Την εποχή του χειρογράφου έγραφαν λίγοι για λίγους. Την εποχή της τυπογραφίας λίγοι για πολλούς. Στην ψηφιακή εποχή γράφουν πολλοί για πολλούς. Αρα οι λειτουργίες του διανοουμένου διαχέονται. Επί του περιεχομένου, υπάρχει ένας διχασμός της κριτικής. Αφενός υπάρχουν εκείνοι που κατευθύνουν την κριτική τους εναντίον του εθνικισμού, του ρατσισμού και του θρησκευτικού φονταμενταλισμού, αλλά ταυτόχρονα υποτιμούν τη διάσταση της κοινωνικής κριτικής. Από την άλλη όσοι κατευθύνουν την κριτική τους εναντίον του νεοφιλελευθερισμού αλλά είναι περισσότερο ανεκτικοί προς τον εθνικισμό, και αυτού του είδους τα ιδεολογικά ρεύματα. Αυτή η διαφοροποίηση ανάμεσα στην πολιτισμική και στην κοινωνική κριτική δεν συμβαίνει φυσικά μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη. Συχνά πρόκειται για δύο κόσμους χωρίς επικοινωνία και επιπλέον με παράξενες συμμαχίες ή ανοχές. Στον έναν, η κοινωνική κριτική, η κριτική στο δόγμα της αγοράς ως μηχανισμού ρύθμισης της κοινωνίας, η κριτική στην απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων, στην κοινωνική διαφοροποίηση, στην οικονομική πολιτική απέναντι στον Τρίτο Κόσμο, σημαδεύεται με υποτίμηση του κινδύνου, με ανοχή ή οριακά και με συμμαχία του εθνικισμού, του θρησκευτικού φονταμενταλισμού, των παραδοσιοκρατικών ιδεολογιών, με υποτίμηση των ατομικών δικαιωμάτων, των δικαιωμάτων των μειοψηφιών. Στον άλλον, η πολιτισμική κριτική, η κριτική στον εθνικισμό κ.ο.κ. εντάσσονται χωρίς πολλά προβλήματα μέσα στην ιδεολογία παντοδυναμίας της αγοράς αδιαφορώντας εντελώς για την κοινωνική ανισότητα και τα θύματά της.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
