Πολλά θα μπορούσαμε να πούμε για τα σχολεία. Βεβαίως θα γίνουμε βαρετοί επειδή τα λέγαμε και πέρυσι και προπέρυσι, τα λέγαμε και τότε που ήμασταν παιδιά.
Τα κτίρια είναι απεριποίητα, κάποια δεν έχουν θέρμανση, κάποια αντί για αίθουσες έχουν πρόχειρα παραπήγματα. Ναι, τώρα, τον 21ο αιώνα, ακόμη και στην καρδιά του Κολωνακίου υπάρχουν πρόχειρες κατασκευές. Τα βιβλία είναι συχνά προχειρογραμμένα, ενίοτε έχουν λάθη, σπάνια είναι ελκυστικά. Αρκεί να συγκρίνει κάποιος τα εγχειρίδια με όσα χρησιμοποιούν άλλα κράτη, ας πούμε η Γαλλία, που έχει συναρπαστικά σχολικά βιβλία.
Το πρόγραμμα και ο σχολικός χρόνος δεν επαρκούν για να καλυφθεί η ύλη. Δηλαδή εκείνοι που καθορίζουν το περιεχόμενο των σπουδών δεν συσχετίζουν τον όγκο της εργασίας με τις διδακτικές ώρες που απαιτούνται.
Το σύστημα των εξετάσεων για τα πανεπιστήμια καθιστά το λύκειο έναν προθάλαμο όπου τίποτε δεν έχει σημασία πέραν της αποστήθισης ορισμένων σελίδων. Οι τελειόφοιτοι δεν ασκούνται στην κριτική σκέψη, ούτε έχουν ανοιχτούς ορίζοντες στη γνώση.
Υπάρχει άραγε κανείς σε αυτή τη χώρα που να μη γνωρίζει και να μην έχει ζήσει αυτά τα ζητήματα; Και άντε να πούμε ότι όσοι αποφοίτησαν από τα ιδιωτικά έχουν καλύτερες εντυπώσεις από τις κτιριακές υποδομές. Τα υπόλοιπα ισχύουν για όλους. Το λύκειο είναι ένας προθάλαμος και το αληθινό μάθημα γίνεται από τους φροντιστές. Τώρα, πρώτη φορά Αριστερά, ελπίζαμε ότι η εκπαίδευση θα λάμβανε χαρακτήρα κάπως πιο αταξικό, ότι η μέση εκπαίδευση θα ανταποκρινόταν στον ρόλο της, δηλαδή στις λεγόμενες εγκύκλιες σπουδές. Αντ’ αυτού αλλάζει για μία ακόμη φορά το σύστημα εισαγωγής στα πανεπιστήμια.
Η αλλαγή γίνεται στα επιχρίσματα. Οπως ανακοινώθηκε από το υπουργείο Παιδείας, πανελλαδικά τα εξεταζόμενα μαθήματα θα είναι λιγότερα και οι υποψήφιοι θα έχουν περισσότερες επιλογές σχολών. Ταυτόχρονα, επινοείται ένα πέμπτο μάθημα, το «μπαλαντέρ» για όσους θέλουν περισσότερες επιλογές. Τέλος, διαμορφώνονται τρεις ομάδες προσανατολισμού. Το σύστημα θα εφαρμοσθεί από την επόμενη σχολική χρονιά και θα είναι μεταβατικό. Δηλαδή τώρα ψάχνουν τι ακριβώς να κάνουν με το ζήτημα.
Θα μπορούσαμε να απομονώσουμε την πολιτική συμπεριφορά και να πούμε κάτι για τον ΣΥΡΙΖΑ. Δεν θα ήταν άστοχο ή άδικο να προσάψουμε προχειρότητα και απουσία οράματος. Το αυτό ισχύει για τους προηγούμενους που κυβέρνησαν. Ολοι έπιασαν την εκπαίδευση και την ανακάτεψαν, βρήκαν κάτι στην επιφάνεια να βελτιώσουν, απασχόλησαν με ανακοινώσεις τους μαθητές, τους καθηγητές, συνέταξαν νομοσχέδια που ψηφίστηκαν από το Κοινοβούλιο. Με όλη αυτή την προσπάθεια και με τις συνεχείς αλλαγές, τα πράγματα βρίσκονται ακριβώς στην ίδια κατάσταση.
Με την καθολική ψήφιση του νόμου Διαμαντοπούλου προέκυψε ένα δεδομένο. Για την εκπαίδευση υπάρχει περιθώριο πολιτικής συναίνεσης. Ας θεσπιστoύν νέο πλαίσιο και νέοι φορείς που θα εργαστούν για τις αλλαγές, με μακροπρόθεσμο πλάνο, πέρα από κομματικές αγκυλώσεις. Δεν μπορεί η Παιδεία να επαφίεται στα χέρια ενός, όποιος κι αν είναι αυτός. Στα βασικά είναι όλοι σύμφωνοι: δεν νοείται ο μαθητής να πηγαίνει στο σχολείο δώδεκα χρόνια και να μη μαθαίνει εκεί ούτε καν μία ξένη γλώσσα. Ούτε αγγλικά δεν μαθαίνουν τόσα χρόνια και τούτο είναι η περίτρανη απόδειξη για τη διαχρονική αποτυχία του συστήματος.
Τώρα, πρώτη φορά Αριστερά, θα μπορούσε να διαδοθεί η άποψη ότι η επανάσταση έρχεται μέσα από τη γνώση. Δεν υπάρχει κάτι πιο ανατρεπτικό, κάτι πιο προοδευτικό για μια κοινωνία από πολίτες μορφωμένους, που ξέρουν να αναλύουν και να σκέπτονται. Οπότε όλα αυτά τα μεταβατικά και η ενασχόληση με τις εισαγωγικές εξετάσεις μάς πάνε πολύ πίσω. Τα προβλήματα και τις στρεβλώσεις τα γνωρίζουν όλοι τους, ας προσπαθήσουν για το άλλο, για το διαφορετικό. (Γράφουμε κι εμείς και κάνα αισιόδοξο, για να μη μαραζώσουμε…)

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino τo Μ. Σάββατο 11 Απριλίου 2015

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ