Ευτυχώς συμβαίνει ό,τι και στο Δημοψήφισμα του 1974. Είναι κυρίως ο κόσμος, ατομικά και μέσα από τις κοινωνικές εκπροσωπήσεις του, που πήρε στην πλάτη του τη σωτηρία της χώρας. Λες και ενεργοποιήθηκε το λαϊκό αισθητήριο της εθνικής διάσωσης απέναντι στον αριστεροδεξιό τυχοδιωκτισμό. Άνθρωποι της εργασίας, άνθρωποι δημιουργικοί και πρωτοποριακοί σε ό,τι κάνουν και λένε, οργάνωσαν πρώτα την αντίσταση και μετά την ειρηνική επίθεση απέναντι στις βαθύτατα διχαστικές και αντιδημοκρατικές μεθοδεύσεις των κυβερνώντων.

Αυτή είναι και η ελπίδα για την πραγματική επάνοδο της πολιτικής μετά από χρόνια όπου μια απλή διαχείριση ονομαζόταν καταχρηστικά «πολιτική».

Όμως αυτή η προσπάθεια του κόσμου, της κοινωνίας των πολιτών, αδικείται από κάποιους που έσπευσαν να αναζητήσουν μια γρήγορη «δικαίωση» μέσα από τις καταστροφικές επιλογές του Αλέξη Τσίπρα και της ομάδας του. Η υπεράσπιση του ΝΑΙ δεν μπορεί να γίνει με αναξιόπιστη πολιτική εκπροσώπηση. Το ΝΑΙ δεν συμβολίζει απλώς την τόσο απαραίτητη επιλογή της χώρας για συμμετοχή στην Ευρώπη και στο κοινό νόμισμα. Εμπεριέχει, κυρίως, την υπόσχεση για τις μεγάλες μεταρρυθμίσεις και τις διαρθρωτικές αλλαγές που -μόνον αυτές- μπορούν να οδηγήσουν την Ελλάδα στην έξοδο από την κρίση και ξανά στον πυρήνα της Ευρώπης. Αλλαγές που δεν έγιναν πριν και που φυσικά είναι απολύτως ασύμβατες με τις αντιλήψεις και τις πρακτικές του σημερινού τερατώδους κυβερνητικού μορφώματος.

Το ΝΑΙ δεν μπορεί να είναι κολυμβήθρα του Σιλωάμ για εκείνους που δεν τόλμησαν όταν έπρεπε. Είναι πηγή αυτογνωσίας για το πραγματικό πρόβλημα της χρεοκοπημένης χώρας μας, τις αληθινές ανάγκες της και ένα σχέδιο που μπορεί να συνδεθεί με το Ευρωπαϊκό σχέδιο ανόρθωσης της Ελλάδας. Με άλλα λόγια, ένα σχέδιο για διαφανές πολιτικό σύστημα και κράτος, για παραγωγή και εργασία, και κοινωνικό κράτος. Το ΝΑΙ δεν μπορεί να είναι επιλογή φόβου για την απώλεια κεκτημένων, αλλά κατανόηση και αποδοχή της εθνικής ανάγκης για τη συμμετοχή μας σε μια από τις πιο ισχυρές και δημοκρατικές ομάδες του κόσμου. Εκεί όπου, απαλλαγμένοι από τις Βαλκανικές μας φοβίες, μπορούμε να διαπρέψουμε, αίροντας όλα τα εμπόδια του συντεχνιασμού και αφήνοντας τους δημιουργικούς και πρωτοπόρους να πετύχουν και να τραβήξουν μαζί τους τούς πολλούς άλλους από τη σημερινή τους δυστυχία.

Όμως σ’ αυτές τις λίγες μέρες που έχουμε στη διάθεσή μας ν’ αποφασίσουμε, το ΝΑΙ αποκτά και μια άλλη διάσταση που πιστεύαμε ότι είχαμε αφήσει πίσω μας οριστικά. Στα σαράντα χρόνια της μεταπολίτευσης θεωρούσαμε ότι, ανεξάρτητα από αδυναμίες και ελλείψεις, είχαμε κατακτήσει μια υψηλή ποιότητα Δημοκρατίας. Δυστυχώς, τα φαινόμενα αυταρχισμού που συνοδεύονται από διχαστικές συμπεριφορές στην κορυφή της κυβερνητικής πυραμίδας δημιουργούν εύλογες ανησυχίες για το δημοκρατικό τους φρόνημα. Ο πρόδηλα αντισυνταγματικός τρόπος προκήρυξης και διεξαγωγής του δημοψηφίσματος υπήρξε το αποκορύφωμα μιας βαθύτατης περιφρόνησης στους δημοκρατικούς κανόνες. Η μεταμεσονύκτια επιλογή στη θέση του Προέδρου του Αρείου Πάγου συνιστά προσβολή για τον κορυφαίο θεσμό του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Η δήλωση του Υπουργού Άμυνας, παρουσία του Πρωθυπουργού, ότι «ο Στρατός εγγυάται την εσωτερική ασφάλεια της χώρας», ακούστηκε και «εφαρμόστηκε» για τελευταία φορά την περίοδο της Δικτατορίας με τραγικά αποτελέσματα. Οι επιθέσεις απέναντι σε ανθρώπους του πνεύματος, της οικονομίας και των κοινωνικών οργανώσεων είναι συνεχείς και ανοίκειες. Οι απειλές, οι βρισιές και οι συκοφαντίες απέναντι σε όσους έχουν διαφορετική άποψη δεν έχουν σταματημό. Μοιάζει να δικαιώνεται η φράση του Ιστορικού Γ. Δερτιλή ότι ο τέταρτος εμφύλιος δεν λέει να τελειώσει. Έτσι η υπεράσπιση του ΝΑΙ αποκτά καθολικά εθνικό περιεχόμενο: εξασφάλιση της Ελλάδας στην Ευρώπη και εξασφάλιση της Δημοκρατίας. Μόνον ένα ισχυρό αποτέλεσμα υπέρ του ΝΑΙ μπορεί να βάλει φρένο σε ακραίες ορέξεις και εμφυλιοπολεμικές συμπεριφορές. Να εξασφαλίσει γαλήνη και ηρεμία ώστε να υπάρξει το αναγκαίο περιβάλλον αυτογνωσίας και επανασύνδεσης με την Ευρώπη. Το βάρος πέφτει ξανά στον κόσμο που το ανέλαβε από την πρώτη στιγμή. Έστω κι αν αυτός ο κόσμος αισθάνεται ότι η υπόθεση αυτή αδικήθηκε από κάποιους υπερασπιστές του ΝΑΙ. Το μέλλον της χώρας και της Δημοκρατίας μας πρέπει να αρθεί πάνω από αυτούς.