«Ο ελληνικός λαός είναι δυσκολοκυβέρνητος και γι’ αυτό πρέπει να τον πλήξουμε βαθιά στις πολιτισμικές του ρίζες. Τότε ίσως συνετισθεί». Τάδε λέγεται πως είπε ανεπισήμως ο άλλοτε κραταιός υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Χένρι Κίσινγκερ. Μια τέτοια όμως αντίληψη δεν είναι μεμονωμένη, ούτε εστιασμένη μόνο στη χώρα μας∙ υποδηλώνει τις ενδόμυχες κρυφές σκέψεις, τον σχεδιασμό της πολιτικής πολλών «κατακτητών» διαχρονικά ανά τον πλανήτη, που προσπάθησαν να αλώσουν πολιτισμικά τον εχθρό. Αυτός είναι ένας πόλεμος πολιτισμών, ανηλεής στην πράξη, αλλά και ενοχοποιητικός για κάθε αδιάφορο διανοούμενο, απλό πολίτη ή πολιτικό, ως προς την κατανόηση και θωράκιση της πολιτισμικής αξίας της χώρας του. Τέτοια αδιαφορία όμως είναι δειλία, παρασιτισμός, στείρος εγωισμός, με τον αδιάφορο να καταντά περιττός για την πρόοδο της κοινωνίας. «Δείτε πώς σκαρφαλώνουν οι περιττοί, αυτοί οι ευκίνητοι πίθηκοι. Ολοι θέλουν να ανέβουν στον θρόνο, ο οποίος συχνά κάθεται πάνω στη λάσπη» έφη (είπε) Νίτσε, ο οποίος φαίνεται πως παραμένει επίκαιρος, όπως και ο Κίσινγκερ.
Περιττός είναι ο φονταμενταλιστής τρομοκράτης, ανεπιθύμητος και επικίνδυνος, καθώς υποτάσσεται εγωιστικά στις πολιτισμικές ψευδαισθήσεις του, τρομοκρατώντας τον «εχθρό», με το ανεδαφικό επιχείρημα ότι ο δικός του θρησκευτικός/πολιτικός πολιτισμός είναι ανώτερος του άλλου. Ο Huddington είχε προβλέψει πριν από λίγες δεκαετίες έναν τέτοιο πόλεμο πολιτισμών, με πιθανές εκρηκτικές και απρόβλεπτες αντιπαραθέσεις φονταμενταλιστικών θρησκευτικών ομάδων∙ αυτός ο πόλεμος άρχισε ήδη και, αν δεν αντιδράσει πολιτισμικά η Δύση, ίσως δούμε την ολοκληρωτικά καταστροφική δύναμή του.
Τώρα λ.χ. μας αφύπνισε η «μάχη» του Παρισιού, η θανατηφόρα εκδίκηση του ανόητου θρησκευτικού μίσους από τη μία και η μεγαλύτερη ανθρωπιστική αξία της ελεύθερης πνευματικής έκφρασης από την άλλη. Είχαμε όμως ήδη ξεχάσει τους δίδυμους πύργους της Νέας Υόρκης∙ όπως έχουμε ξεχάσει παντελώς και τις σταυροφορίες εναντίον των «άλλων απίστων». Ξεχνάμε εύκολα και το πολιτισμικό μαστίγιο ξανακτυπά. Γινόμαστε ανιστόρητοι στην πολιτισμική εξέλιξη των κοινωνιών μας, γιατί μας ενδιαφέρει μόνο η οικονομική εξέλιξη του εαυτού μας, που είναι παρωνυχίδα της πρώτης στην ιστορία του ανθρώπου. Διότι δεν είναι η οικονομία, αλλά ο πολιτισμός (ηλίθιοι), για να «διορθώσω» τον Κλίντον∙ για να μη βλέπουμε κοντόφθαλμα και να καταντούμε αδιάφοροι και περιττοί για την πραγματική ιστορία του ανθρώπου.
Ποια θα είναι όμως τώρα η γενικότερη απάντηση της Δύσης, πολιτικά, πολιτισμικά, κοινωνικά, όταν έχει χαθεί ήδη η ασφάλεια των δυτικών κοινωνιών; Θα μεταλλάξει λ.χ. την ηθική της πολυπολιτισμικότητάς της; Τα μηνύματα των ακροδεξιών επιχειρήσεων ανά τη Γηραιά Ηπειρο πληθαίνουν ήδη. Τι κάνουν όμως οι υπόλοιποι πολιτικοί; Σκέφτονται θεωρητικά, διαφωνούν, περιμένουν! Περιμένουν τον «θρόνο» του Νίτσε, εξαντλούμενοι σε θεαματικές πολιτικές πιρουέτες, προκαλώντας τη δυτική κοινωνία να χορέψει μαζί τους, χωρίς κανένας να γνωρίζει καλά τα βήματα του χορού! Δεν υπάρχει σχέδιο.
Κάποτε όμως ίσως θα είναι πολύ αργά, καθώς η Ιστορία μπορεί να ακολουθήσει παρακαμπτήριο και να αφήσει εκτός αδιάφορους και περιττούς γι’ αυτήν. Μπορεί επίσης ο εμβρυϊκός, επί του παρόντος, θρησκευτικός πόλεμος να αποκτήσει ανεξέλεγκτες διαστάσεις, αν δεν γίνει κατανοητό επιτέλους ότι το μόνο υπερόπλο που είναι ικανό να τον αναχαιτίσει είναι ο πολιτισμός της παιδείας, το δικαίωμα όλου του πλανήτη στο όνειρο της μόρφωσης, τη μόνη αξία που μπορεί να τιθασεύσει τα κτηνώδη ένστικτα του ανθρώπου∙ τους τζιχαντιστές τρομοκράτες, αλλά και τους άγουρους επαναστάτες πόλεων, που όλοι αυτοπαραμυθιάζονται ότι θα αλλάξουν τον κόσμο με λίγες σφαίρες, για να επαίρονται μετά ψηλά από τον «θρόνο» τους!
Ποιο είναι όμως το μήνυμα που φτάνει στους αδιαμόρφωτους ακόμα ως προς την προσωπικότητά τους νέους και τι πράττουν οι σώφρονες για να ακυρώσουν ένα τέτοιο καταστροφικό μάθημα; Ας μην ξεχνάμε ότι οι νέοι, οι έφηβοι, είναι ακόμα δέκτες αυθεντίας και αγωνίζονται να αποκρυσταλλώσουν την προσωπική τους ταυτότητα, περνώντας από μια πολυταυτότητα, αποτέλεσμα ποικίλων παγκόσμιων επιρροών, πολλές από τις οποίες δεν μπορούν ακόμα να τις αξιολογήσουν σωστά. Οι έφηβοι τείνουν επίσης προς τον «μινιμαλισμό», τη λατρεία του λιγότερου, εφευρίσκοντας σλόγκαν της μορφής «ελάφρυνε για να απελευθερωθείς, αφαίρεσε για να προσθέσεις», όλα σε μια προσπάθεια κατάργησης του περιττού. Πώς κρίνεται όμως τι είναι και τι δεν είναι περιττό; Πώς τους συγκινεί η ακαριαία ελλειπτική τρομοκρατική δράση; Η απάντηση είναι μία: Η παιδεία, η μόρφωση∙ σίγουρα όχι ο θαυμασμός της απέριττης τρομοκρατίας ή η αδιαφορία για την ηθική της μάθησης του σωστού.
Γι’ αυτό θα ‘πρεπε οι ποικίλες σχετικές αναλύσεις στα ΜΜΕ να βαθαίνουν τα μηνύματα των τρομοκρατικών πράξεων, να φθάνουν μέχρι το σχολείο για να αποτρέπουν μελλοντικούς μιμητές. Διότι υπάρχουν δυστυχώς και τέτοια τρομοκρατικά πρότυπα που μπορούν να προϊδεάσουν ορισμένους απαίδευτους και οργισμένους περιθωριοποιημένους νέους ή ακόμα και παραιτημένους ενηλίκους. Κι εδώ είναι πάλι η ευθύνη μιας πλανητικής πολιτικής, που θα αναδείξει την παιδεία των υγιών αξιών και τον υγιή πολιτικό πολιτισμό ως τις κυρίαρχες αξίες της κοινωνίας, ικανές να σβήνουν τη φωτιά που ανάβει κάθε αψιμαχία ή μάχη ενός πολέμου πολιτισμών.
Ο κ. Σταμάτης Αλαχιώτης είναι καθηγητής Γενετικής, πρώην πρύτανης του Πανεπιστημίου Πατρών.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ