Το κούρδισμα της οικονομίας

Η κουβέντα έγινε λίγο καιρό πριν. Αν δεν σας μοιάζει λογική, είναι επειδή δεν είναι. «Για να καταλάβετε τις παθογένειες της ΕΡΤ», είπε ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΡΤ Λάμπης Ταγματάρχης, στη Ζωή Κωνσταντοπούλου, «κάποια στιγμή έπρεπε η Συμφωνική Ορχήστρα να κουρδίσει το πιάνο και δεν μπορούσα να πληρώσω με μπλοκάκι έναν χορδιστή πιάνων. Επρεπε να προσλάβουμε κάποιον για έναν χρόνο, για να κουρδίζει ένα πιάνο κάθε πέντε μήνες». Απάντηση Ζωής Κωνσταντοπούλου, σύμφωνα με τα πρακτικά: «Δεν είναι αμελητέα η συμβολή εκείνου ο οποίος κάνει αυτή τη δουλειά. Είναι σοβαρή δουλειά. Οταν υπάρχουν τα Μουσικά Σύνολα, μάλλον πρέπει να προσλάβεις έναν χορδιστή πιάνου έστω και για μία φορά το πεντάμηνο».

Ενα πιάνο, ένας χορδιστής, μια πρόσληψη, ένας παραλογισμός. Θα είχε ενδιαφέρον αν ήταν ένα κωμικό σκετς. Ισως θα μπορούσαμε να το ανεχθούμε ως μια αντιπαράθεση συμβολισμών. Σαν κανονική κουβέντα σε μια χώρα που κοιτάζει τον γκρεμό όμως, όχι, δεν είναι ανεκτή, ακόμη και αν εντάσσεται σε αυτό που συμβαίνει σε κάθε βαθιά κρίση: στον κοινωνικό αυτοματισμό, στον κανιβαλισμό επαγγελματικών ομάδων, στο παλιό «διαίρει και βασίλευε» που θεριεύει όσο τελειώνουν τα λεφτά.

Μας κάνει παρέα εδώ και χρόνια. Στις αρχές της κρίσης, οι ενοχικές προηγούμενες κυβερνήσεις, όλες αυτές που είχαν προσλάβει κομματικούς στρατούς, είχαν λεηλατήσει και κατασπαταλήσει το Δημόσιο, είχαν ξεκινήσει δειλά το αφήγημα «Για όλα φταίνε οι δημόσιοι υπάλληλοι». Είναι το αφήγημα που οδήγησε στην παράλογη διαμάχη μιας κυβέρνησης με τις καθαρίστριες και στο εγκληματικό κλείσιμο της ΕΡΤ από τον Αντώνη Σαμαρά. Την ίδια στιγμή, η σε μεγάλο βαθμό κρατικοδίαιτη ιδιωτική οικονομία της Ελλάδας κατέρρεε από τους φόρους: την περίοδο 2009-2014 ο μέσος όρος της μείωσης του μισθού στον δημόσιο τομέα ήταν 8%, ενώ στον ιδιωτικό έφτασε το 19%.

Εδώ και λίγο καιρό, ειδικά μετά το εξάμηνο πάγωμα της αγοράς, η κουβέντα έχει γυρίσει. Το Δημόσιο θωρακίζεται, θεριεύει, αμύνεται επιτιθέμενο, αλλά ο ιδιωτικός τομέας μοιάζει με κάτι που η κυβέρνηση (τουλάχιστον στην προηγούμενη μορφή της…) έμοιαζε να απεχθάνεται, να μισεί ή απλώς να θυσιάζει στον βωμό της ιερής διαπραγμάτευσης.

Την προηγούμενη εβδομάδα, όταν σε ένα τηλεοπτικό πάνελ επισημάνθηκε πως πολλές επιχειρήσεις ετοιμάζονται να φύγουν από την Ελλάδα για να αποφύγουν την παράλογη φορολόγηση, ο κ. Φίλης μίλησε για «αντιπατριωτισμό», αγνοώντας (ή ξεχνώντας βολικά) τους νόμους της αγοράς. Τις προάλλες, ο κ. Βούτσης διαβεβαίωσε πως «δεν θα απολυθεί κανείς δημόσιος υπάλληλος και οι μισθοί θα καταβληθούν κανονικά», ξεχνώντας να κάνει μια δήλωση συμπάθειας, έστω μια κούφια υπόσχεση στους ιδιωτικούς υπαλλήλους –σε όσους έχουν απομείνει –που έρχονται ήδη αντιμέτωποι με μειώσεις, απολύσεις ή εγκλωβισμό σε μια εταιρεία που δεν μπορεί να τους πληρώσει.

Μια απαραίτητη διευκρίνιση: κανείς δεν θέλει άλλες απολύσεις σε μια τόσο βυθισμένη οικονομία. Κανείς (σοβαρός άνθρωπος) δεν θεωρεί πως το σύνολο των δημοσίων υπαλλήλων είναι κρατικοδίαιτοι κηφήνες. Ανάμεσά τους είναι γιατροί, νοσοκόμοι, δάσκαλοι, φιλότιμοι γραφειοκράτες, επιστήμονες και ακαδημαϊκοί, άνθρωποι που είναι απαραίτητοι, άνθρωποι που υπερασπίζονται με τη δουλειά τους τα κοινωνικά αγαθά της Υγείας, της εκπαίδευσης. Ολα αυτά που πρέπει να παραμείνουν (και) δημόσια.

Μόνο που ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ξεχάσει συνειδητά. Εχει ξεχάσει πως δεν τον εξέλεξαν μόνο οι δημόσιοι υπάλληλοι. Τον εξέλεξαν και μέχρι πρότινος ικανοποιητικά αμειβόμενοι ιδιωτικοί υπάλληλοι που είχαν ενοχληθεί από την ακροδεξιά ροπή της προηγούμενης κυβέρνησης. Τον εξέλεξαν οι απροστάτευτοι και χαμηλά αμειβόμενοι υπάλληλοι σε επιχειρήσεις που εξακολουθούν να συμπιέζουν το κόστος –τώρα και με έξτρα δικαιολογία. Τον εξέλεξαν ελεύθεροι επαγγελματίες για τους οποίους δεν υπάρχει ούτε μία δήλωση συμπάθειας, μόνο εντολή για 100% προκαταβολή φόρου.

Δεν είναι θέμα κοινωνικού κανιβαλισμού. Είναι πλέον θέμα επιβίωσης. Το δημόσιο εναντίον ιδιωτικού ήταν ένα παιχνίδι που είχε μόνο χαμένους. Ας ξεκινήσουμε να εξετάζουμε τα 231.000 περιστατικά διαφθοράς που εμφανίστηκαν στον δημόσιο τομέα μόνο το 2014 (ετήσια έκθεση του Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης), εξετάζοντας παράλληλα και την ιδιωτική διαφθορά που εντείνεται σε καιρούς συμπιεσμένου κόστους και ας αφήσουμε για λίγο τον χορδιστή ελεύθερο να ασχολείται με το πιάνο του.

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 26 Ιουλίου 2015