Με πρόσφατες δηλώσεις υπουργός της υπηρεσιακής κυβέρνησης και ένας τραπεζίτης ισχυρίσθηκαν ότι τα capital controls θα τελειώσουν με την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Η δηλώσεις αυτές προκαλούν απορία. Θυμίζουν δηλώσεις με το ίδιο ευχολόγιο για δήθεν άμεσο άνοιγμα των τραπεζών μετά το τελευταίο δημοψήφισμα. Με αυτόν τον τρόπο γίνεται η προσπάθεια να δημιουργηθούν εντυπώσεις ψεύτικης αισιοδοξίας, συνδέοντας δυο ανόμοια γεγονότα, που όμως για τον απλό άνθρωπο μπορεί να φαίνονται σχετικά.
Ας θέσουμε τα πράγματα στη θέση τους.
Η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και τα capital controls συνδέονται μόνο έμμεσα. Η ανακεφαλαιοποίηση είναι απαραίτητη, γιατί μετά το κλείσιμο των τραπεζών για τρεις εβδομάδες και την μεγάλη αύξηση των προβληματικών δάνειων (από 35% σε περίπου 50%, δηλαδή επί πλέον 30 δις ευρώ), οι τράπεζες έχουν πλέον θέμα κεφαλαιακής επάρκειας. Πρόβλημα που δεν είχαν πριν. Η ανακεφαλαιοποίηση είναι βεβαίως προϋπόθεση της άρσης των capital controls, καθώς χωρίς αυτή θα υπάρχει έλλειψη εμπιστοσύνης στο τραπεζικό σύστημα. Είναι αναγκαία συνθήκη, αλλά όχι ικανή.
Τα capital controls συνδέονται με την εμπιστοσύνη που έχει ο καταθέτης στην πορεία της χώρας και ιδιαίτερα στην πιθανότητα εξόδου της από το ευρώ. Και πριν από δύο χρόνια υπήρχε πρόβλημα κεφαλαίων στις τράπεζες που λύθηκε με ανακεφαλαιοποίηση, αλλά δεν τέθηκε θέμα capital controls, γιατί η εκροή καταθέσεων σταμάτησε μόλις έφυγε ο κίνδυνος χρεοκοπίας και Grexit.
Σήμερα, η πιθανότητα εξόδου από το ευρώ που επανήλθε το τελευταίο εννεάμηνο, δυστυχώς δεν έχει εξαφανιστεί παρά την υπογραφή του 3ου Μνημονίου. Τουναντίον συνεχείς δηλώσεις περί κακού μνημονίου, εξαναγκασμού κλπ., καθώς και η εκφρασμένη διάθεση από υπουργούς, ενάντια σε μεταρρυθμίσεις και ιδιωτικοποιήσεις, δημιουργούν την αίσθηση πολίτικης αβεβαιότητας και αρνητικής εφαρμογής του μνημονίου, που έχει ως αποτέλεσμα το φόβο για διατήρηση της αστάθειας και της ύφεσης, άρα και της πιθανότητας Grexit. Την πιθανότητα αυτή οι ξένοι επενδυτές την προσδιορίζουν μεταξύ 35-50%, γεγονός που τους ωθεί σε επενδυτική αποχή, άρα επιτείνει την ύφεση και τον φαύλο κύκλο της οικονομικής δυσπραγίας.
Συνεπώς, τα capital controls ήρθαν για να μείνουν για αρκετό χρονικό διάστημα, όσο διατηρείται η οικονομική αστάθεια και ο φόβος του Grexit. Ας προσπαθήσουμε να φαντασθούμε τι θα γινόταν μέσα στις τράπεζες αν γινόταν ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών σήμερα και άρση των Capital controls. Μόνο μια κυβέρνηση με μακρύ ορίζοντα και μεταρρυθμιστική αποφασιστικότητα θα ξορκίσει τον κίνδυνο του Grexit και θα μπορέσει να επιταχύνει την άρση τους.
Ο κ. Δημήτρης Σαντιξής, είναι τραπεζίτης, σύμβουλος διεθνών funds
