Η μαγική εικόνα της οικονομίας

Είµαστε αισιόδοξοι άνθρωποι και θέλουμε να πιστέψουμε ότι τα καλύτερα έπονται. Στο κάτω κάτω, η αισιοδοξία κάπου βασίζεται. Υπάρχει υπουργός Οικονομικών που διαβεβαιώνει ότι το μέλλον της χώρας είναι ανθηρό. Το 2015 θα είναι έτος ανάπτυξης. Η οικονομία σταθεροποιείται. Υπάρχει πιθανότητα να δούμε ΑΕΠ με θετικό πρόσημο, μικρούλι, μισό τοις εκατό, αλλά θετικό. Αυτά λέει ο Γκίκας Χαρδούβελης, αυτά και άλλα ενθαρρυντικά. Δηλαδή, αν η οικονομία συνεχίσει να τρέχει με ρυθμούς 3% ή 4%, θα υπάρξουν και ελαφρύνσεις στη φορολογία. Τόσο καλά δηλαδή.

Τα υπέροχα τούτα καταγράφονται σε πεδίο που ονομάζεται «χώρα», «οικονομία» ή κάτι τέτοιο. Κανονικά δηλαδή πρόκειται για απτή ευημερία, που αφορά τους κατοίκους της χώρας, τους διαβιούντες στο συγκεκριμένο οικονομικό περιβάλλον. Οι δείκτες σε συνδυασμό με τις πολιτικές αποφάσεις κάτι αλλάζουν στην καθημερινότητα. Ισχύουν άραγε οι ισχυρισμοί;

Να δούµε µέσα από ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα πόσο επηρεάζεται η καθημερινότητα από τις ανακοινώσεις του Μαξίμου. Θα χαμηλώσει η φορολογία στο πετρέλαιο θέρμανσης. Βγάζουμε κομπιουτεράκι και μετράμε: θα μειωθεί κατά 30%, δηλαδή το λίτρο θα φθηνύνει κατά 10 λεπτά. Πρακτικά, κάθε φορά που μια πολυκατοικία θα βάζει έναν τόνο πετρέλαιο, θα γλιτώνει 120 ευρώ. Αν η πολυκατοικία έχει δέκα διαμερίσματα, καθένα από αυτά θα γλιτώνει 12 ευρώ. Υπάρχει κόσμος που δεν έχει ούτε καν αυτά τα 12 ευρώ για θέρμανση. Ετσι είναι.

Ενόσω ο Χαρδούβελης ανακοινώνει το θετικό πρόσημο και την ωραία ανάπτυξη, ένας στους τρεις Ελληνες ζει κοντά στο όριο της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Λίγο παραπάνω από ένας στους τρεις, το 35,7%. Οι πιο φτωχοί μετά τους Βούλγαρους και τους Ρουμάνους. Να το σκεφτούμε καλά αυτό, το τι σημαίνει «όριο φτώχειας».

Πόση δυστυχία κρύβουν οι λέξεις που μάθαμε να τις ακούμε απαθείς. Υπάρχει και άλλος αριθμός από τη Eurostat: το 2013, το ποσοστό του ελληνικού πληθυσμού που αδυνατεί να καλύψει σημαντικά υλικά αγαθά ανήλθε σε 20,3%.

Ας δούμε τι ακριβώς είναι αυτό. Υπάρχουν εννέα βασικά αγαθά. Οποιος δεν μπορεί να καλύψει τέσσερα από τα εννέα στέκεται εκεί, στο κατώφλι της ανέχειας. Ιδού ο κατάλογος των βασικών αγαθών: 1. Ενοίκιο ή εξόφληση δανείου, 2. Θέρμανση, 3. Απρόοπτα έξοδα, 4. Διατροφή με κρέας ή ψάρι κάθε δύο ημέρες, 5. Διακοπές εκτός οικίας για μία εβδομάδα, 6. Αυτοκίνητο,7. Πλυντήριο ρούχων, 8. Εγχρωμη τηλεόραση, 9. Τηλέφωνο.

Δεν μας αρέσει που ο υπουργός Οικονομικών μιλάει αφηρημένα με ποσοστά. Ας μετρήσουμε, λοιπόν, τους ανθρώπους. Στην Ελλάδα το 2013 δεν μπορούσαν να καλύψουν τα βασικά αγαθά 3,9 εκατομμύρια άνθρωποι. Και να θέλουν να χαρούν επειδή βγαίνουμε από τα Μνημόνια, δεν μπορούν. Η σταθερότητα, οι πιθανές επενδύσεις, το νέο ξεκίνημα, θα αποδώσουν σε βάθος χρόνου. Μέχρι τότε θα έχουν πεθάνει είτε από την πείνα είτε από το κρύο.

Εν τω μεταξύ, οι αποφάσεις της κυβέρνησης οδηγούν όλο και περισσότερο κόσμο στο όριο της φτώχειας. Τις μειώσεις μισθών ακολούθησαν η αύξηση της φορολογίας και οι εκπλήξεις. Κάθε τόσο κάτι καινούργιο, κάτι που είναι δύσκολο να καταβληθεί. Η κυβέρνηση, λοιπόν, αυτή που ευαγγελίζεται τη σταθερότητα στα μεγάλα, τα εθνικά νούμερα, είναι εκείνη που αποσταθεροποίησε τους εργαζόμενους, που αποσταθεροποίησε τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Εδώ και μια πενταετία ουδείς γνωρίζει τι θα του ξημερώσει σε ό,τι αφορά τις υποχρεώσεις απέναντι στο κράτος. Τούτο υπήρξε μια πολιτική επιλογή.

Θα πει ο καλόπιστος δεξιούλης ψηφοφόρος ότι ο υπουργός Οικονομικών έχει κάθε δικαίωμα να διαδίδει την ιδέα της προκοπής και της ανάπτυξης. Βεβαίως το έχει. Απλώς εκτίθεται όταν δείχνει να αντιλαμβάνεται την πραγματικότητα τόσο αποσπασματικά.

*Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 9 Νοεμβρίου 2014