H αγορά ακινήτων, ως μέρος της γενικότερης οικονομίας, είχε δείξει το 2014 τα πρώτα σημάδια σταθεροποίησης, καθώς ειδικότερα στα επαγγελματικά – εμπορικά ακίνητα είχε εξαλειφθεί η περαιτέρω πτώση τιμών, ενώ είχαν φανεί και τα πρώτα σημάδια επιστροφής της ζήτησης για νέα σημεία, καθώς και για την είσοδο πρωτοεμφανιζόμενων διεθνών εταιρειών. Ακόμη υπήρχε επενδυτικό ενδιαφέρον για αγορά μισθωμένων ακινήτων, ενώ είχαν προγραμματιστεί σημαντικά επενδυτικά προγράμματα.
Δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητο ότι σημαντικές διεθνείς εταιρείες ανακοίνωσαν ή/και προχώρησαν σε σημαντικές επενδυτικές κινήσεις στην ελληνική αγορά (η Invel και η York στην Πανγαία ΑΕΕΑΠ, η Fairfax στην Grivalia Properties, οι Fosun και Al Maabar ως συμμέτοχοι στο project του Ελληνικού, ο όμιλος Olayan στην ΤΕΜΕΣ και έτσι εμμέσως στο Costa Navarino, η Dolphino Group εξ Αργεντινής με σημαντικές απευθείας αγορές ακινήτων κ.τ.λ.) σηματοδοτώντας την επανένταξη της Ελλάδας στον διεθνή επενδυτικό χάρτη.
Επίσης και οι τράπεζες είχαν περάσει επιτυχώς τα stress tests και είχαν αρχίσει δειλά-δειλά να ανακοινώνουν προγράμματα πιστωτικής επέκτασης.
Ακόμη η πτώση των τιμών έχει αναθερμάνει το ενδιαφέρον και για τα τουριστικά ακίνητα, ενώ και το πρόγραμμα Golden Visa για τη δυνατότητα αγοράς ακινήτου από 250.000 ευρώ και πάνω δημιούργησε αισιοδοξία για την απορρόφηση κατοικιών (πρώτων και εξοχικών).
Τα δομικά προβλήματα της ελληνικής αγοράς ακινήτων, όπως η διαρκώς μεταβαλλόμενη και μη δίκαια κατανεμημένη φορολογία ακινήτων και το ασαφές-πολύπλοκο πολεοδομικό καθεστώς, αλλά και ο κίνδυνος πολιτικής αστάθειας, καθορίζουν πάντως την πορεία της κτηματαγοράς, καθώς οποιαδήποτε επίπτωση στα μακροοικονομικά μεγέθη που θα επηρέαζε αρνητικά τη συνολική οικονομία δεν θα αργούσε να έχει την αντανάκλασή της και στην αγορά ακινήτων. Σύμφωνα με τα παραπάνω, μια αναμενόμενη καλυτέρευση των συνθηκών ήταν αναμενόμενη για το 2015, αν βέβαια οι πολιτικές και οικονομικές συνθήκες το επέτρεπαν.
Oι τελευταίες πολιτικές εξελίξεις όμως οδήγησαν πλέον σε ένα φρένο στα όποια επενδυτικά προγράμματα, ενώ οι ξένοι επενδυτές τηρούν στάση αναμονής ώσπου να ξεκαθαρίσει για μία ακόμη φορά το τοπίο. Οποιαδήποτε πρόβλεψη λοιπόν για εφέτος είναι πλέον παρακινδυνευμένη και υπόκειται σε πολλές παραμέτρους. Ενα είναι όμως το απολύτως σίγουρο: ότι για να επαναλειτουργήσει ομαλά η ελληνική κτηματαγορά χρειάζεται να επανεκκινήσει τη λειτουργία του το τραπεζικό σύστημα (αφού ξεκαθαρίσει, μεταξύ άλλων, και το τοπίο των υπερδανεισμένων ακινήτων), να σταθεροποιηθεί το φορολογικό σύστημα, χωρίς επιπλέον επιβαρύνσεις και εκπλήξεις, να απλοποιηθεί περαιτέρω και να οριστικοποιηθεί ο χωροταξικός σχεδιασμός και να γίνει κατανοητό πως χωρίς την εισροή ξένων κεφαλαίων, το οποίο προϋποθέτει και το κατάλληλο, φιλικό προς τον επενδυτή περιβάλλον, δεν θα μπορέσει η ελληνική κτηματαγορά να έχει τη θέση που της αξίζει.
Ο κ. Γιάννης Παρασκευόπουλος είναι γενικός διευθυντής της ΔΑΝΟΣ, alliance member of BNP Paribas Real Estate.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
