Οι συνομήλικοί μου, που με τον έναν ή τον άλλον τρόπο είχαν συνδεθεί με αυτό που ονομάστηκε Δημοκρατική Παράταξη ή Κεντροαριστερά, πέρασαν ένα μεγάλο μέρος της ζωής τους υπό την επήρεια του συνθήματος «Εξω οι βάσεις του θανάτου». Η αναφορά ήταν προφανής. Αμερικανοί, κυρίως αξιωματικοί και υπαξιωματικοί, 60.000 περίπου σε όλη την Ελλάδα, πάνω από 100.000 αν υπολογίζαμε και τα μέλη των οικογενειών τους, ήταν εγκατεστημένοι στη Σούδα, έξω από τα Χανιά, σε ένα τμήμα του αεροδρομίου του Ελληνικού, στην παραλία της Νέας Μάκρης, στην Ελευσίνα, όπου υπήρχε σκαμμένος στις πλευρές της Πάρνηθας και χώρος αποθήκευσης πυρηνικών κεφαλών και σε άλλα μέρη της Ελλάδας.
Τα συστήματα προπαγάνδας, τηλεπικοινωνιών και διαχείρισης υπερσύγχρονων μέσων αποτροπής, πυρηνικών και συμβατικών, ήταν απόλυτα ενταγμένα στο κλίμα του Ψυχρού Πολέμου και επομένως ήταν λογικό, με βάση τη λογική μας εκείνης της εποχής, να θεωρούμε αμυντική κάθε κίνηση του σοβιετικού στρατοπέδου και επιθετική κάθε αντίθετη κίνηση του ΝΑΤΟ και της Αμερικής. Ιδιαίτερα μετά τον θάνατο του Στάλιν και την επικράτηση του γραφικού και χαρωπού ουκρανού χαχόλου Νικίτα Χρουστσόφ η φιλία και η συμπαράσταση προς τη Σοβιετική Ενωση και την εξωτερική της πολιτική ήταν δεδομένη για έναν προοδευτικό νέο. Τότε είχα εκλεγεί αντιπρόεδρος του Ελληνοσοβιετικού Συνδέσμου με πρόεδρο τον μακαρίτη Βαγγέλη Γιαννόπουλο και πρόεδρος του Ελληνοκουβανικού με γενικό γραμματέα και κινητήρια δύναμη τον επίσης μακαρίτη Ανδρέα Λεντάκη. Τα χρόνια πέρασαν. Η τελευταία αξιοποίηση των αντιαμερικανικών αισθημάτων του λαού μας έγινε όταν το ΠαΣοΚ κέρδισε θριαμβευτικά τις εκλογές του 1981 και δεν θα ξεχάσω ποτέ το ατέλειωτο ποτάμι που πανηγύριζε μεταξύ Ομόνοιας και Συντάγματος με δύο βασικά συνθήματα. Αυτό που προαναφέραμε για τις βάσεις και το άλλο πασίγνωστο: «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ, το ίδιο συνδικάτο».
Για τις βάσεις υπήρχε και ειδική προσπάθεια με διαπραγματεύσεις που διεξήγαγε με πλήρη πρωτοβουλία ο βετεράνος της πολιτικής και της δημοσιογραφίας Γιάννης Καψής, στενός φίλος του Ανδρέα Παπανδρέου και μέγας γνώστης της γλώσσας και της νοοτροπίας των Αμερικανών. Παράλληλα όμως και με ρυθμούς που καμιά φορά δυσκολευόμαστε να παρακολουθήσουμε άλλαζαν τα δεδομένα. Νέες τεχνολογίες, νέες ισορροπίες προετοίμαζαν σιγά-σιγά, πολλές φορές χωρίς να είναι ορατές με γυμνό μάτι, τις προϋποθέσεις της κατάρρευσης του κομμουνιστικού συστήματος παντού στην Ανατολική Ευρώπη και τελικά και στην ίδια τη Σοβιετική Ενωση. Η μία μετά την άλλη, οι αμερικανικές βάσεις μείωναν το προσωπικό τους και αντίστοιχα τους προϋπολογισμούς τους, είχαν λιγότερη σημασία για τις τοπικές κοινωνίες, άδειαζαν τους χώρους αποθήκευσης από τα πιο προηγμένα όπλα, που δεν ήταν πια τόσο ανάγκη να βρίσκονται τόσο κοντά στο «σιδηρούν παραπέτασμα», το οποίο εξάλλου είχε σιγά-σιγά καταρρεύσει.
Ηρθε λοιπόν μια μέρα που ακόμη και ο πιο επίμονος μαχητής ήταν υποχρεωμένος να αντιληφθεί ότι οι βάσεις δεν υπήρχαν πια και ότι αυτοί που ασχολούνταν με τα κατάλοιπα μιας τέτοιας δυτικής δραστηριότητας ήταν πολύ διαφορετικοί από τους αγέρωχους πεζοναύτες του παρελθόντος. Γι’ αυτό με μεγάλη έκπληξη και κάποιον κρυφό ενθουσιασμό διάβασα προχθές στην «Καθημερινή» (27.8.2015) την ακόλουθη είδηση: «Κατάρρευση των βάσεων. Ρεκόρ χαμηλού βαθμού εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση καταγράφηκε φέτος. Υποψήφιος εισήχθη με 1,13 στο Τμήμα Διοίκησης Οικονομίας και Επικοινωνίας Πολιτιστικών και Τουριστικών Μονάδων (sic) των ΤΕΙ στην Αμφισσα αποκαλύπτοντας την υποβάθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος και του συστήματος πρόσβασης στα ΑΕΙ».
Δεν αλλάζουν λοιπόν οι στόχοι της Αριστεράς. Απλώς προσαρμόζονται. Κάποτε η βάση για να μη μείνεις στην ίδια τάξη ή για να εισαχθείς στην τριτοβάθμια εκπαίδευση ήταν 10 στα 20 ή 5 στα δέκα. Τώρα με λευκή κόλλα, γιατί αυτό περίπου φαντάζομαι περιγράφει η είδηση που σας ανέφερα, μπορείς να ξεκινήσεις τις σπουδές σου στην Αμφισσα. Ο Απόλλων μόνο μπορεί να καταλάβει με ποιο αντικείμενο θα ασχοληθείς! Οπως και να ‘ναι, μετά από μερικά χρόνια φραπεδιάς και ταβλιού στις τοπικές καφετέριες, αν έχεις το κατάλληλο κομματικό «κονέ» και την τύχη να πέσεις πάνω σε κανέναν Προκόπη Παυλόπουλο, μπορεί να γίνεις μόνιμος δημόσιος υπάλληλος μαζί με εκατοντάδες χιλιάδες άλλους.
Κάτω λοιπόν οι βάσεις και οι κοινωνικές διακρίσεις. Ζήτω οι «χρήσιμοι» δημόσιοι υπάλληλοι που ψηφίζουν σύσσωμοι τα παλικάρια της εθνικής και κοινωνικής αξιοπρέπειας. Ξέρετε, δηλαδή, ποιους. Αυτά τα παλικάρια που δεν πονάνε ποτέ.
Ο κ. Θεόδωρος Πάγκαλος είναι πρώην υπουργός.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
