σύντομα να ταξιδεύουν χωρίς βίζα στην Ευρώπη. Αν και η διαδικασία άρσης της βίζας ξεκίνησε πριν από ένα χρόνο, είναι αμφίβολο αν οι ευρωπαίοι ηγέτες, παγιδευμένοι σε ένα κύμα ισλαμοφοβικού και αντιμεταναστευτικού αισθήματος, θα καταργήσουν τη βίζα για 75 εκατομμύρια Τούρκους.

Αλλά προτού αρνηθούν οι Ευρωπαίοι, πρέπει να σκεφθούν τι τους προσφέρει ήδη η Τουρκία. Για να πραγματοποιήσει η Ευρώπη το σχέδιό της για την μετεγκατάσταση περιορισμένου αριθμού προσφύγων, χρειάζεται απεγνωσμένα την Τουρκία προκειμένου να βελτιώσει την ασφάλεια των συνόρων της και να ανακόψει το κύμα προσφύγων. Το μοναδικό κίνητρο που εξασφαλίσει την συνεργασία της Τουρκίας είναι η κατάργηση της βίζας.

Για να το πούμε ωμά, οι ευρωπαίοι ηγέτες πρέπει να διαλέξουν ανάμεσα στο να επιτρέψουν στους τούρκους πολίτες να ταξιδεύουν ελεύθερα στην ΕΕ και να αντιμετωπίσουν το ενδεχόμενο εκατοντάδων χιλιάδων ακόμη προσφύγων να εισέλθουν στην ΕΕ μέσω Τουρκίας.