Η προσπάθεια του Υπουργείου Εργασίας να καθησυχάσει τους ασφαλισμένους έναντι της βάσιμης καχυποψίας τους για την εξασφάλιση των ασφαλιστικών τους δικαιωμάτων και προοπτικών, αντίστοιχα για τους νυν και μελλοντικούς συνταξιούχους, είναι αντικείμενο που ενδιαφέρει τους επικοινωνιολόγους. Η άσκηση κοινωνικής πολιτικής, ωστόσο, απαιτεί, τόσο πόρους όσο και προοπτικές.

‘Εχοντας ως αποκλειστική πηγή πληροφόρησης τα επίσημα στοιχεία του Υπ.Εργασίας (Βάση δεδομένων «ΗΛΙΟΣ»), τα πορίσματα δεν είναι ανάλογα της «nirvana» στην οποία βρίσκεται η σημερινή πολιτική ηγεσία, «ρετουσάροντας» κατά το δοκούν την πραγματικότητα.

Μεταξύ Ιουνίου 2013-Μαρτίου 2015, το σύνολο των συνταξιούχων (γήρατος) από κάθε μορφής απασχόληση εμφανίζεται μειωμένο(!) κατά -2,55%.Συγκεκριμένα, καταγράφονται 1.990.067 δικαιούχοι, έναντι 2.042.124. Ανάλογα, οι συνολικοί δικαιούχοι μειώθηκαν και αυτοί κατά -2,18% (2.654.784 έναντι 2.714.034). Από την άλλη, αυξημένος εμφανίζεται ο αριθμός των δικαιούχων λόγω θανάτου (χήρες/οι και εξηρτημένα μέλη), καθώς και οι δικαιούχοι λόγω ανικανότητας , που αυξάνονται κατά 5,99 & 2,55% αντίστοιχα (βλ.Πίνακα).

H απονομή περισσοτέρων της μίας κύριας & επικουρικής, ευθύνεται για την δυσανάλογη μεταβολή του συνόλου των καταβαλλομένων συντάξεων, στο ίδιο χρονικό διάστημα (+0,73 & +8,05%).

Το πρόβλημα ισορροπίας εντοπίζεται στην υποχώρηση της ισχύος του πυλώνα στήριξης που αφορά στον όγκο ενεργών ασφαλισμένων και των εισφορών τους. Είτε λόγω απώλειας της απασχόλησης (μισθωτοί) είτε λόγω διακοπής άσκησης του επαγγέλματος ή μη καταβολής των επιβεβλημένων εισφορών, εξαιτίας μείωσης εσόδων ή και συστηματικής άρνησης καταβολής (αναμένοντας τις σταθερά εφαρμοζόμενες ευνοϊκές ρυθμίσεις, μείωση επιβαρύνσεων ή άρση ποινικών κυρώσεων κ.τ.λ), οι Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης στερούνται μεγάλου μέρους των αναγκαίων εσόδων για την απρόσκοπτη καταβολή των συντάξεων μηνιαίως. Ειρήσθω εν παρόδω πως, οι Φ.Κ.Α. μισθωτών δεν διαθέτουν την δυνατότητα σταθερής ροής εσόδων, εξαιρώντας τους ασφαλισμένους σε Δημόσιο, Δ.Ε.Κ.Ο. και επιχειρήσεις που είναι συνεπείς ως προς την υποχρέωση ασφάλισης του προσωπικού τους.

Συνταξιούχοι-Συντάξεις (Ιούνιος 2013-Μάρτιος 2015)

6/13

3/15

δ

Σύνολο συνταξιούχων

2.714.034

2.654.784

-2,18%

-Γήρατος

2.042.124

1.990.067

-2,55%

-Αναπηρίας

224.611

230.328

2,55%

-Θανάτου

378.946

401.631

5,99%

-Ανασφαλίστων υπερηλίκων

42.287

31.248

-26,10%

-Χ.Ε.

26.066

1.510

-94,21%

Σύνολο Κυρίων συντάξεων

2.881.347

2.902.477

0,73%

-Γήρατος

1.981.762

2.008.389

1,34%

-Αναπηρίας

274.519

268.963

-2,02%

-Θανάτου

581.002

590.526

1,64%

-Ανασφαλίστων υπερηλίκων

42.287

31.248

-26,10%

-Χ.Ε.

4.777

3.351

-29,85%

Σύνολο Επικουρικών συντάξεων

1.517.411

1.639.489

8,05%

-Γήρατος

1.114.714

1.217.112

9,19%

-Αναπηρίας

74.126

74.590

0,63%

-Θανάτου

245.339

347.787

41,76%

-Χ.Ε.

83.232

0

-100,00%

Λοιπές συντάξεις (1)

5.530

0

-100,00%

-Γήρατος

5.515

-100,00%

-Αναπηρίας

5

-100,00%

-Θανάτου

10

-100,00%

(1) Χωρίς ένδειξη κατηγορίας(;)

Οι εκτιμήσεις των αρμόδιων των Φ.Κ.Α. αλλά και οι «έφοδοι» εξάλλου των κλιμακίων του Σ.Ε.Π.Ε. σε περιοχές και χώρους διαχρονικής ασφαλιστικής παραβατικότητας, αποδεικνύουν τις αποκλίσεις μεταξύ συνολικού/ασφαλιζόμενου προσωπικού και τις ανακρίβειες μεταξύ πραγματικών αποδοχών και διάρκειας απασχόλησης και των καταβαλλομένων (όταν αυτές καταβάλλονται) εισφορών.

Ένα στοιχείο που, ομολογουμένως, απαιτεί βάσιμη επιχειρηματολογία, αφορά σε ομάδες ασφαλισμένων που παρέμειναν –σχετικώς- αλώβητες από τα μέτρα μείωσης συντάξεων, αύξησης ορίων ηλικίας κ.τ.λ.

Ποιός π.χ. μισθωτός του –όντως- ιδιωτικού , μπορεί να υποστηρίξει με σθένος το ευνοϊκότερο συνταξιοδοτικό πλαίσιο του –στενού- δημοσίου τομέα; Ιδιαίτερα μάλιστα όταν σε ολόκληρο τον ασφαλιστικό του βίο καταβάλλει εισφορές ύψους 20% των μικτών του αποδοχών, έναντι μόλις 6,67% (1) του «συναδέλφου» σε κάποια κρατική υπηρεσία; Και μάλιστα με το καθημερινό άγχος της μείωσης αποδοχών, της απόλυσης, της μετάθεσης σε άλλο «πόστο» κ.τ.λ;

Η ανασκόπηση των δεδομένων, για την περίοδο Νοεμβρίου 2014-Μαρτίου 2015, εμφανίζουν τα εξής αποκαλυπτικά:

-Σε αντίθεση με τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα (44%) το 67% των νέων συνταξιούχων των ασφαλισμένων μεν στο Ι.Κ.Α, προερχομένων όμως από τέως «ευγενείς» Φ.Κ.Α. και το 55% των νέων «απομάχων» του Δημοσίου, είναι ηλικίας 51-61 ετών.

Νέες Κύριες Συντάξεις (ΝΟΕ’13-ΜΑΡ’15) ανά Φ.Κ.Α. & ηλικία δικαιούχου

Συν.Συντάξεων

26-50

51-55

56-61

61-67

Γενικό Σύνολο

49.524

7,40%

14,47%

29,25%

21,79%

Ι.Κ.Α(Ιδιωτ.τομέας)

24.341

6,47%

13,58%

30,27%

23,99%

Ι.Κ.Α(συγχ/ντες Φ.Κ.Α)

3.017

5,57%

19,26%

47,36%

9,61%

Δημόσιο

11.503

9,79%

21,91%

32,70%

16,34%

-Αντίστοιχα, ο μ.ο. των συντάξεων των προαναφερομένων κατηγοριών, απέχει του γενικού μ.ο. κατά -12,92, +50,82 ,& +30,91% (προκειμένου για το «κλασσικό» Ι.Κ.Α, τους συγχωνευμένους σε αυτό Φ.Κ.Α. και το Δημόσιο (αναφορά στις Κύριες συντάξεις).

-Αθροιστικά, η σχέση «Συντάξεις vs Συνταξιούχοι», αναφερόμενοι στα μερίδια συμμετοχής τους στο σύνολο (Μάρτιος 2015) είναι 1,15:1, 0,66:1, & 0,76:1 αντίστοιχα για το ΙΚΑ, τα συγχωνευθέντα σε αυτό και το Δημόσιο αντίστοιχα.

-Με όρους «αναλογισμού», η αισθητά μικρότερη ηλικία των νέων συνταξιούχων των ευνοούμενων ομάδων και η αυξημένη μέση σύνταξη, «δυναμιτίζει» την ασταθή ισορροπία του «συστήματος».

-Παράλληλα, η απονομή 2ης,3ης κ.τ.λ. σύνταξης, σε περιπτώσεις «εξηρτημένων» μελών (σύζυγοι, άγαμες θυγατέρες) ,αδιάφορα εάν είναι σε θέση, από ίδια εργασία, σύνταξη ή περιουσιακές προσόδους να διαβιώσουν αξιοπρεπώς, σε περιορισμένη έκταση «πατρικίων», κατατρώγει την όποια κοινωνική «συνοχή» αλλά και τις αιτούμενες «αγωνιστικές» συμπαρατάξεις του κόσμου της μισθωτής εργασίας.

-Οι συνταξιούχοι «αιτία θανάτου», διευρύνουν το ποσοστό τους, στο διερευνώμενο χρονικό διάστημα, τόσο σε επίπεδο δικαιούχων όσο και παροχών.

ΜΕΣΗ ΣΥΝΤΑΞΗ (ΝΕΟΙ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΙ)

1.Κύρια σύνταξη

Σύνολο Νοε’14-Μαρ’15

Νέοι Συνταξιούχοι ανά Φ.Κ.Α.

Συντάξεις

% Συν.

Μ.Ο.

% Συν.

Σχέση(1)

Ι.Κ.Α(Συγχ/ντες)

3.978

5,56%

1.019,90

8,38%

0,66

Δημόσιο

16.532

23,10%

885,26

30,24%

0,76

Ε.Τ.Α.Α.

2.198

3,07%

800,97

3,64%

0,84

Ε.Τ.Α.Π-Μ.Μ.Ε.

251

0,35%

784,02

0,41%

0,86

Ν.Α.Τ.

1.181

1,65%

696,40

1,70%

0,97

Ο.Α.Ε.Ε.

7.481

10,45%

669,95

10,35%

1,01

Λοιποί Φ.Κ.Α.

7

0,01%

648,86

0,01%

1,04

Ι.Κ.Α(Ιδ.τομέας)

34.951

48,83%

588,86

42,52%

1,15

Ο.Γ.Α.

5.001

6,99%

266,77

2,76%

2,53

ΣΥΝΟΛΟ

71.580

676,22

2.Επικουρική σύνταξη

E.Τ.Α.Α(Τ.A.Σ,Τ.E.A.Δ,Τ.Σ.Μ.Ε&Δ.Ε(Ε)

427

0,70%

248,63

1,15%

0,61

Ε.T.A.Π-Μ.Μ.Ε.

471

0,77%

231,54

1,18%

0,65

Ν.A.T(Κ.Ε.Α.Ν)

302

0,49%

214,45

0,70%

0,70

Ε.Τ.Ε.Α.

35.483

57,83%

167,04

64,09%

0,90

Ο.Α.Ε.Ε(Τ.E.A.A)

95

0,15%

147,22

0,15%

1,02

Λoiποί Φ.Ε.Α.

24.579

40,06%

123,17

32,73%

1,22

ΣΥΝΟΛΟ

61.357

150,73

Ένα επιπλέον ζήτημα που απαιτείται να να αντιμετωπισθεί –τώρα!!- με την δέουσα σοβαρότητα, αφορά στην «δημοκρατική» ίδια εισφορά για ίδια επαγγελματική ηλικία, όσο αφορά σε μη μισθωτούς. Με απλά λόγια, ο άνεργος ιατρός, μηχανικός ή δικηγόρος, είναι υποχρεωμένος να καταβάλλει στο ταμείο του (εν προκειμένω :Ε.Τ.Α.Α), την συμμετοχή του, ίση με τον συνάδελφο που ασκεί με σχετική ή μεγάλη επιτυχία το ίδιο επάγγελμα. Το μόνο που τον «σώζει» είναι η απαλλαγή από ποινικές συνέπειες, σε αντίθεση με τον έμπορο, βιοτέχνη ή επαγγελματία, στους οποίους η μη καταβολή συνεπάγεται μέχρι και επ’αυτοφόρω σύλληψη (με χειροπέδες και άλλα άκρως εξευτελιστικά…..). Ιδιαίτερα στις περιπτώσεις κατά τις οποίες ο «αμελής» επαγγελματίας εμφανίζεται συνεπέστατος ως προς το σύνολο ή τις περισσότερες υποχρεώσεις του (αμοιβές προσωπικού+εισφορές, εξόφληση οφειλών προς Δ.Ο.Υ. & Δ.Ε.Κ.Ο, μισθώματα & προμηθευτές) το πράγμα είναι προκλητικό, σε σχέση με «ανέγγιχτους» που ευχερέστατα μπορεί να ανακαλυφθούν δαπανώντες σε άλλότριες μη επαγγελματικές δαπάνες (αγορές, μεταβιβάσεις ακινήτων ,κινητών αξιών , Ι.Χ κ.ά) ενώ διαθέτουν και καταθετικούς λογαριασμούς σε ημεδαπά και αλλοδαπά πιστωτικά ιδρύματα……

Υποθέτω πως οι συνήθεις «προστάτες» και «αγωνιστές» θα απαντήσουν στο παρόν…….Αν,πάλι «σφυρίζουν» ανέμελα, «Καλό Βόλι»!!!!

(1) Και αυτό σήμερα, κλιμακωτά αυξημένου από 1.1.1994