«Τα γράμματα είναι από τις πιο ευγενικές ασκήσεις κι από τους πιο υψηλούς πόθους του ανθρώπου. Η παιδεία είναι ο κυβερνήτης του βίου. Κι επειδή οι αρχές αυτές είναι αληθινές, πρέπει να μην ξεχνούμε πως υπάρχει μια καλή παιδεία εκείνη που ελευθερώνει και βοηθά τον άνθρωπο να ολοκληρωθεί σύμφωνα με τον εαυτό του και μια κακή παιδεία εκείνη που διαστρέφει και αποστεγνώνει και είναι μια βιομηχανία που παράγει τους ψευτομορφωμένους και τους νεόπλουτους της μάθησης, που έχουν την ίδια κίβδηλη ευγένεια με τους νεόπλουτους του χρήματος».
Γιώργος Σεφέρης
Που βαδίζει η ελληνική παιδεία; Πόσο μπορεί να βασιστεί στο ανθρώπινο δυναμικό της η χώρα για να ανακάμψει; Γιατί κάθε χρόνο τα θέματα στις Πανελλαδικές εξετάσεις, σε Μαθηματικά, Φυσική, Βιολογία, Αρχαία γίνονται όλο και πιο απαιτητικά και απαιτούν δυνατούς λύτες; Και πόσο εύκολο είναι στον φτωχό μαθητή να ξεπεράσει τις συμπληγάδες αυτής της απόλυτης εξειδίκευσης χωρίς φροντιστηριακή βοήθεια, ώστε να συμμετέχει ισότιμα και με τις ίδιες πιθανότητες στη διαδικασία των πανελλαδικών εξετάσεων; Και εντέλει γιατί ένας στους δύο νέους της Ελλάδας και της Ισπανίας σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ ενώ κατέχει τέτοιο επίπεδο ακαδημαϊκής εκπαίδευσης είναι άνεργος;
Οι μαθητές των πρότυπων Πειραματικών σχολείων ξεκινούν από διαφορετική βάση, από τους υπόλοιπους; Σημαντικά ερωτήματα που τίθενται από τους υποψηφίους και τους γονείς κάθε χρόνο τέτοια περίοδο μεσούσης της δοκιμασίας των πανελλαδικών εξετάσεων…
Ωστόσο ενώ η χώρα παράγει τους περισσότερους ποσοστιαία ακαδημαϊκά μορφωμένους πολίτες, εντούτοις δεν κατάφερε αυτό το συγκριτικό της πλεονέκτημα σε σχέση με τους υπόλοιπους εταίρους στην ευρωζώνη, να το χρησιμοποιήσει με τρόπο τέτοιο ώστε να αποτελέσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για την παραγωγή εγχώριου πλούτου…
Επί της ουσίας η επένδυση στην παιδεία στη χώρα μας είναι η πιο δαπαναηρή στην Ευρώπη των 27 (για μία μέση οικογένεια με 2 παιδιά πάνω από 20 χιλιάδες ευρώ στα χρόνια της μαθητικής τους παιδείας στοιχίζουν φροντιστήρια μαζί με τις ξένες γλώσσες) με τη ελάχιστη δυνατή απόδοση, αφού η χώρα δεν έχει παραγωγικό μοντέλο για να την ενσωματώσει…
Η άποψη που ανέπτυξε ο υπουργός Παιδείας κ. Μπαλτάς ότι η αριστεία περίπου είναι όνειδος, όσο αιρετική κι αν ακούγεται, όσο και αν μας επιστρέφει στη δεκαετία του ’80 επί ημερών ΠΑΣΟΚ και Ανδρέα Παπανδρέου έχει τη βάση, ότι η χώρα δεν πάσχει από αρίστους, αλλά από την αδυναμία όλων αυτών να συνεργαστούν για το κοινό καλό αφού το «σπορ» να το μετατρέψουν από ατομικό σε ομαδικό…
Οι ψευτομορφωμένοι που αναφέρει ο νομπελίστας μας ποιητής στην αρχή και οι ημιμαθείς της απόλυτης εξειδίκευσης, αλλά με άγνοια σε βασικές αρχές της κοινωνικής παιδείας είναι όλοι εκείνοι που προέταξαν ως απόλυτο στόχο και σκοπό την ατομική διάκριση και αγνόησαν ότι το ζητούμενο στη χώρα είναι η ομαδική δουλειά και συνεργασία.
Βάζοντας στον απόλυτο ανταγωνισμό εφήβους, τους αποξένωσαν και τώρα που έχει την ανάγκη ηχώρα να τους βάλει να λειτουργήσουν ομαδικά, αδυνατούν να το πράξουν αφού στο dna τους από τα χρόνια ακόμη του δημοτικού τους ενσταλάξαμε την ατομική διάκριση έναντι της ομαδικής … Και τελικά απομακρύνοντάς τους από την παραγωγική διαδικασία τους ευνουχίσαμε αφού επιβιώνουν με το χαρτζιλίκι και τη σύνταξη του παπού
Στα μαθητικά μου χρόνια στη δεκαετία του ’80 ενθυμούμαι θέμα έκθεσης στις πανελλήνιες εξετάσεις την «άμιλλα ως παράγοντα αρωγής και ευδοκίμησης της κοινωνίας»…
Έκτοτε πέρασε μία 20ετία και αναδείξαμε την άμιλλα – υποτίθεται την ευγενή ενώ επί της ουσίας ήταν ο πόλεμος του μοναχικού καβαλάρη εναντίον όλων- σε υπέρτατη αξία και ξεχάσαμε τη συνέργεια και τη συλλογική εργασία…
Από την άλλη όμως την ίδια δεκαετία όπως σημειώνουν ο Θάνος βερέμης και Ιωάννης Κολιόπουλος στο βιβλίο τους «Νεώτερη Ελλάδα» :
«Η κατάργηση των πρότυπων δημόσιων σχολείων και ο πόλεμος εναντίον της αριστείας και των επίλεκτων (που σημειώθηκε στην περίοδο διακυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ τη δεκαετία του ’80) ενοχοποίησε την αξιοκρατία σε κάθε βαθμίδα της δημόσιας διοίκησης. Ο κανόνας αυτός είχε δυσμενή επίδραση και στο αντιπροσωπευτικό σύστημα ώστε να έλκει η πολιτική ως επί το πλείστον τους ανεπάγγελτους, τους ανθρώπους του θεάματος και τους φοιτητές που κάνουν πολυετή καριέρα στα ΑΕΙ ως κομματικοί εκπρόσωποι. Είναι ενδιαφέρον ότι ο δημιουργός του ελληνικού λαϊκισμού υπήρξε ο ίδιος γόνος επώνυμης πολιτικής οικογένειας, μαθητής του κολεγίου Αθηνών, απόφοιτος του Χάρβαρντ και καθηγητής στο Μπέρκλεϋ…».
Λόγος και αντίλογος… Το γεγονός ότι η κοινωνία αχρήστεψε την αριστεία δεν σημαίνει ότι πρέπει να την καταδικάσει και στο πυρ το εξώτερο και να επαναφέρει
τη μετριοκρατία. Αρκεί μόνο να την ενσωματώσει σε μία κοινή και συλλογική προσπάθεια. Αρκεί οι Έλληνες να συνεννοηθούμε και να συνεργαστούμε…
