Το θέμα είναι σοβαρό και χρήζει μεγάλης προσοχής. Ο αξιότιμος Πρύτανης Φορτσάκης, ως μονομελής Τρόικα, αποφάσισε να βάλει «μια τάξη» στο Ελληνικό Πανεπιστήμιο χωρίς στην ουσία κανένα πολιτικό κόμμα να του προσφέρει συμπαράσταση. Και τούτο όχι επειδή πάγια αρχή των πολιτικών κομμάτων αποτελεί η μη ανάμειξη τους σε Πανεπιστημιακά θέματα αλλά επειδή φοβούνται μήπως χάσουν την «πελατεία» τους. Ελλείψει λοιπόν ουσιαστικής υποστήριξης, δύσκολα βλέπω να τα καταφέρνει ο κος Πρύτανης. Επειδή όμως το θέμα αφορά το μέλλον του Ελληνικού Πανεπιστημίου ας μου επιτραπεί να το αναλύσω περαιτέρω.

Στο Πανεπιστήμιο του Liverpool (όπως και στα υπόλοιπα Πανεπιστήμια της Μεγάλης Βρετανίας) δεν υπάρχουν φοιτητικές παρατάξεις. Υπάρχει όμως σωματείο εργαζομένων (Πανεπιστημιακών και Διοικητικών Υπαλλήλων) στο οποίο είναι εγγεγραμένο ένα αξιοσέβαστο ποσοστό (από εμάς). Κάθε φορά λοιπόν που τίθενται στο τραπέζι θέματα που θίγουν τα μισθολογικά και συνταξιοδοτικά μας «κεκτημένα» (sic), το ίδιο το σωματείο οργανώνει ηλεκτρονική ψηφοφορία καλώντας τα μέλη του να ψηφίσουν υπέρ ή κατά συγκεκριμένης μορφής απεργίας (καθολική αποχή από τα καθήκοντα μας, ή μερική αποχή, μέσω για παράδειγμα της μη διόρθωσης των γραπτών). Μάλιστα, η ηλεκτρονική ψηφοφορία διαρκεί τουλάχιστον μία εβδομάδα έτσι ώστε να δοθεί σε όλα τα μέλη επαρκής χρόνος ψήφου. Και τούτο διότι το ίδιο το σωματείο έχει τον νου να αντιληφθεί ότι μικρή συμμετοχή στην ψηφοφορία θα καταστήσει διάτρητη την όλη διαδικάσια.

Στο βαθμό λοιπόν που η ψηφοφορία «δείξει» απεργία, τα μέλη του σωματείου καλούνται σε αποχή από τα καθήκοντα τους. Πράγματι, τα περισσότερο (ας πούμε) ενεργητικά μέλη του σωματείου λαμβάνουν θέση στην είσοδο των Πανεπιστημιακών κτιρίων ενημερώνοντας με ευγενέστατο τρόπο τους μη συμμετέχοντες στην απεργία για τις θέσεις τους χωρίς βέβαια να παρεμποδίζουν, πόσω μάλλον να προπηλακίζουν, συναδέλφους που θέλουν να εργασθούν κανονικά. Αυτά λοιπόν στη Μεγάλη Βρετανία που δεν υπάρχουν φοιτητικές παρατάξεις.

Και επανέρχομαι στο ζήτημα του κου Φορτσάκη ο οποίος πρότεινε ηλεκτρονική ψηφοφορία για το θέμα των καταλήψεων. Διαβάζω ότι με την πρόταση του αυτή, καταργεί τους Φοιτητικούς Συλλόγους. Μια στιγμή όμως: οι Φοιτητικοί Σύλλογοι υπάρχουν μόνο για να προτείνουν καταλήψεις; Αντί αυτού, μήπως στην ουσία η προτάση του νομιμοποιεί τις όποιες αποφάσεις των Φοιτητικών Συλλόγων (αφού μεγιστοποιείται η συμμετοχική διαδικασία μέσω ψήφου);

Βέβαια, η ευθύνη για τον αναβρασμό στο χώρο της παιδείας πρέπει να αποδοθεί τόσο στους εκάστοτε κυβερνώντες όσο και στις πρυτανικές αρχές αλλά και στους ίδιους τους φοιτητές. Όλοι, μα όλοι, επί σειρά ετών προώθησαν και ανέχθηκαν τον κομματισμό του

χώρου της παιδείας με γραφική «αιχμή του δόρατος» τα τραπεζάκια των φοιτητικών παρατάξεων τα οποία πρωτοστατούν, στην αρχή κάθε ακαδημαϊκού έτους, στο καλωσόρισμα των πρωτοετών φοιτητών. Γιατί αυτό γίνεται μόνο στην Ελλάδα και όχι αλλού; Όχι βέβαια επειδή εμείς είμαστε δημοκρατικά υπερ-ευαίσθητοι σε σχέση με όλους τους άλλους!

Σε τελική ανάλυση, ας μην παραβλέπουμε το μάλλον αυτονόητο: Κάποιου είδους λιτότητα μπορούμε να εφαρμόσουμε (είτε από μόνοι μας είτε υπό το βάρος της Τρόικα-Κέρβερου) με στόχο τη μείωση του υπερχρεωμένου κράτους. Κάποιου είδους μεταρρυθμίσεις μπορούμε να εφαρμόσουμε (πάλι από μόνοι μας ή πιεζόμενοι από την Τρόικα) με στόχο την (όποια) βελτίωση του δυσκίνητου κράτους. Αυτά ίσως να οδηγήσουν σε κάποια πρόσκαιρη βελτίωση των οικονομικών μας δεικτών. Πρέπει όμως επιτέλους να συμφωνήσουμε σε κάποια αυτονόητα στο θέμα της παιδείας ξεκινώντας, για παράδειγμα, από το να στείλουμε όλες τις πολιτικές νεολαίες στο χρονοντούλαπο της Πανεπιστημιακής Ιστορίας. Όσο εξακολουθούμε να ανεχόμαστε τον κομματισμό στο χώρο της Παιδείας, τόσο περισσότερο υπονομεύουμε τον λειτουργικό της ρόλο σε ένα καλύτερο οικονομικό αύριο.


* Ο Κώστας Μήλας είναι καθηγητής Χρηματοοικονομικών, University of Liverpool.