Από μιαν άποψη βρισκόμαστε, εν μέρει ή εν όλω, σε φάση γλωσσικής σχιζοφρένειας, αναλώσιμης και ως ανέκδοτο. Αριστεροί με το δεξί χέρι, δεξιοί με το αριστερό. Και αντίστροφα στα πόδια: με το δεξί πόδι τραβώντας αριστερά, με το αριστερό δεξιά. Ανάλογα και στο κεφάλι: το ένα μάτι αλλήθωρο λιμπίζεται Ευρώπη και ευρώ, το άλλο βλέπει στον ύπνο του αρχαία Ελλάδα και Αγία Βαρβάρα. Στο βάθος κήπος: κυκλοφορούν ψευδώνυμα φαντάσματα δημοκρατίας που τα πρακτορεύονται εναλλάξιμες εξουσίες. Μοιράζοντας άνισα τα υπουργεία: ακριβά στους ακριβούς, φτηνά στους φτηνούς. Οπου πουλιούνται και αγοράζονται η Παιδεία και ο πολιτισμός, σε καθεστώς σπανιότερα παράνομης συζυγίας, συχνότερα νόμιμου διαζυγίου.
Περί αυτού σήμερα ο λόγος, αναβάλλοντας το γέρας του γήρατος στη σεφερική και καβαφική εκδοχή του για την άλλη Κυριακή. Επείγουσα αφορμή: «Σκηνές ντροπής στις φοιτητικές εκλογές», που ευθαρσώς προέβαλε «Η Καθημερινή» της περασμένης Πέμπτης (14 Μαΐου). Με εντυπωσιακό υπότιτλο: «Μπαράζ επιθέσεων σε πανεπιστήμια και ΤΕΙ από κουκουλοφόρους με ρόπαλα –Τραυματίστηκαν φοιτητές, προκλήθηκαν υλικές ζημίες». Μια ολόκληρη σελίδα καλύπτουν τέσσερα ενυπόγραφα κείμενα με τις υπογραφές του Απόστολου Λακασά και της Ιωάννας Φωτιάδη.
Υστερος απολογισμός, από δεύτερο χέρι: σε έντεκα πόλεις και σε σαράντα πάνω-κάτω φοιτητικούς συλλόγους σημειώθηκαν βίαια επεισόδια. Κατ’ εξοχήν στη Θεσσαλονίκη και στην Αθήνα, περιφερειακά στην Καβάλα, στη Λάρισα και αλλού, όπου εδρεύουν πανεπιστημιακά ιδρύματα και ΤΕΙ. Κουκουλοφόροι και ροπαλοφόροι, με αδήλωτη την πραγματική τους ταυτότητα, δεν αντιμετώπισαν καμία αντίσταση της Αστυνομίας: ανενόχλητοι έστειλαν αρκετούς φοιτητές στο νοσοκομείο − τον έναν μάλιστα βαριά τραυματισμένο.
Η ΑΡΕΝ (νεολαία του ΣΥΡΙΖΑ) κατήγγειλε βέβαια τα έκτροπα, προσθέτοντας όμως ότι «δημοκρατική διαδικασία δεν μπορεί να νοείται ούτε με αστυνομική περιφρούρηση ούτε και με «προστασία» από μπράβους. Οι ίδιοι οι φοιτητικοί σύλλογοι έχουν την ευθύνη των εκλογών και οφείλουν να περιφρουρήσουν τις διαδικασίες τους».
Στην ίδια σελίδα της «Καθημερινής»: «Ουσιαστικό διάλογο σε βάθος χρόνου ζητεί η ΠΟΣΔΕΠ», καταγγέλλοντας τον Αριστείδη Μπαλτά πως ξαποστέλνει τα πανεπιστήμια τριάντα χρόνια πίσω. Επειδή με απρόβλεπτο υπουργικό νομοσχέδιο, που κατατέθεσε πρόσφατα στη Βουλή, μεταξύ άλλων, καταργεί τα Συμβούλια Ιδρύματος στα Πανεπιστήμια και ακυρώνει τους νομίμως εκλεγέντες πρυτάνεις και κοσμήτορες. Ανατρέποντας εν μιά νυκτί τον πανεπιστημιακό νόμο Διαμαντοπούλου, ο οποίος (παρά τις κάποιες αριστοκρατικές υπερβολές του) επιψηφίστηκε από τα τρία τέταρτα προηγούμενης, νόμιμης Βουλής.
Επαναφέροντας κατ’ ουσίαν τις βασικές διατάξεις του διαβόητου νόμου-πλαισίου 1268/82, την αστοχία του οποίου αναγνώρισε, όψιμα έστω, ο βασικότερος από τους τρεις συντελεστές του, ο καθηγητής Γιάννης Πανούσης, αναπληρωτής υπουργός Προστασίας του Πολίτη σήμερα. Δηλώνοντας (με ενυπόγραφο κείμενό του δημοσιευμένο στον κυριακάτικο Τύπο) τη μεταμέλειά του με το γενναίο εκείνο, ρωμαϊκό Mea Culpa.
Αυτά όμως είναι ψιλά γράμματα για τον διαπρεπή καθηγητή Αριστείδη Μπαλτά, που κατά το ηλεκτρονικό εργοβιογραφικό του «επελέγη από τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα επικεφαλής του υπουργείου Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων». Προφανώς ως ανυποχώρητος υποστηρικτής της απόλυτης σχολικής και μορφωτικής εξίσωσης (σε επίπεδα: βίου, γνώσης, νοημοσύνης και ευαισθησίας) της σπουδάζουσας νεολαίας. Αργότερα βλέπουμε: μπορεί κάποιος πιστός οπαδός να βρεθεί υπουργός σε τρία υπουργεία.
Μιλώντας για τον ποσοκικό νόμο-πλαίσιο του 1982, που έφερε τα πάνω κάτω στον χώρο της πανεπιστημιακής παιδείας και γνώρισε εφεξής πολλές, αποκλίνουσες και συγκλίνουσες, μεταποιήσεις, θυμήθηκα την πρωιμότερη δόκιμη εκδοχή του, στην οποία και προσωπικά ενέχομαι. Εκπονήθηκε στα πρώτα μεταπολιτευτικά χρόνια από διαδοχικές ομάδες εργασίας, προτού πάρει την οριστική του μορφή, αποτυπωμένη αργότερα σε αυτόνομο τομίδιο από τις εκδόσεις Ερμής.
Δεν είναι της ώρας να μπω, εδώ και τώρα, σε λεπτομέρειες, ελπίζοντας ότι κάποιος φανατικός ιστορικός της μεταπολιτευτικής μας εκπαίδευσης και παιδείας κάποτε θα τον ξεθάψει. Ενδεικτικά μόνον αναφέρω ότι στην πρώτη δεκαμελή ομάδα εργασίας συμμετείχαν ως πρόεδρος ο Σάκης ο Καράγιωργας και ως μέλη ο Μανόλης Ανδρόνικος και ο Νίκος Παπαντωνίου − τρεις αλησμόνητοι φίλοι, που έχουν σβήσει στο μεταξύ. Στην τελευταία, ακμαίος ευτυχώς, και ο Νίκος Φίλης.
Αυτά προς το παρόν. Αλλοτε ίσως περισσότερα.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
