Ο ΣΥΡΙΖΑ, όπως είχε ρητά αναφέρει στο πρόγραμμα του, προχωρά στην επαναφορά του κατώτατου μισθού από τα 586 Ευρώ στα 751 Ευρώ που ίσχυε το 2009 (ήτοι αύξηση 28,1%). Παράλληλα, ορισμένοι υπουργοί του, δείχνουν, με σειρά δηλώσεων τους, να αμφισβητούν υπάρχουσες επενδύσεις. Ως εκ τούτου, το κόστος χρήματος εκτοξεύεται και πάλι. Τι συνέπειες θα έχουν όλα αυτά στην ανεργία;

Ο γράφων έχει εκφράσει την άποψη ότι, αυτή τη στιγμή, ο κατώτατος μισθός υπολείπεται των δυνατοτήτων της οικονομίας (όταν δηλαδή ληφθούν υπόψιν (α) το γενικό επίπεδο μισθών, (β) η ανταγωνιστικότητα τιμών και (γ) το ύψος της ανεργίας σε σχέση με την οικονομική μας ανάπτυξη) κατά 2,4%. Συνεπώς, μία αύξηση της τάξης του 28,1% σαφώς και θα επιβαρύνει την ήδη υψηλή ανεργία.

Αποτελεί όμως, ο κατώτατος μισθός την υπ. αριθμόν 1 απειλή για την ανεργία; Για να απαντήσω σε αυτό το ζωτικό ερώτημα, «τρέχω» ένα υπόδειγμα VAR (Vector AutoRegression), το οποίο αποτιμά την επίδραση στην ανεργία των εξής μεταβλητών: (α) 10ετές spread, ως μέτρο επενδυτικής αβεβαιότητας (με αυξητική επίδραση), (β) επενδύσεις ως ποσοστό του ΑΕΠ (με αρνητική επίδραση), και (γ) απόκλιση του κατώτατου μισθού από τις πραγματικές δυνατότητες της οικονομίας (όπως περιέγραψα παραπάνω) με αυξητική επίδραση.

Σε ορίζοντα τετραετίας (εάν και εφόσον η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ «φτάσει» εκεί!), η αποτίμηση μου (βάσει της ανάλυσης variance decomposition) οδηγεί στα ακόλουθα συμπεράσματα:

1. Η πλειοψηφία, ήτοι 55% της μεταβλητότητας της ανεργίας, καθορίζεται από το spread.

2. 32% της μεταβλητότητας της ανεργίας καθορίζεται από το προϋπάρχον επίπεδο ανεργίας (πράγματι, δεν μπορείς να έχεις ανεργία σήμερα 26% και αύριο 10%!).

3. 12% της μεταβλητότητας της ανεργίας επηρεάζεται από τις επενδύσεις (οι οποίες βέβαια φθίνουν όταν το spread εκρήγνυται).

4. Μόνο 1% της μεταβλητότητας της ανεργίας επηρεάζεται από το πόσο αποκλίνει ο κατώτατος μισθός από τις πραγματικές δυνατότητες της οικονομίας.

Από τα παραπάνω συνάγεται ότι σαφή προτεραιότητα στην καταπολέμηση της ανεργίας αποτελεί η μείωση της επενδυτικού ρίσκου (spread) και η αύξηση (όχι η ματαίωση) των επενδύσεων. Εκεί θα πρέπει άμεσα να στρέψουμε την προσοχή μας.

* Ο Κώστας Μήλας είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικών στο University of Liverpool.