Mη λιθοβολείτε τους ατέκνους!

Τέρμα πλέον τα σκόρπια λόγια. Οι κατ’ επιλογήν άτεκνοι αποκτούν αισίως το δικό τους «ευαγγέλιο». Η συλλογή «Selfish, Shallow and Self-Absorbed» («Ατομιστές, Επιπόλαιοι και Εγωκεντρικοί») από τις εκδόσεις Picadοr κοσμεί εδώ και λίγες ημέρες τα ράφια των αμερικανικών βιβλιοπωλείων. Συμμετέχουν δεκαέξι αγγλόφωνοι συγγραφείς με δεκαέξι κείμενα που ψηλαφούν το ακανθώδες θέμα της κατ’ επιλογήν ατεκνίας. Οπως σημειώνει η επιμελήτρια της έκδοσης και αρθρογράφος των «Los Angeles Times» Μέγκαν Ντάουμ: «Δεν μπορεί κανείς να αρνηθεί ότι το να παρακολουθείς μια κουλτούρα που ασχολείται φανατικά με τους «γονείς-ελικόπτερα», τη μιντιακή εμμονή με τις φουσκωμένες κοιλιές και τα γεννοβολήματα των διασημοτήτων είναι πραγματικά τόσο εξουθενωτικό που είναι φυσικό κάποιοι άνθρωποι να αντιδρούν». Οι δεκαέξι συγγραφείς (ανάμεσά τους η Λάιονελ Σρίβερ του μπεστ σέλερ-«αντισυλληπτικού» «Κάτι τρέχει με τον Κέβιν» και η επιδραστική αμερικανίδα ψυχοθεραπεύτρια Τζιν Σέιφερ) πετυχαίνουν με τα δοκίμιά τους να καταδείξουν πάνω από όλα την ανομοιογένεια των childfree (=ελεύθεροι τέκνων). Υπάρχουν, πολύ απλά, πολλοί λόγοι (προσωπικοί, πολιτικοί, οικονομικοί, φιλοσοφικοί κ.ο.κ.) για να επιλέξεις να πεις: «Οχι, εγώ δεν θα πάρω».

Η συγγραφέας Κέιτ Μπόλικ επί παραδείγματι (προσεχώς κυκλοφορεί το βιβλίο της «Spinster: Making a Life of One’s Own») επιμένει να αντιστέκεται σθεναρά στη λαίλαπα του υπεργονεϊσμού των «ψαγμένων» μεγαλοαστών στις δυτικές μητροπόλεις (που θεωρούν ότι ολόκληρη η παιδική ηλικία μπορεί να χωρέσει μέσα σε ένα πολυκαρότσι Stokke). «Αν έκανα παιδιά, δεν θα επέλεγα να γεννήσω στη Νέα Υόρκη» υπογραμμίζει. «Οχι επειδή δεν θα μπορούσα να αντεπεξέλθω οικονομικά αλλά επειδή βρίσκω απωθητική την ιδέα να μεγαλώνεις ένα παιδί στο επίκεντρο του ταξικού χάσματος και της υπεραφθονίας». Στο δικό της κείμενο με τίτλο «Απλά μια θεία», η Ελιοτ Χολτ αντλεί από το δικό της ιστορικό κατάθλιψης υπενθυμίζοντας ότι η αυτοκτονία είναι η υπ’ αριθμόν 1 αιτία θανάτου για τις νέες μητέρες. Στο «Από ‘δώ η Αντιμαμά», πάλι, η Λάιονελ Σράιβερ καταθέτει τις σπαρακτικές μητρικές εξομολογήσεις που περισυνέλεξε από γυναίκες με «δύσκολα παιδιά» (που ταυτίστηκαν με το «Κάτι τρέχει με τον Κέβιν»). Στο δοκίμιό της «Ερασιτέχνες», η Μισέλ Χάνιβεν συστήνεται ως συνειδητοποιημένη άτεκνη λόγω κυρίως της… καταστροφής που υπέστη από τους δικούς της γονείς.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει ότι στους συγγραφείς της συλλογής συγκαταλέγονται –κάτι μάλλον σπάνιο για το λόμπι των childfree –και τρεις άνδρες. Ανάμεσά τους ο γνωστός βρετανός συγγραφέας Τζεφ Ντάιερ, που προτιμά να συνεισφέρει με ένα αυτοβιογραφικό επεισόδιο. Πριν από λίγα χρόνια, ένα τσούρμο παιδιά επέμενε να διακόπτει, με φωνές και τρεχαλητά, μια παρτίδα τένις που έπαιζε με έναν φίλο του κάπου στο Λονδίνο. Οι μητέρες τους όχι απλά δεν τα συνέτιζαν αλλά παρακολουθούσαν προκλητικά απαθείς. Το περιστατικό αυτό, σημειώνει ο Ντάιερ, «είναι μια σαφής ένδειξη ότι τα δικαιώματα των γονιών και των παιδιών τους να κάνουν ό,τι θέλουν υπερτερούν των δικαιωμάτων των υπόλοιπων ανθρώπων». Το μένος του 56χρονου Ντάιερ μοιάζει, όσο περνάει ο καιρός, να ενισχύεται και να απενοχοποιείται. Οταν κέρδισε τον περασμένο Φεβρουάριο το λογοτεχνικό βραβείο Γουίνταμ-Κάμπελ, κάποιος του επεσήμανε πως αφαιρώντας τους φόρους, το ποσό των 138.000 ευρώ (που συνόδευε τη διάκριση) φτάνει-δεν φτάνει για δύο χρόνια φοίτησης σε ένα από τα ιδιωτικά σχολεία που προτιμά η βρετανική ελίτ. «Εγώ με αυτό το ποσό αγοράζω μπίρα για 20 χρόνια» θα εξηγήσει αποκαλύπτοντας το δικό του επενδυτικό σχέδιο ο Ντάιερ.

Το ρεύμα της απενοχοποιημένης κατ’ επιλογήν ατεκνίας έχει αρχίσει να φουσκώνει (δεν είναι τυχαίο ότι τον Οκτώβριο 2015 φιλοξενείται στο Κλίβελαντ των ΗΠΑ η συνάντηση κορυφής «NotMom»). «Δεν έχω πεισθεί ότι τα γονίδιά μου είναι κάτι που θα ευχόσουν για τον οποιονδήποτε», λέει ένας ακόμη αμερικανός συγγραφέας, ο Τζον Γουόρνερ, προτάσσοντας τον έμφυτο αντιναρκισσισμό του. Κάποιοι –συχνά δικαίως –μιλούν ακόμη και για μόδα. Σημασία έχει ότι μπορείς σήμερα να επιλέξεις να μην κάνεις παιδιά. Χωρίς να σε λιθοβολούν και χωρίς να σε αποκαλούν «ατομιστή, επιπόλαιο και εγωκεντρικό».

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino τo Μ. Σάββατο 11 Απριλίου 2015