Οπως στην οικονομία δεν υπάρχει κάποια μαγική λύση που θα μας φέρει λεφτά, ευημερία και την ευωχία της πρώτης δεκαετίας του 2000, έτσι και στο Μεταναστευτικό δεν υπάρχει μαγική λύση για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Το Μεταναστευτικό είναι και θα παραμείνει για πολύ καιρό μια συνεχής διαχείριση μικρών και μεγάλων κρίσεων. Η διαχείριση απαιτεί εφαρμογή πολιτικών και μέτρων χωρίς ιδεοληψίες, προσοχή στις δηλώσεις και δημιουργία συμμαχιών με άλλα κράτη της ΕΕ.
Τα όσα συνέβησαν την προηγούμενη εβδομάδα σχετικώς με το ογκούμενο μεταναστευτικό ρεύμα δυστυχώς δεν εμπεριείχαν αυτά τα στοιχεία. Κατ’ αρχάς τα προταθέντα μέτρα εφαρμόζονται εδώ και καιρό. Η ταχεία απομάκρυνση των παρανόμων μεταναστών από τα ανατολικά νησιά του Αιγαίου ισχύει ήδη από το 2012. Η αναγνώριση ότι οι Σύροι είναι εν δυνάμει πρόσφυγες που διαφοροποιούνται από τους οικονομικούς μετανάστες γίνεται ήδη από το 2013. Για αυτόν τον λόγο και τους χορηγείται αναβολή απομακρύνσεως για όσο χρόνο διαρκεί η κρίση. Αντιστοίχως, η διαδικασία ταχείας αναγνωρίσεως των Σύρων ως προσφύγων (εφόσον υποβάλουν αίτηση για άσυλο) εφαρμόζεται ήδη από τον Σεπτέμβριο του 2014.
Πέραν των μέτρων που ήδη εφαρμόζονται, εκείνο που δεν ακούστηκε είναι τι θα πρέπει να γίνει τώρα που οι διαστάσεις του προβλήματος διογκούνται με γεωμετρικούς ρυθμούς. Αν και είναι σαφές ότι το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής προσεγγίζει πρωτίστως το πρόβλημα υπό το πρίσμα των δικαιωμάτων αυτών των ανθρώπων, η πρώτη εξαγγελία θα έπρεπε να είναι η αύξηση των μέτρων αστυνομεύσεως σε περιοχές όπου παρατηρείται συγκέντρωση μεγάλου αριθμού μεταναστών. Αυτή η προσέγγιση δεν είναι ούτε δεξιά ούτε χρυσαυγίτικη.
Η ελληνική κοινωνία χρειάζεται να ζει με ασφάλεια. Η ασφάλεια είναι προαπαιτούμενο και για όλα τα άλλα (που ενδιαφέρουν τους «δικαιωματιστές» του ΣΥΡΙΖΑ): την αποδοχή του άλλου, την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των μεταναστών, τη συνειδητοποίηση ότι πολλοί από αυτούς είναι πρόσφυγες που έφυγαν για να γλιτώσουν τη ζωή τους. Ολα αυτά προϋποθέτουν ασφάλεια, που την παρέχει το κράτος διά της Αστυνομίας. Αλλιώς καταλήγουμε σε φαινόμενα Χρυσής Αυγής (οπότε έχουμε και λόγο να μιλάμε στη συνέχεια για τον εγγενή ρατσισμό των Ελλήνων).
Ενα δεύτερο σημείο που δεν ακούστηκε αφορά την ευρωπαϊκή διάσταση της βοήθειας. Η «διευθέτηση του ζητήματος της προσφυγικής ροής», όπως αναφέρθηκε στην κυβερνητική ανακοίνωση, προσφέρει τη δυνατότητα για ρητορική καταδίκη της Δύσεως για το (αδιαμφισβήτητο) μερίδιο ευθύνης που έχει για τις συγκρούσεις σε διάφορες χώρες της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής που έχουν οδηγήσει στην αύξηση του αριθμού των προσφύγων. Αυτό μπορεί να λειτουργεί λυτρωτικά για ένα τμήμα της κυβερνήσεως και της Αριστεράς. Δεν λύνει όμως το καθημερινό πρόβλημα των εκατοντάδων προσφύγων στα νησιά. Εναλλακτικώς, αντί να αποσκορακίζουμε την κακιά FRONTEX, θα ήταν πολύ πιο αποτελεσματικό εάν ζητούσαμε να περιπολεί και στις τουρκικές ακτές του Αιγαίου, εφαρμόζοντας το Μνημόνιο Συνεργασίας που έχει υπογράψει με την τουρκική κυβέρνηση τον Μάιο του 2012. Με αυτόν τον τρόπο θα υπήρχε άμεσος περιορισμός των μεταναστευτικών κυμάτων, και μάλιστα χωρίς κίνδυνο ανθρώπινων ζωών, διότι η διαδικασία θα γινόταν επί του εδάφους και όχι στη θάλασσα όπου είναι πολύ πιο εύκολα τα ατυχήματα.
Κατ’ αντιστοιχίαν, η πρόθεση της κυβερνήσεως να ζητήσει αναλογική κατανομή των προσφύγων μεταξύ των χωρών της ΕΕ μπορεί να μας γυρίσει μπούμερανγκ. Η Ελλάδα είναι η δεύτερη μετά την Ιταλία χώρα εισόδου παρανόμων μεταναστών στην ΕΕ. Ελάχιστοι από αυτούς όμως επιλέγουν να υποβάλουν αίτηση για άσυλο εδώ. Προτιμούν τις χώρες της Βόρειας Ευρώπης. Τα στοιχεία από το σύνολο των αιτήσεων ασύλου που έγιναν αποδεκτές το 2014 είναι ενδεικτικά: το 25% αφορούσε τη Γερμανία, το 19% τη Σουηδία και μόλις το 1% την Ελλάδα. Αλλωστε, την αναλογική κατανομή προσφύγων ζητούν και η Γερμανία και η Σουηδία. Η αποδοχή μιας τέτοιας προτάσεως σημαίνει ότι μπορεί να δούμε τη Γερμανία να μας στέλνει αναγνωρισμένους πρόσφυγες αντί να παίρνει αυτούς που η ελληνική κυβέρνηση ονομάζει πρόσφυγες (αλλά που τυπικώς δεν είναι, διότι δεν έχουν υποβάλει αίτηση για άσυλο). Ορθότερο θα ήταν η κυβέρνηση να επιχειρήσει να καταγράψει με αξιοπιστία αυτούς που βρίσκονται μέσα στη χώρα και είναι ανέφικτης απελάσεως (π.χ. Σύρους, Σομαλούς κ.ο.κ.) και επ’ αυτών να ζητήσει αναλογική κατανομή.
Ιδεοληψίες για το Μεταναστευτικό υπάρχουν από όλες τις πλευρές του πολιτικού φάσματος. Μόνο αν τις ξεπεράσουμε, θα αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα. Καλή μας τύχη!
Ο κ. Αγγελος Μ. Συρίγος είναι πρώην γενικός γραμματέας Πληθυσμού και Κοινωνικής Συνοχής του υπουργείου Εσωτερικών.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
