Προ ημερών βρέθηκα μεταξύ διασταυρούμενων πυρών. Δύο αγαπημένες μου φίλες ήταν στα πρόθυρα της άναρχης χρεοκοπίας στις σχέσεις τους. Η μία πυρ και μανία που η άλλη επέμενε να της στέλνει άρθρα επιφανών αριστερών οικονομολόγων. Η άλλη απορημένη που η πρώτη δεν καταλάβαινε το παλιρροϊκό κύμα δημοκρατίας που σαρώνει την Ευρώπη. Μιλώντας τηλεφωνικά με την καθεμία ξεχωριστά, το διαισθάνθηκα αμέσως. Το πράγμα σιγόβραζε. Ανέλαβα για λίγο χρέη πυροσβέστη, αλλά η συνεισφορά μου ήταν, ευτυχώς, αμελητέα. Οι δυο τους αντελήφθησαν από μόνες τους τη συμπτωματολογία και αποσοβήθηκε η ολοσχερής καταστροφή μιας δοκιμασμένης φιλίας ετών.
Η μοιραία ρήξη δεν επήλθε τελικά (τουλάχιστον όχι ακόμη) με την Ευρωζώνη. Ομως η πολυδιασπασμένη κοινωνικά, πολιτικά, ηθικά Ελλάδα βίωσε –και εξακολουθεί να βιώνει –μικρές καθημερινές ρήξεις στο αληθινά μαλακό υπογάστριό της: τις ανθρώπινες σχέσεις (φιλικές, προσωπικές, επαγγελματικές κ.ο.κ.). Ως είθισται, η χολή εκτοξεύθηκε ως πίδακας ζεματιστού νερού πρωτίστως μέσα από τα social media. Προσωπικώς δεν είμαι ένθερμη φαν τους και έτσι δεν είχα (ακόμη) την τύχη να χαρακτηριστώ ούτε «αριστερή του χαβιαριού» και «σταλινοφασίστρια», ούτε «δουλάκι του Σόιμπλε» και «βολεμένη». Ομως βλέπω γύρω μου τις διαγραφές και τα μπλοκαρίσματα να πέφτουν βροχή. Οπως ήταν αναμενόμενο, το εμφυλιοπολεμικό ρήγμα ανάμεσα στους σκληροπυρηνικούς Οχιδες και τους «βαμμένους» Ναινέδες γιγαντώθηκε τις ημέρες προ του δημοψηφίσματος, με τις απειλές όμως να εκτοξεύονται κατά ριπάς πολλές ημέρες μετά: «Σε διαγράφω διά παντός», «Κάντε την με ελαφρά πηδηματάκια από το προφίλ και τη ζωή μου» και τα συναφή. Τα δε πιο κραυγαλέα «ξεφωνήματα» καταλήγουν στο Inbox. Μια 35χρονη γνωστή μου έλαβε ένα σχεδόν μαφιόζικης τεχνοτροπίας προσωπικό μήνυμα στο Facebook από μια συμμαθήτριά της στο Δημοτικό. Είχαν να επικοινωνήσουν χρόνια, αλλά η συμμαθήτρια είχε δει αναρτήσεις πολιτικών άρθρων από την αντίπερα όχθη και ανέλαβε τον passive-aggresive σωφρονισμό: «Διδαχθήκαμε Ιστορία στα διπλανά θρανία… Κρίμα, δεν περίμενα τέτοια πράγματα από σένα…». Ενας φίλος, πάλι, ο οποίος αποκλήθηκε «φοβισμένο ανθρωπάκι» από έναν «κολλητό», ακόμη μετανιώνει που κράτησε την ψυχραιμία του και δεν έγινε Κούγκι.
Αλλά και πλείστα ζευγάρια είδαν τη σχέση τους να δοκιμάζεται μεσούσης αυτής της πρωτοφανούς «οικονομικής σαπουνόπερας» (όπως τη χαρακτήρισε προ ημερών στους «Financial Times» ο πρώην υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Λόρενς Σάμερς). Στο δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου πολλά «Ναι» και «Οχι» βρέθηκαν κάτω από την ίδια, στα πρόθυρα της κατάρρευσης, στέγη, στο ίδιο (αποστραγγισμένο από την παραμικρή υπόνοια λίμπιντο) διπλό κρεβάτι. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι εν οίκω αψιμαχίες δεν είναι πάντα «καθαρές» καθότι η συσσωρευμένη ένταση διοχετεύεται συχνά σε αχαρτογράφητα νερά: «Αυτές τις μέρες, ακόμη και αν τον ρωτήσω «Να βάλω το αλάτι στο ντουλάπι;», τσακωνόμαστε» μου έλεγε προ ημερών μια οδοντίατρος. Πάλι καλά δηλαδή που είναι καλοκαίρι γιατί τα περί «χρεοδουλοπαροικίας» και «αριστερών του χαβιαριού» θα είχαν μεταφερθεί αυτούσια σε τάξεις και αυλές, με το ενδοσχολικό «bullying» να διευρύνει την (ήδη ευρεία) γκάμα του.

Το ήδη τεταμένο κλίμα αναρριπίζει από τη μία πλευρά η εκκωφαντική χλεύη για τους «ευρώδουλους» που έσπευδαν να βγάλουν διαβατήρια για τα παιδιά τους ή έτρεχαν σε φαρμακεία, κοσμηματοπωλεία, πρατήρια βενζίνης, καταστήματα της Αpple και σουπερμάρκετ σαν να προετοιμάζονταν για τον πυρηνικό όλεθρο («Πάρε μπάρες δημητριακών, μπορείς να τρως μία πρωί, μεσημέρι, βράδυ»). Και από την άλλη πλευρά, οι αποκαθηλώσεις των «δραχμικών», οι κανιβαλικές ανταποκρίσεις από την Αίγινα, τα «ο ήρωάς σου σε πρόδωσε» κ.ο.κ. Οι ρήξεις είναι μικρές, αλλά τόσο διαβρωτικές, που μπορεί να γίνουν μη αναστρέψιμες. Πολύτιμες προσωπικές σχέσεις παραδίδονται σε μια χυδαία οχλοκρατία που λιθοβολεί όποιον έχει αντίθετη άποψη. Νομίζω ότι εδώ αρμόζει ένα «τσιτάτο» του βρετανού συγγραφέα Τέρι Πράτσετ: «Το ΙQ του όχλου ισούται με το IQ του πιο ηλίθιου που βρίσκεται μέσα σε αυτόν διαιρεμένο διά του πλήθους».

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 19 Ιουλίου 2015

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ