Ο Ζυλιέν είναι 20 χρόνων, η φωνή του όμως ακούγεται κάπως πιο παιδική. Μπορεί να είναι η ελαφρώς ένρινη προφορά του, τα σπαστά ελληνικά του, η συστολή του όταν μιλάει στο τηλέφωνο. Πριν από μία εβδομάδα ήταν χαρούμενος, ορεξάτος, πρέπει να ένιωθε πολύ καλά για τον εαυτό του. Και γιατί όχι;
Στο κάτω κάτω, είναι ο άνθρωπος που έφυγε από την Αφρική τον Νοέμβριο του 2011, χωρίς να ξέρει ελληνικά ασφαλώς, και λίγα χρόνια μετά ήταν ο πρώτος εισακτέος στο ΤΕΙ Ηλεκτρολόγων Μηχανικών Πειραιά με 18.500 μόρια. Είναι το παιδί που έμεινε για τρεις μήνες στα κρατητήρια του Eβρου και στη συνέχεια περιπλανήθηκε στο κέντρο της Αθήνας, ώσπου τον Οκτώβριο του 2012, με εισαγγελική παραγγελία, φιλοξενήθηκε στο Κέντρο Προστασίας Ανηλίκων Προσφύγων στην Κόνιτσα. Είναι η επιτομή της «καλής είδησης», ένας άνθρωπος που έμαθε ελληνικά μέσα σε λίγους μήνες, ένα παιδί που με τη βοήθεια κάποιων εξαιρετικών νευρώνων στον εγκέφαλό του κατάφερε να αριστεύσει στις τελευταίες πανελλαδικές εξετάσεις.
Πριν από λίγες ημέρες η φωνή του είχε αλλάξει. Ηταν το ίδιο ντροπαλή, αλλά και κάπως πιο φοβισμένη, ίσως και εκνευρισμένη. Την πρώτη φορά που επικοινώνησα μαζί του για μια κουβέντα που θα ταίριαζε με το σημερινό τεύχος εκπαίδευσης του ΒΗΜΑgazino, ήταν ορεξάτος, είχε κανονιστεί και το ραντεβού. Λίγες ημέρες μετά, όλα είχαν αλλάξει. «Με βρίζουν αρκετά, έχω διαβάσει πολύ άσχημα πράγματα στο Internet. Μιλήσαμε με τη δικηγόρο (σ.σ.: του Κέντρου Προστασίας) και αποφάσισα πως δεν θέλω να μιλήσω άλλο. Δεν θέλω να με βρίζουν».
Ας δούμε λίγο το βρίσιμο. Η ορθογραφία έχει διατηρηθεί: «Γεμίσαμε μορφωμενους εγκληματίες σε αυτόν τον τόπο. Οραια παιδιά φτιάξατε. Εχουμε τους περισσότερους φυλακισμένους στον κόσμο με δίπλωμα πανεπιστημίων». «Είναι Ελληνας αυτός; Δεν μπορεί όποιος μπαίνει στη χώρα να γίνετε και Ελληνας». «Στην Λαμία ένα παιδί συγκέντρωσε περισσότερα μόρια, γιατί δεν γράφετε γι’ αυτόν;». Αυτά είναι κάποια από τα πρώτα σχόλια που έχουν εμφανιστεί κάτω από κάθε κείμενο που αφορούσε τον Ζυλιέν στο ελληνικό Internet. Υπάρχουν και χειρότερα. Και γιατί όχι; Τα σχόλια στο Internet είναι το μέρος που ο πολιτισμός πάει να πεθάνει.
Δεν χρειάζεται να είμαστε σεμνότυφοι, ούτε να πέφτουμε διαρκώς από τα σύννεφα. Ο καθένας έχει το δικαίωμά του στα σχόλια, ο καθένας μπορεί να ξεσπάσει για την προβληματική ζωή του, γράφοντας ανώνυμα, ανορθόγραφα, προσβλητικά πράγματα για ανθρώπους που έχουν καταφέρει κάτι. Δεν μπορούμε να τους σταματήσουμε, αν ήμασταν σε ένα πραγματικό –και όχι ψηφιακό –καφενείο θα ήταν εκείνοι οι ενοχλητικοί τύποι που τα ξέρουν όλα και φωνάζουν πιο δυνατά τις ανοησίες τους μέχρι να λιποθυμήσουν από τη ρετσίνα.
Μπορούμε, όμως, να τους παρατηρήσουμε. Ο χρόνος αποδόμησης πλέον έχει φτάσει στα ελάχιστα δευτερόλεπτα. Ο όχλος μπορεί να διαλύσει καθετί θετικό, να γκρεμίσει οτιδήποτε ξεχωρίζει, να ματώσει κάθε παλιά πληγή, απλώς επειδή μπορεί. Η εξέλιξη των επερχόμενων εκλογών, όπου ο χαβαλές του Βασίλη Λεβέντη, η brutal μαγκιά του
Βαγγέλη Μεϊμαράκη και η σαρωτική προσωπικότητα της Ζωής Κωνσταντοπούλου είναι διαρκές θέμα σάτιρας αλλά και αποδοχής, είναι ένα δείγμα. Ενώ όλοι γκρινιάζουν πως «πλέον δεν υπάρχουν μεγάλοι ηγέτες», έχει σκεφτεί κανείς πώς θα αντιδρούσε το Ιnternet σε συμπεριφορές μεγάλων ηγετών του παρελθόντος (π.χ. Δήμητρα Λιάνη…) αν υπήρχε Facebook το 1989;
Για να είμαστε δίκαιοι, το ζήτημα δεν είναι ελληνικό, είναι παγκόσμιο. Η τάση «Don’t read the comments» (Μη διαβάζετε τα σχόλια) είναι αυξανόμενη, και το Χόλιγουντ, που ξέρει πολύ καλά να ενσωματώνει και την αρνητική κουλτούρα, βάζει τους σταρ του να διαβάζουν οι ίδιοι τα αρνητικά σχόλια εις βάρος τους, ακυρώνοντάς τα με έναν υπέροχο τρόπο.
Και η αλήθεια είναι πως, αν δεν υπήρχε το Internet, κανείς δεν θα μπορούσε να σταθεί μπροστά σε έναν 20χρονο αριστούχο από την Αφρική και να του πει κατάμουτρα «Είσαι μορφωμένος εγκληματίας». Από την άλλη, όμως, αυτό θα ήταν εκείνο που σκεφτόταν. Και στο τέλος, αυτό είναι το μόνο που μετράει.


* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 6 Σεπτεμβρίου 2015

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ