Σε μια οικογένεια γεννιέται ένα άρρωστο παιδί. Τι οφείλουν να κάνουν οι γονείς; Ο,τι περνά από το χέρι τους για να το θεραπεύσουν. Αν η αρρώστια είναι ανίατη; Ο,τι μπορούν για να του εξασφαλίσουν ένα αξιοπρεπές μέλλον. Αν πάλι η αρρώστια του καθιστά αυτό το παιδί επικίνδυνο για τα λοιπά μέλη της οικογένειας ή για όποιον έρχεται σε επαφή μαζί του; Τότε, υποθέτω, οφείλουν να αναζητήσουν έναν τρόπο (ανάλογα με τις δυνατότητές τους) εγκατάστασής του σε έτερο περιβάλλον που αφενός θα του εξασφαλίζει φροντίδα και αφετέρου θα εξαλείψει την έκθεση των λοιπών μελών στους κινδύνους που ελλοχεύει η συμβίωσή τους μαζί του. Ας μην ξεχνάμε ότι το άρρωστο παιδί, ακόμη και αν η αρρώστια του το μεταμορφώνει σε τέρας (εν προκειμένω αναφέρομαι σε ψυχικές ασθένειες), δεν παύει να είναι παιδί που χρειάζεται βοήθεια. Και η οικογένειά του πρέπει να το περιθάλψει και όχι να το θάψει ζωντανό, να το σωφρονίσει και όχι να το εκδικηθεί εκτονώνοντας πάνω του τη δική της παθογένεια. Ουκ ολίγες οι περιπτώσεις ψυχικά νοσούντων ανθρώπων που βρέθηκαν δεμένοι στα υπόγεια των πατρικών σπιτιών τους. Αυτά τα χρονικά της φρίκης εύκολα τα καταδικάζουμε. Υπάρχουν όμως και θρίλερ που μας ξεπερνούν: τρομακτικές «αρρώστιες», που τελευταίως απασχολούν την κοινωνία μας (καιρός ήταν) αλλά και που είναι δύσκολο, όχι να τις συγχωρήσουμε (κάποια πράγματα δεν συγχωρούνται), αλλά να τις διαχειριστούμε όπως αρμόζει σε πολιτισμένους ανθρώπους. Την αφορμή για το σημερινό σχόλιο δίνουν όσα γράφτηκαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μετά την πρόσφατη σύλληψη του παιδεραστή. Οι πιο επιεικείς ζητούσαν την επαναφορά της θανατικής ποινής. Οι υπόλοιποι πρότειναν στο κράτος να τον πετάξει στον λάκκο με τους βαρυποινίτες και να τον αφήσουν να του κάνουν «ό,τι… κάνουν οι φυλακισμένοι στους βιαστές παιδιών».

Δεν είμαι σε θέση να αναλύσω το θέμα
της παιδεραστίας από ιατρικής πλευράς, επειδή όμως είναι μια υπόθεση που με τρομάζει, διαβάζω κατά διαστήματα σχετικά άρθρα προσπαθώντας να καταλάβω. Είναι προφανές: όποιος απλώνει χέρι πάνω σε ένα παιδί με πονηρό σκοπό είναι βαθιά άρρωστος, με την κυριολεκτική έννοια της λέξης. Εν τούτοις, όπως η οικογένεια οφείλει να επιδεικνύει πρόνοιες για τα νοσούντα μέλη της, έτσι και η κοινωνία θα πρέπει με ωριμότητα να βρίσκει τρόπους διαχείρισης των βαθιά άρρωστων μελών της. Να τους δίνει πρωτίστως την ευκαιρία να μετανιώσουν και να αλλάξουν (σε περιπτώσεις που επιφέρουν βελτίωση) ή και να τα απομονώνει για πάντα, όχι μόνο για τα τιμωρήσει αλλά και για να προστατέψει τους υπολοίπους. Στα ιδιαιτέρως απεχθή εγκλήματα, όπως ο βιασμός ανηλίκων, ο διά βίου εγκλεισμός στη φυλακή ενός ανθρώπου μπορεί να είναι επιβεβλημένος. Οχι όμως για λόγους μνησικακίας και παρά το γεγονός πως είναι ανθρώπινη και δικαιολογημένη η οργή. Η πολιτισμένη κοινωνία καλείται να δείξει με τον τρόπο της ακόμη και σε εκείνους που προβαίνουν σε τερατώδεις πράξεις ότι παραμένει κοινωνία ανθρώπων και όχι εκδικητικός όχλος που εύκολα υιοθετεί τις αρρωστημένες συμπεριφορές τους. Αυτό π.χ. απέδειξε το νορβηγικό κράτος με τον τρόπο που διαχειρίστηκε την περίπτωση του Αντερς Μπρέιβικ που σκότωσε εν ψυχρώ 77 ανθρώπους (παραμένει αμετανόητος). Τον καταδίκασε σε ισόβιο εγκλεισμό εξασφαλίζοντάς του αξιοπρεπείς συνθήκες κράτησης και επιτρέποντάς του να σπουδάσει από το κελί του. Αν θα είναι ποτέ σε θέση σε εκτιμήσει τον τρόπο με τον οποίο του συμπεριφέρθηκαν; Μπορεί και όχι. Η κοινωνία όμως που τον γέννησε (είτε της φορτώσουμε την ευθύνη είτε αποδώσουμε την αποτρόπαια δράση του σε κακά γονίδια) έκανε αυτό που όφειλε. Αναρωτιέμαι τώρα, παρακολουθώντας τον τρόπο με τον οποίο στεκόμαστε απέναντι στα δικά μας τέρατα, κατά πόσο η δική μας κοινωνία είναι σε θέση να κάνει αυτό που πρέπει…

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 15 Μαρτίου 2015

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ