Το αγελαδινό μοντέλο

Οι πολιτικές διαφέρουν, το οικονομικό μοντέλο είναι κοινό.

Ο ΣΥΡΙΖΑ υλοποιεί τη θεωρία των προκατόχων του υιοθετώντας το αποτελεσματικό αγελαδινό μοντέλο. Οχι, δεν υπάρχει οικονομολόγος ονόματι Αγελάδιος, υπάρχει όμως σε επίπεδο ιδεών η οδηγία «να αρμέγεις την αγελάδα ώσπου να ψοφήσει». Μιλάμε για τις ανίερες αγελάδες, τη μεσαία τάξη και τις υγιείς επιχειρήσεις, που θα σηκώσουν το φορολογικό βάρος της συμφωνίας με τους εταίρους.

Οσοι δηλώνουν εισοδήματα άνω των 30.000 ευρώ, όσες επιχειρήσεις κατάφεραν να σταθούν στα πόδια τους και να είναι επικερδείς, καθώς και οι αποσυνάγωγοι πισινοκτήτες (εκ της πισίνας, ουχί του πισινού) καλούνται να σώσουν την οικονομία. Για μία ακόμη φορά γλιτώνουν οι φοροκλέφτες, όσοι δηλαδή δηλώνουν πτωχοί και διαβιούν τζαμπαντάν σε βάρος των ανίερων αγελάδων.

Καταλαβαίνουμε τη βιασύνη, καταλαβαίνουμε την ανάγκη, όμως δεν δικαιολογούμε την επιλογή. Ο Αλέξης Τσίπρας συνεχίζει τα εισπρακτικά μέτρα, με κακό, με καλό ή καλύτερο τρόπο, αλλά δεν έχει κάνει το παραμικρό για τη μεταρρύθμιση, δεν έχει κάνει το παραμικρό για τη δίκαιη κατανομή του βάρους. Δεν ξέρουμε αν η μεταρρύθμιση θα επιβάλει συναλλαγές με κάρτα ή αν θα είναι διαρκείς και ανελέητοι οι έλεγχοι, δεν ξέρουμε αν θα υπάρξουν νέα κίνητρα ή αν θα προτιμηθούν οι αυστηρές ποινές. Διαπιστώνουμε όμως ότι η κυβέρνηση αποδέχεται την πραγματικότητα και τη συντηρεί.

Ποια είναι η πραγματικότητα; Να θυμηθούμε στοιχεία που δημοσιεύτηκαν εφέτος. Θα μεταφέρουμε τους αριθμούς χονδρικά, έτσι για την εικόνα.

Πέρυσι υπέβαλαν δήλωση περίπου 6 εκατομμύρια υπόχρεοι. Το 57% από αυτούς δηλώνει ετήσιο εισόδημα κάτω από 12.000 ευρώ. Σε αριθμούς είναι 3,4 εκατομμύρια νοικοκυριά. Πώς το βλέπετε; Είναι όλοι άνεργοι; Είναι όλοι σε ημιαπασχόληση; Είναι όλοι χαμηλόμισθοι; Μήπως, λέμε μήπως, σε αυτούς συγκαταλέγονται επαγγελματίες που δεν κόβουν ποτέ απόδειξη; Ξέρετε, από αυτούς που παίρνουν μαύρα χιλιάρικα, για την εγχείρηση, για τα παντζούρια, για το σοβάτισμα, για τις πιατέλες με τα ψάρια;

Περίπου 290.000 άτομα δηλώνουν εισόδημα «μηδέν». Δεν μπορούμε να είμαστε κακόπιστοι και καχύποπτοι, όμως για κάποιους το εισόδημα «μηδέν» είναι στην πραγματικότητα εισόδημα με μηδενικά. Αδήλωτα μηδενικά, δραστηριότητες που δεν φαίνονται: ιδιαίτερα μαθήματα, οικοτεχνίες και άλλες υπηρεσίες που δεν χρειάζονται απαραιτήτως έδρα, εν τούτοις εξασφαλίζουν τα προς το ζην, ίσως και το ευ ζην.

Δεν ξέρουμε ποιος θα είναι ο τρόπος, όμως είμαστε βέβαιοι ότι πρέπει να καταργηθεί η διαπραγμάτευση μεταξύ πολιτών «θα πληρώσεις με ή χωρίς απόδειξη;». Το κέρδος είναι διπλό: ο ένας γλιτώνει τον φόρο προστιθέμενης αξίας, ο άλλος γλιτώνει τη φορολόγηση του εισοδήματος και είναι όλοι ευχαριστημένοι εκείνη τη στιγμή. Η δυσαρέσκεια ξεκινά όταν έρχεται ο αληθινός λογαριασμός, το εκκαθαριστικό της Εφορίας, και μία μειονότητα, οι ανίερες αγελάδες, καλούνται να καλύψουν το κενό που προκύπτει από τέτοιες διαπραγματεύσεις.

Είναι προφανές ότι οι πολίτες δεν μπορούν να τσακώνονται μεταξύ τους για τις αποδείξεις και δεν θα τσακωθούν όσο υπάρχει περιθώριο κέρδους με μία μεταξύ τους συμφωνία. Στο διαταύτα: όσο υπάρχει φοροδιαφυγή, θα συνεχίζεται το άρμεγμα των ανίερων αγελάδων.

Θα επιχειρηματολογήσει εδώ κάποιος ότι επιμένουμε στη φορολόγηση του εισοδήματος και δεν μιλάμε για τη φορολόγηση των επιχειρηματικών κερδών. Η αλήθεια είναι ότι τα κρατικά έσοδα από το εισόδημα είναι περισσότερα από αυτά που προκύπτουν από τη φορολόγηση του εταιρικού πλούτου. Η νέα εισφορά στις υγιείς επιχειρήσεις θα τις ενθαρρύνει να εγκατασταθούν κάπου εδώ κοντά, σε γειτονικές ή μακρινές χώρες.

Αντιλαμβανόμαστε ότι η φορολογική μεταρρύθμιση πρέπει να λάβει υπ’ όψιν όλες τις παραμέτρους. Θα βοηθούσε επίσης η μελέτη της άποψης ότι η σμίκρυνση της φορολόγησης βοηθά την ανάπτυξη, αλλά, φευ, αυτό παραείναι φιλελεύθερο.

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 28 Ιουνίου 2015